Content
Leksykon nawożenia
Odczyn gleby
Odczyn gleby a materia organiczna - słoma może sprawiać kłopoty
1826 wyświetleń
Negatywny wpływ przyorywanej słomy ujawnia się w przypadku jej przyorania bez rozdrobnienia i wymieszania przed orką w uprawach ozimin w mokrych latach na glebach zwięzłych, jak również zakwaszonych. Obserwuje się żółknięcie ozimin po wschodach oraz ich słabe przezimowanie. Najczęściej fakt ten wyjaśniany jest szerokim stosunkiem węgla do azotu (C : N) w słomie, który w skrajnych przypadkach osiąga wartość nawet 100 : 1.
Porównuje się ten wskaźnik do wartości C : N w dojrzałym oborniku, gdzie wynosi on około 15–20 : 1. Panuje więc powszechne przekonanie, że gorsza kondycja ozimin po przyoraniu słomy wynika z ograniczenia dostępności azotu znajdującego się w glebie dla roślin, który konkurencyjnie zużywają drobnoustroje glebowe, wykorzystujące do swojego rozwoju związki organiczne słomy. Jednakże główną przyczyną gorszej kondycji ozimin po przyoraniu słomy jest akumulacja w glebie produktów fermentacji prowadzonej przez bakterie.
W warunkach nadmiernego uwilgotnienia (beztlenowych) i zakwaszenia, bakterie wykorzystują produkty rozkładu słomy do procesów fermentacji i wydzielają kwas octowy, propionowy, mlekowy i masłowy oraz etanol, butanol, jak i aceton (rys. 6.). Produkty te, jak również kwasy fenolowe, będące produktami hydrolizy lignin, m.in. kwas benzoesowy, salicylowy i syryngowy, są fitotoksyczne. Wrażliwość gatunków roślin na oddziaływanie tych kwasów jest zróżnicowana i zależy od odczynu gleby.
Tab.1. Zamiany zawartości Corg i kwasów humusowych.
| Nawożenie mineralne | Węgiel organiczny | Przyrost kwasów huminowych (t/ha) | ||
|---|---|---|---|---|
| przed dodaniem słomy | po dodaniu słomy | po upływie 3 miesięcy | ||
| pyliste wapno węgl. (1,5 t/ha CaO) | 1,53% | 2,04% | 1,76% | 1,4 |
| saletra amonowa (145 kg/ha N) | 1,53% | 2,04% | 1,49% | 0,44 |
| siarczan amonu (145 kg/ha N) | 1,53% | 2,04% | 1,52% | 0,08 |
*Zmiany zawartości węgla organicznego oraz zmiany zawartości kwasów humusowych w glebie z dodatkiem rozdrobnionej słomy kukurydzy (20 ton/ha) w zależności od sposobu nawożenia po trzech miesiącach.
W glebach kwaśnych kwasy organiczne są bardziej toksyczne, ponieważ są rozpuszczalne w lipidach membranowych komórek korzeni. Powoduje to ich uszkodzenie: nekrozy, zwiększoną podatność na infekcje, ograniczenie pobierania składników pokarmowych. Efektem ich oddziaływania jest żółknięcie roślin po wschodach. Produkty fermentacji zwiększają wypadanie roślin po wschodach oraz powodują gorsze przezimowanie.
Zastosowanie saletry amonowej lub siarczanu amonu w dawce azotu 7 kg/t słomy już po trzech miesiącach spowodowało praktycznie całkowitą mineralizację węgla organicznego wprowadzonego w postaci słomy do gleby. W przeciwieństwie do nawożenie azotem, wapnowanie, szczególnie formą pylistą, zwiększyło znacznie akumulację kwasów huminowych, które stanowią jedną z najważniejszych frakcji substancji próchnicznych (Tab.2.).
Zabieg wapnowania słomy pozwala na zwiększenie żyzności gleb dzięki zwiększeniu zawartości związków próchnicznych i polepszeniu struktury gleb. Badania na Uniwersytecie Przyrodniczym we Wrocławiu wykazały w latach ze znaczną ilością opadów ograniczenie wschodów i przezimowania zarówno pszenicy, jak i rzepaku o 10–15%, nawet na glebach lekkich z przyoraną słomą bez jakiegokolwiek nawożenia, co związane było ze zwiększoną zawartością kwasów.
