Content
Leksykon nawożenia
Rola składników pokarmowych
Formy azotu w glebie i nawozach - pobieranie
3147 wyświetleń
Azot azotanowy – saletrzany (NO3-)
- Ujemny ładunek powoduje miejscowe zasadowe działanie fizjologiczne.
- Wspomaga pobranie jonów zasadowych Mg2+, Ca2+, K+, Na+.
- Pobierany jest z prądem transpiracji i rozprowadzany w roślinie w pierwszym rzędzie do organów, które silnie parują (liście).
- Nadmiar magazynowany jest w wakuoli (ponownie wykorzystywany, gdy liście – a praktycznie komórki – obumierają).
- Słabo sorbowany przez koloidy glebowe (mają ładunek ujemny, podobnie jak forma NO3).
- Może być łatwo wymywany w głębsze warstwy gleby i przedostawać się do cieków i zbiorników wodnych. Łatwo ulega tam denitryfikacji (powstaje poprzez azotyny, N2O do azotu cząsteczkowego. Procesy te hamuje się dodatkiem inhibitorów denitryfikacji.
- Silnie wpływa na syntezę cytokinin, dlatego powinien być podawany na słabo rozkrzewione plantacje.
- Ma duże zapotrzebowanie na energię do syntezy białka.
Azot amonowy (NH4+)
- Pobieranie składników, w tym azotu amonowego przez rośliny polega na wymianie jonów – z każdym pobranym jonem amonowym roślina wydziela na zewnątrz do roztworu glebowego jon wodorowy H+. Powoduje to miejscowe obniżenie pH gleby i nawozy amonowe mają działanie fizjologicznie zakwaszające.
- Przemieszcza się na drodze dyfuzji – czyli przechodzenia jonów z miejsc o wyższych stężeniach do tych o niższych.
- Może być w glebie sorbowany przez kompleks sorpcyjny, w skład którego wchodzą minerały ilaste o ujemnym ładunku.
- Sprzyja pobieraniu fosforu (stąd korzystna forma fosforanu amonu).
- W korzeniach i dolnej części pędu wbudowywany jest w aminokwasy (pobudza przez to rozwój korzeni), a następnie transportowany tkankami.
- Nie ma ryzyka nagromadzenia go w roślinie jak form azotanowych i azotynowych.
- W glebie o temperaturze powyżej 10°C szybko nitryfikowany do formy azotanowej (możliwe spowolnienie procesu przez inhibitory nitryfikacji).
- Mały wpływ na syntezę cytokinin.
- Jony amonowe są korzystniejsze dla roślin pod względem energetycznym – nie wymagają energochłonnego procesu redukcji i mogą być bezpośrednio wbudowywane w aminokwasy.
Azot amidowy – mocznikowy (NH2)
- W roślinie działanie fizjologiczne – obojętne, z drugiej strony pobierany jest dopiero po przejściu w zakwaszającą formę amonową.
- Pod wpływem działania zawartego w glebie enzymu – ureazy przechodzi w formę amonową. Możliwe jest opóźnienie tego procesu poprzez dodatek inhibitorów ureazy.
- Forma amidowa bardzo dobrze rozpuszczalna w wodzie, przez to istnieje ryzyko wypłukania – mikroorganizmy glebowe produkujące ureazę zwiększają aktywność powyżej temperatury około 6°C, dlatego forma amidowa w chłodne, a jednocześnie mokre dni, może zostać wypłukana.
- Mały wpływ na syntezę cytokinin.
- Forma amidowa nie jest wbudowywana w minerały ilaste w glebie.
- Nie pobudza bezpośrednio krzewienia, dlatego nadaje się na dobrze rozkrzewione plantacje zbóż.
- Azot amidowy zawarty jest także w nawozach opartych na cyjanamidzie wapnia. Nawozy te mają działanie fizjologicznie zasadowe dzięki obecności jonów Ca2+. Stosowane mogą być na polach rzepaku, gdzie występuje kiła kapusty w celu ograniczenia sprawcy choroby.
Azot organiczny (Norg )
- Nie jest dostępny bezpośrednio dla roślin.
- Azot organiczny zawarty w białkach, aminokwasach, amidach, substancjach organicznych azotowych niebiałkowych i innych dostępny staje się dopiero po ich mineralizacji. W procesie tym uczestniczą mikroorganizmy glebowe i aktywność ich zależy od dostępu do wody, powietrza i niekiedy światła.
- Przejście w formę amonową zachodzi dzięki amonifikacji.
- Przejście w formę azotanową zachodzi dzięki nitryfikacji.
- Szybkość amonifikacji i nitryfikacji zależy głównie od struktury gleby (warunki tlenowe) od temperatury (aktywność mikroorganizmów) i obecności wody (w suszy procesy zachodzą słabiej).
- Forma organiczna azotu podczas mineralizacji powoduje najczęściej lekkie zakwaszenie środowiska glebowego.
- Azot w formie organicznej podlega procesom wypłukania dopiero, gdy są to substancje rozpuszczalne w wodzie.
- Większość form azotu organicznego nie wpływa na aktywność hormonów wzrostu u roślin (poza samymi hormonami lub ich prekursorami).
