Content
Leksykon nawożenia
Odczyn gleby
Odczyn gleby a materia organiczna - czy warto stosować preparaty mikrobiologiczne?
1389 wyświetleń
Narasta zainteresowanie rolników możliwością wykorzystania różnego rodzaju preparatów biologicznych, zawierających mikroorganizmy jako tańszej alternatywy do nawożenia słomy azotem. Często podnoszony jest argument, że negatywne skutki przyorywania słomy możemy zniwelować, stosując preparaty biologiczne przyspieszające rozkład słomy i zastosowanie biopreparatów pozwala na zwiększenie aktywności biologicznej gleb. Tendencja ta jest również odzwierciedleniem panującego wśród konsumentów, nie do końca uzasadnionego odczucia, że konwencjonalne rolnictwo, wykorzystujące nawozy mineralne oraz syntetyczne środki ochrony roślin, jest „gwałtem” na środowisku.
Na bazie narastającego zapotrzebowania konsumentów na naturalną żywność, produkowaną bez chemii, tzw. ekologiczną, pojawiło się na rynku wiele preparatów biologicznych, które reklamowane są jako alternatywne rozwiązania, zastępujące nawozy mineralne i środki ochrony roślin. Wiele tych środków, wg deklaracji ich producentów, zawiera mikroorganizmy glebowe, które mają być panaceum na wszystkie problemy współczesnego rolnictwa. Czytając opisy biopreparatów, zawierających różnego rodzaju mieszaniny żywych mikroorganizmów, znajduje się tam z reguły enigmatyczne stwierdzenia typu: „aktywna flora mikrobowa” czy „preparat składa się z trzech grup mikroorganizmów: bakterii kwasu mlekowego, drożdży, bakterii fotosyntetycznych”.
Znamienny jest komentarz poświęcony wartości różnych mikrobiologicznych środków ochrony roślin, nawozów, aktywatorów i środków kondycjonujących gleby, przedstawiony przez Dunigana już w 1979 roku. Napisał on: „Ich sposób działania jest z reguły okryty całunem tajemniczości oraz brak powtarzalnych danych, podpierających twierdzenia o ich skuteczności. Większość tych stwierdzeń oparta jest jedynie na świadectwach rolników. Twierdzenia o wyższych plonach lub o zmniejszaniu pewnych problemów związanych z uprawą gleb, niestety, są bardzo często apelami do rolników. Zmienności wyników w doświadczeniach polowych są większe od 20% i bardzo rzadko niższe od 5%”.
Komentarz ten nie stracił na aktualności. Na temat roli drobnoustrojów w glebie rozpowszechnianych jest wiele informacji, które można określić jako mity. Do najczęściej przytaczanych należy stwierdzenie, że stosowanie nawozów mineralnych i środków ochrony roślin powoduje wyjałowienie gleb i dlatego niezbędne jest przywrócenie życia biologicznego. Nic bardziej mylnego – poziom akumulacyjny gleb uprawnych w naszych warunkach klimatycznych tętni życiem. Sensowność stosowania biopreparatów, zawierających nawet kilkaset gramów biomasy drobnoustrojów należy rozpatrzyć, biorąc pod uwagę potencjał tej olbrzymiej masy organizmów glebowych.
Dlatego też wątpliwa wydaje się możliwość zmian procesów biologicznych gleb tak dużej biomasy żywych organizmów w efekcie dodatkowego wprowadzenie tak niewielkiej ilości obcych dla danej gleby drobnoustrojów. Kolejnym argumentem wysuwanym przez propagatorów mikrobiologicznych preparatów doglebowych jest teza o możliwości udostępniania składników pokarmowych roślinom, głównie azotu i fosforu.
Jednak proces wiązania wolnego azotu wymaga znacznego nakładu energii. Asymilacja 100 kg azotu w zależności od gatunku bakterii glebowych wymaga zużycia 2–5 ton prostych węglowodanów (glukoza, sacharoza, fruktoza), przy dobrej dostępności przyswajalnego molibdenu, miedzi, magnezu, wapnia, żelaza oraz siarczanów. Równocześnie o te same składniki (organiczne i mineralne) konkurują pozostałe drobnoustroje oraz rośliny. Dlatego teza o możliwości zastąpienia nawożenia roślin azotem poprzez szczepienie gleb bakteriami asymilującymi azot atmosferyczny jest niedorzeczna. Jedynym znanym od wieków sposobem wykorzystania potencjału bakterii wiążących wolny azot do zwiększania zasobności gleb w ten składnik pokarmowy jest uprawa roślin motylkowych.