Tab.2. Zawartość kwasów organicznych w glebie.
| Rok i opady | Bez nawożenia | Azot (75 kg/ha N) | Wapno węglanowe (1,5 t/ha CaO) |
|---|---|---|---|
| 1998 jesień średnia | 7,9 | 4,5 | 4,3 |
| 1999 jesień mokra | 27,8 | 6,4 | 1,9 |
| 2000 jesień bez opadów | 0,1 | 0,12 | 0,16 |
Zawartość kwasów organicznych – produktów fermentacji w glebie – w zależności od sposobu nawożenia przyoranej słomy pszenicy jesienią (w mg/kg gleby).
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Udostępnij
Ekspert nawozy.eu
Masz pytanie dotyczące nawozów lub nawożenia? Szukasz porady?
Podobne
Odczyn glebyStan zakwaszenia gleb w Polsce - odczyn gleb w kraju
Obecnie w skali kraju 40% gleb ma odczyn kwaśny lub bardzo kwaśny, co obrazuje mapa przygotowana przez Instytut Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach (IUNG – PIB).
Odczyn glebyStan zakwaszenia gleb w Polsce - zużycie nawozów wapniowych w Polsce
Za niezadowalający stan gleb pod kątem odczynu odpowiedzialne jest niedostatecznie stosowanie nawozów wapniowych w stosunku do dość dużego zużycia nawozów mineralnych.
Odczyn glebyOdczyn gleby a materia organiczna - bogaty skład próchnicy glebowej
Dość często błędnie utożsamia się materię organiczną gleb z próchnicą glebową. W rzeczywistości w skład materii organicznej wchodzą wszystkie związki organiczne węgla, występujące w glebie.
Odczyn glebyRola odczynu w nawożeniu roślin - odczyn gleby a makroskładniki
Większość makroskładników dostępna jest dla roślin uprawnych w przedziale pH od 6,5 do 8,5, tzn. przy odczynie od lekko kwaśnego do zasadowego.
Szukaj w leksykonie
Najchętniej czytane
Leksykon nawożenia
Zbiór podstawowych i praktycznych informacji o nawożeniu
WstępZgłębić wiedzę do gruntu!
Wszystko jest chemią! Skały, wody, gleby, mikroorganizmy, rośliny, zwierzęta, ludzie... Z naukowego punktu widzenia wszystko to mniej lub bardziej skomplikowane substancje chemiczne i układy, które tworzą wzajemnie powiązania.
Grunt to WiedzaGleba warsztatem produkcji roślinnej
Gdyby porównać glebę do zaawansowanego laboratorium, spełnia ona wszystkie kryteria takiego miejsca. Stwarza odpowiednie warunki do wykonywania zaplanowanych prac (gromadzi wodę, powietrze, materię organiczną).
Grunt to WiedzaPo pierwsze – badania gleby
Dostarczenie składników w formie nawozów naturalnych i mineralnych będzie efektywne, jeżeli gleba ma właściwą strukturę i panują w niej odpowiednie warunki powietrzno-wodne.
Grunt to WiedzaZasobność gleb w Polsce
W Polsce od kilkudziesięciu lat przeprowadzane są badania dotyczące zawartości podstawowych składników pokarmowych w glebie oraz jej odczynu (pH).
Grunt to WiedzaFosfor na wysokim poziomie
Wyniki badania zawartości fosforu w analizowanych powiatach pokazują, że średnio w kraju (wg programu „Grunt to wiedza”) jest 15,79 mg P2O5 na 100 g gleby.
Grunt to WiedzaPotas: średnio na glebach rednich
Przyporządkowanie wyników potasu do klas zasobności nie jest tak proste, jak fosforu – dla różnych kategorii agronomicznych są różne zakresy.
Grunt to WiedzaWarto dbać o magnez
Średnio w kraju według 3-letnich wyników badań programu „Grunt to wiedza” stwierdzono 7,4 mg Mg na 100 g gleby.