Dominującym składnikiem biomasy w glebach uprawnych są drobnoustroje, a wśród nich grzyby, których biomasa w skrajnych przypadkach może stanowić aż 80% całości. Odgrywają one decydującą rolę w procesach mineralizacji resztek pożniwnych oraz tworzeniu próchnicy glebowej. Wśród bakterii dominującą grupę stanowią Gram-dodatnie, a wśród nich promieniowce. Spośród czynników, które w największym stopniu wpływają na aktywność oraz bioróżnorodność drobnoustrojów glebowych, na pierwszym miejscu należy wymienić zabiegi uprawowe.
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Udostępnij
Ekspert nawozy.eu
Masz pytanie dotyczące nawozów lub nawożenia? Szukasz porady?
Podobne
Odczyn glebyOdczyn gleby a materia organiczna - bogaty skład próchnicy glebowej
Dość często błędnie utożsamia się materię organiczną gleb z próchnicą glebową. W rzeczywistości w skład materii organicznej wchodzą wszystkie związki organiczne węgla, występujące w glebie.
Odczyn glebyRola odczynu w nawożeniu roślin - wpływ pH gleby na dostępność składników
Nie od dziś wiadomo, że niemalże każdy z niezbędnych składników pobieranych przez rośliny uprawne wymaga odpowiedniego poziomu pH gleby do jego optymalnej dostępności.
Odczyn glebyStan zakwaszenia gleb w Polsce - zużycie nawozów wapniowych w Polsce
Za niezadowalający stan gleb pod kątem odczynu odpowiedzialne jest niedostatecznie stosowanie nawozów wapniowych w stosunku do dość dużego zużycia nawozów mineralnych.
Odczyn glebyOdczyn gleby a materia organiczna - próchnica magazynem składników pokarmowych dla roślin
Próchnica odpowiada w zależności od zakwaszenia i jej zawartości, za 20–70% całkowitej pojemności sorpcyjnej gleby, na skutek czego silnie wpływa na jej właściwości buforowe.
Szukaj w leksykonie
Najchętniej czytane
Leksykon nawożenia
Zbiór podstawowych i praktycznych informacji o nawożeniu
WstępZgłębić wiedzę do gruntu!
Wszystko jest chemią! Skały, wody, gleby, mikroorganizmy, rośliny, zwierzęta, ludzie... Z naukowego punktu widzenia wszystko to mniej lub bardziej skomplikowane substancje chemiczne i układy, które tworzą wzajemnie powiązania.
Grunt to WiedzaGleba warsztatem produkcji roślinnej
Gdyby porównać glebę do zaawansowanego laboratorium, spełnia ona wszystkie kryteria takiego miejsca. Stwarza odpowiednie warunki do wykonywania zaplanowanych prac (gromadzi wodę, powietrze, materię organiczną).
Grunt to WiedzaPo pierwsze – badania gleby
Dostarczenie składników w formie nawozów naturalnych i mineralnych będzie efektywne, jeżeli gleba ma właściwą strukturę i panują w niej odpowiednie warunki powietrzno-wodne.
Grunt to WiedzaZasobność gleb w Polsce
W Polsce od kilkudziesięciu lat przeprowadzane są badania dotyczące zawartości podstawowych składników pokarmowych w glebie oraz jej odczynu (pH).
Grunt to WiedzaFosfor na wysokim poziomie
Wyniki badania zawartości fosforu w analizowanych powiatach pokazują, że średnio w kraju (wg programu „Grunt to wiedza”) jest 15,79 mg P2O5 na 100 g gleby.
Grunt to WiedzaPotas: średnio na glebach rednich
Przyporządkowanie wyników potasu do klas zasobności nie jest tak proste, jak fosforu – dla różnych kategorii agronomicznych są różne zakresy.
Grunt to WiedzaWarto dbać o magnez
Średnio w kraju według 3-letnich wyników badań programu „Grunt to wiedza” stwierdzono 7,4 mg Mg na 100 g gleby.
Rola składników pokarmowychCharakterystyka azotu
Składnik aminokwasów – budulca m.in. wszystkich białek strukturalnych i enzymów.