Rola składników pokarmowychCharakterystyka azotu
Składnik aminokwasów – budulca m.in. wszystkich białek strukturalnych i enzymów.
Rola składników pokarmowych
Rola składników pokarmowych
Rola składników pokarmowychCharakterystyka fosforu
Składnik nukleotydów wchodzących w skład DNA i RNA.
Rola składników pokarmowych
Rola składników pokarmowych
Rola składników pokarmowychCharakterystyka potasu
Poprzez obecność w wakuoli i cytoplazmie odgrywa główną rolę w regulacji ciśnienia osmotycznego komórki.
Rola składników pokarmowych
Rola składników pokarmowych
Rola składników pokarmowychCharakterystyka magnezu
Magnez jest pierwiastkiem powszechnie występującym w glebach, jednak w różnej koncentracji.
Rola składników pokarmowych
Rola składników pokarmowych
Rola składników pokarmowychCharakterystyka siarki
Składnik chlorofilu związany z białkami wiązaniami chelatowymi. Odpowiedzialny za fotosyntezę.
Rola składników pokarmowych
Rola składników pokarmowych
Rola składników pokarmowychCharakterystyka wapnia
Stabilizuje błony cytoplazmatyczne komórki.
Rola składników pokarmowych
Rola składników pokarmowychCharakterystyka boru
Odpowiada za powstawanie prawidłowej struktury ściany komórkowej.
Rola składników pokarmowych
Rola składników pokarmowychCharakterystyka cynku
Składnik wielu enzymów.
Rola składników pokarmowych
Rola składników pokarmowychCharakterystyka manganu
Uczestniczy w rozkładzie cząsteczki wody i wydzielania tlenu w fotosyntezie.
Rola składników pokarmowych
Rola składników pokarmowychCharakterystyka miedzi
Uczestniczy w rozkładzie cząsteczki wody i wydzielania tlenu w fotosyntezie.
Rola składników pokarmowych
Rola składników pokarmowychCharakterystyka molibdenu
Odpowiedzialny za gospodarkę azotową rośliny.
Rola składników pokarmowych
Rola składników pokarmowychCharakterystyka żelaza
Aktywator syntezy chlorofilu i wielu białek.
Rola składników pokarmowych
Odczyn glebyStan zakwaszenia gleb w Polsce - przyczyny zakwaszenia gleb
Żeby dokładnie zrozumieć, dlaczego zdecydowana większość gleb w Polsce jest kwaśna, należy cofnąć się w czasie do epoki plejstocenu.
-
Odczyn gleby
Stan zakwaszenia gleb w Polsce - odczyn gleb w kraju
Obecnie w skali kraju 40% gleb ma odczyn kwaśny lub bardzo kwaśny, co obrazuje mapa przygotowana przez Instytut Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach (IUNG – PIB).
-
Odczyn gleby
Stan zakwaszenia gleb w Polsce - zużycie nawozów wapniowych w Polsce
Za niezadowalający stan gleb pod kątem odczynu odpowiedzialne jest niedostatecznie stosowanie nawozów wapniowych w stosunku do dość dużego zużycia nawozów mineralnych.
Odczyn glebyMetody pomiaru odczynu gleby - sposoby badania pH
Powszechnie wiadomo, że stan polskich gleb – jeśli chodzi o odczyn – nie jest najlepszy. Około 40% wszystkich użytków rolnych w Polsce ma odczyn kwaśny lub bardzo kwaśny.
Odczyn glebyMetody pomiaru odczynu gleby - polowe i laboratoryjne badanie odczynu
Do polowego badania pH gleby służy tzw. płytka Helliga. To najprostsze, jednak – co zaskakujące – nie najpopularniejsze urządzenie, którym możemy zbadać odczyn gleby bezpośrednio na polu.
Odczyn glebyRola odczynu w nawożeniu roślin - wpływ pH gleby na dostępność składników
Nie od dziś wiadomo, że niemalże każdy z niezbędnych składników pobieranych przez rośliny uprawne wymaga odpowiedniego poziomu pH gleby do jego optymalnej dostępności.
-
Odczyn gleby
Rola odczynu w nawożeniu roślin - odczyn gleby a makroskładniki
Większość makroskładników dostępna jest dla roślin uprawnych w przedziale pH od 6,5 do 8,5, tzn. przy odczynie od lekko kwaśnego do zasadowego.
Odczyn glebyRola odczynu w nawożeniu roślin - odczyn gleby a mikroskładniki
Zdecydowana większość mikroelementów jest dostępna przy niższych wartościach pH (poniżej 6,5), a tylko molibden może być pobrany przez rośliny w warunkach obojętnego i zasadowego odczynu gleby – pH powyżej 7,0.
Odczyn glebyRola odczynu w nawożeniu roślin - wrażliwość roślin na pH
Większość roślin uprawianych w naszym kraju nie toleruje niskiego odczynu gleby. Ta największa grupa, do której należy większość zbóż, rzepak, kukurydza czy buraki cukrowe najlepiej rozwija się na stanowiskach o pH 6,0–7,5.
-
Odczyn gleby
Odczyn gleby a materia organiczna - bogaty skład próchnicy glebowej
Dość często błędnie utożsamia się materię organiczną gleb z próchnicą glebową. W rzeczywistości w skład materii organicznej wchodzą wszystkie związki organiczne węgla, występujące w glebie.
Odczyn glebyOdczyn gleby a materia organiczna - rola próchnicy w kształtowaniu żyzności gleb
Próchnica ma istotne znaczenie w kształtowaniu szeregu właściwości gleby, decydujących o jej żyzności.
Odczyn glebyOdczyn gleby a materia organiczna - próchnica utrzymuje strukturę gruzełkowatą
Próchnica glebowa odpowiedzialna jest za strukturę gruzełkowatą gleb, zapewniając korzeniom roślin odpowiednie stosunki powietrzno-wodne.
Odczyn glebyOdczyn gleby a materia organiczna - próchnica magazynem składników pokarmowych dla roślin
Próchnica odpowiada w zależności od zakwaszenia i jej zawartości, za 20–70% całkowitej pojemności sorpcyjnej gleby, na skutek czego silnie wpływa na jej właściwości buforowe.
Odczyn glebyOdczyn gleby a materia organiczna - utrzymanie i budowanie prawidłowego poziomu próchnicy w glebie
Zmniejszanie dopływu materii organicznej skutkować będzie postępującymi procesami mineralizacji próchnicy, co pociągnie za sobą pogorszenie jakości plonów, obniżenie zdolności sorpcyjnej i retencji wód i zwiększoną podatnością na przesuszenie oraz na erozję wodną i wietrzną.
Odczyn glebyOdczyn gleby a materia organiczna - słoma może sprawiać kłopoty
Negatywny wpływ przyorywanej słomy ujawnia się w przypadku jej przyorania bez rozdrobnienia i wymieszania przed orką w uprawach ozimin w mokrych latach na glebach zwięzłych, jak również zakwaszonych.
Odczyn glebyOdczyn gleby a materia organiczna - czy warto stosować preparaty mikrobiologiczne?
Narasta zainteresowanie rolników możliwością wykorzystania różnego rodzaju preparatów biologicznych, zawierających mikroorganizmy jako tańszej alternatywy do nawożenia słomy azotem.
Odczyn glebyOdczyn gleby a materia organiczna - jak drobnoustroje pracują bez azotu?
Przy niedoborze azotu drobnoustroje intensywniej przekształcają słomę w substancje humusowe i „zmuszone” są do wiązania azotu atmosferycznego.
Odczyn glebyOdczyn gleby a materia organiczna - jak racjonalnie zastosować wapno?
Warunkiem skutecznego działania słomy jako nawozu, jak i czynnika tworzenia próchnicy, jest staranne i odpowiednie jej rozdrobnienie.
nawozy.eu polecają
charakterystyka ogólna, wymagania glebowe i pokarmowe, wybór nawozu, pogoda, notowania
Lipcowe ceny cukru
Na krajowym rynku zapotrzebowanie na cukier rośnie, co przełożyło się to na nieznaczną zwyżkę cen cukru.
Nie wolno przesadzać z azotem
dr inż. U. Sienkiewicz-CholewaZa duże dawki azotu szkodzą roślinom i środowisku.