Rola składników pokarmowych
Rola składników pokarmowych
Rola składników pokarmowychCharakterystyka fosforu
Składnik nukleotydów wchodzących w skład DNA i RNA.
Rola składników pokarmowych
Rola składników pokarmowych
Rola składników pokarmowychCharakterystyka potasu
Poprzez obecność w wakuoli i cytoplazmie odgrywa główną rolę w regulacji ciśnienia osmotycznego komórki.
Rola składników pokarmowych
Rola składników pokarmowych
Rola składników pokarmowychCharakterystyka magnezu
Magnez jest pierwiastkiem powszechnie występującym w glebach, jednak w różnej koncentracji.
Rola składników pokarmowych
Rola składników pokarmowych
Rola składników pokarmowychCharakterystyka siarki
Składnik chlorofilu związany z białkami wiązaniami chelatowymi. Odpowiedzialny za fotosyntezę.
Rola składników pokarmowych
Rola składników pokarmowych
Rola składników pokarmowychCharakterystyka wapnia
Stabilizuje błony cytoplazmatyczne komórki.
Rola składników pokarmowych
Rola składników pokarmowychCharakterystyka boru
Odpowiada za powstawanie prawidłowej struktury ściany komórkowej.
Rola składników pokarmowych
Rola składników pokarmowychCharakterystyka cynku
Składnik wielu enzymów.
Rola składników pokarmowych
Rola składników pokarmowychCharakterystyka manganu
Uczestniczy w rozkładzie cząsteczki wody i wydzielania tlenu w fotosyntezie.
Rola składników pokarmowych
Rola składników pokarmowychCharakterystyka miedzi
Uczestniczy w rozkładzie cząsteczki wody i wydzielania tlenu w fotosyntezie.
Rola składników pokarmowych
Rola składników pokarmowychCharakterystyka molibdenu
Odpowiedzialny za gospodarkę azotową rośliny.
Rola składników pokarmowych
Rola składników pokarmowychCharakterystyka żelaza
Aktywator syntezy chlorofilu i wielu białek.
Rola składników pokarmowych
Odczyn glebyStan zakwaszenia gleb w Polsce - przyczyny zakwaszenia gleb
Żeby dokładnie zrozumieć, dlaczego zdecydowana większość gleb w Polsce jest kwaśna, należy cofnąć się w czasie do epoki plejstocenu.
Odczyn glebyStan zakwaszenia gleb w Polsce - odczyn gleb w kraju
Obecnie w skali kraju 40% gleb ma odczyn kwaśny lub bardzo kwaśny, co obrazuje mapa przygotowana przez Instytut Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach (IUNG – PIB).
-
Odczyn gleby
Stan zakwaszenia gleb w Polsce - zużycie nawozów wapniowych w Polsce
Za niezadowalający stan gleb pod kątem odczynu odpowiedzialne jest niedostatecznie stosowanie nawozów wapniowych w stosunku do dość dużego zużycia nawozów mineralnych.
Odczyn glebyMetody pomiaru odczynu gleby - sposoby badania pH
Powszechnie wiadomo, że stan polskich gleb – jeśli chodzi o odczyn – nie jest najlepszy. Około 40% wszystkich użytków rolnych w Polsce ma odczyn kwaśny lub bardzo kwaśny.
Odczyn glebyMetody pomiaru odczynu gleby - polowe i laboratoryjne badanie odczynu
Do polowego badania pH gleby służy tzw. płytka Helliga. To najprostsze, jednak – co zaskakujące – nie najpopularniejsze urządzenie, którym możemy zbadać odczyn gleby bezpośrednio na polu.
-
Odczyn gleby
Rola odczynu w nawożeniu roślin - wpływ pH gleby na dostępność składników
Nie od dziś wiadomo, że niemalże każdy z niezbędnych składników pobieranych przez rośliny uprawne wymaga odpowiedniego poziomu pH gleby do jego optymalnej dostępności.
Odczyn glebyRola odczynu w nawożeniu roślin - odczyn gleby a makroskładniki
Większość makroskładników dostępna jest dla roślin uprawnych w przedziale pH od 6,5 do 8,5, tzn. przy odczynie od lekko kwaśnego do zasadowego.
Odczyn glebyRola odczynu w nawożeniu roślin - odczyn gleby a mikroskładniki
Zdecydowana większość mikroelementów jest dostępna przy niższych wartościach pH (poniżej 6,5), a tylko molibden może być pobrany przez rośliny w warunkach obojętnego i zasadowego odczynu gleby – pH powyżej 7,0.
Odczyn glebyRola odczynu w nawożeniu roślin - wrażliwość roślin na pH
Większość roślin uprawianych w naszym kraju nie toleruje niskiego odczynu gleby. Ta największa grupa, do której należy większość zbóż, rzepak, kukurydza czy buraki cukrowe najlepiej rozwija się na stanowiskach o pH 6,0–7,5.
-
Odczyn gleby
Odczyn gleby a materia organiczna - bogaty skład próchnicy glebowej
Dość często błędnie utożsamia się materię organiczną gleb z próchnicą glebową. W rzeczywistości w skład materii organicznej wchodzą wszystkie związki organiczne węgla, występujące w glebie.
Odczyn glebyOdczyn gleby a materia organiczna - rola próchnicy w kształtowaniu żyzności gleb
Próchnica ma istotne znaczenie w kształtowaniu szeregu właściwości gleby, decydujących o jej żyzności.
Odczyn glebyOdczyn gleby a materia organiczna - próchnica utrzymuje strukturę gruzełkowatą
Próchnica glebowa odpowiedzialna jest za strukturę gruzełkowatą gleb, zapewniając korzeniom roślin odpowiednie stosunki powietrzno-wodne.
-
Odczyn gleby
Odczyn gleby a materia organiczna - próchnica magazynem składników pokarmowych dla roślin
Próchnica odpowiada w zależności od zakwaszenia i jej zawartości, za 20–70% całkowitej pojemności sorpcyjnej gleby, na skutek czego silnie wpływa na jej właściwości buforowe.
Odczyn glebyOdczyn gleby a materia organiczna - utrzymanie i budowanie prawidłowego poziomu próchnicy w glebie
Zmniejszanie dopływu materii organicznej skutkować będzie postępującymi procesami mineralizacji próchnicy, co pociągnie za sobą pogorszenie jakości plonów, obniżenie zdolności sorpcyjnej i retencji wód i zwiększoną podatnością na przesuszenie oraz na erozję wodną i wietrzną.
Odczyn glebyOdczyn gleby a materia organiczna - słoma może sprawiać kłopoty
Negatywny wpływ przyorywanej słomy ujawnia się w przypadku jej przyorania bez rozdrobnienia i wymieszania przed orką w uprawach ozimin w mokrych latach na glebach zwięzłych, jak również zakwaszonych.
Odczyn glebyOdczyn gleby a materia organiczna - czy warto stosować preparaty mikrobiologiczne?
Narasta zainteresowanie rolników możliwością wykorzystania różnego rodzaju preparatów biologicznych, zawierających mikroorganizmy jako tańszej alternatywy do nawożenia słomy azotem.
Odczyn glebyOdczyn gleby a materia organiczna - jak drobnoustroje pracują bez azotu?
Przy niedoborze azotu drobnoustroje intensywniej przekształcają słomę w substancje humusowe i „zmuszone” są do wiązania azotu atmosferycznego.
Odczyn glebyOdczyn gleby a materia organiczna - jak racjonalnie zastosować wapno?
Warunkiem skutecznego działania słomy jako nawozu, jak i czynnika tworzenia próchnicy, jest staranne i odpowiednie jej rozdrobnienie.
nawozy.eu polecają
charakterystyka ogólna, wymagania glebowe i pokarmowe, wybór nawozu, pogoda, notowania
Globalna konsumpcja pszenicy została zrewidowana w górę
Światowa konsumpcja w sezonie 2021/22 będzie wyższa o 1,9 mln ton do 789,4 mln ton w oparciu o większe zużycie pasz o 2 mln ton do 160,6 mln ton, częściowo skompensowane niewielką korektą w dół w zakresie wykorzystania żywności, nasion i przemysłu o 0,5 mln ton do 626,2 mln ton.
Wapnowanie gleby – kiedy je przeprowadzić?
dr hab. Marzena S. BrodowskaRośliny uprawne różnią się reakcją na wapnowanie gleby, dlatego też przy wyznaczaniu terminu stosowania tego zabiegu należy ustalić jego najkorzystniejsze miejsce w zmianowaniu