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Udostępnij
Ekspert nawozy.eu
Masz pytanie dotyczące nawozów lub nawożenia? Szukasz porady?
Podobne
Rola składników pokarmowychCharakterystyka siarki
Składnik chlorofilu związany z białkami wiązaniami chelatowymi. Odpowiedzialny za fotosyntezę.
Szukaj w leksykonie
Najchętniej czytane
Leksykon nawożenia
Zbiór podstawowych i praktycznych informacji o nawożeniu
WstępZgłębić wiedzę do gruntu!
Wszystko jest chemią! Skały, wody, gleby, mikroorganizmy, rośliny, zwierzęta, ludzie... Z naukowego punktu widzenia wszystko to mniej lub bardziej skomplikowane substancje chemiczne i układy, które tworzą wzajemnie powiązania.
Grunt to WiedzaGleba warsztatem produkcji roślinnej
Gdyby porównać glebę do zaawansowanego laboratorium, spełnia ona wszystkie kryteria takiego miejsca. Stwarza odpowiednie warunki do wykonywania zaplanowanych prac (gromadzi wodę, powietrze, materię organiczną).
Grunt to WiedzaPo pierwsze – badania gleby
Dostarczenie składników w formie nawozów naturalnych i mineralnych będzie efektywne, jeżeli gleba ma właściwą strukturę i panują w niej odpowiednie warunki powietrzno-wodne.
Grunt to WiedzaZasobność gleb w Polsce
W Polsce od kilkudziesięciu lat przeprowadzane są badania dotyczące zawartości podstawowych składników pokarmowych w glebie oraz jej odczynu (pH).
Grunt to WiedzaFosfor na wysokim poziomie
Wyniki badania zawartości fosforu w analizowanych powiatach pokazują, że średnio w kraju (wg programu „Grunt to wiedza”) jest 15,79 mg P2O5 na 100 g gleby.
Grunt to WiedzaPotas: średnio na glebach rednich
Przyporządkowanie wyników potasu do klas zasobności nie jest tak proste, jak fosforu – dla różnych kategorii agronomicznych są różne zakresy.
Grunt to WiedzaWarto dbać o magnez
Średnio w kraju według 3-letnich wyników badań programu „Grunt to wiedza” stwierdzono 7,4 mg Mg na 100 g gleby.
Rola składników pokarmowychCharakterystyka azotu
Składnik aminokwasów – budulca m.in. wszystkich białek strukturalnych i enzymów.
Rola składników pokarmowych
Rola składników pokarmowych
Rola składników pokarmowychCharakterystyka fosforu
Składnik nukleotydów wchodzących w skład DNA i RNA.
Rola składników pokarmowych
Rola składników pokarmowych
Rola składników pokarmowychCharakterystyka potasu
Poprzez obecność w wakuoli i cytoplazmie odgrywa główną rolę w regulacji ciśnienia osmotycznego komórki.
Rola składników pokarmowych
Rola składników pokarmowych
Rola składników pokarmowychCharakterystyka magnezu
Magnez jest pierwiastkiem powszechnie występującym w glebach, jednak w różnej koncentracji.
Rola składników pokarmowych
Rola składników pokarmowych-
Rola składników pokarmowych
Charakterystyka siarki
Składnik chlorofilu związany z białkami wiązaniami chelatowymi. Odpowiedzialny za fotosyntezę.
Rola składników pokarmowych
Rola składników pokarmowych
Rola składników pokarmowychCharakterystyka wapnia
Stabilizuje błony cytoplazmatyczne komórki.
Rola składników pokarmowych
Rola składników pokarmowychCharakterystyka boru
Odpowiada za powstawanie prawidłowej struktury ściany komórkowej.
Rola składników pokarmowych
Rola składników pokarmowychCharakterystyka cynku
Składnik wielu enzymów.
Rola składników pokarmowych
Rola składników pokarmowychCharakterystyka manganu
Uczestniczy w rozkładzie cząsteczki wody i wydzielania tlenu w fotosyntezie.
Rola składników pokarmowych
Rola składników pokarmowychCharakterystyka miedzi
Uczestniczy w rozkładzie cząsteczki wody i wydzielania tlenu w fotosyntezie.
Rola składników pokarmowych
Rola składników pokarmowychCharakterystyka molibdenu
Odpowiedzialny za gospodarkę azotową rośliny.
Rola składników pokarmowych
Rola składników pokarmowychCharakterystyka żelaza
Aktywator syntezy chlorofilu i wielu białek.
Rola składników pokarmowych
Odczyn glebyStan zakwaszenia gleb w Polsce - przyczyny zakwaszenia gleb
Żeby dokładnie zrozumieć, dlaczego zdecydowana większość gleb w Polsce jest kwaśna, należy cofnąć się w czasie do epoki plejstocenu.
Odczyn glebyStan zakwaszenia gleb w Polsce - odczyn gleb w kraju
Obecnie w skali kraju 40% gleb ma odczyn kwaśny lub bardzo kwaśny, co obrazuje mapa przygotowana przez Instytut Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach (IUNG – PIB).
Odczyn glebyStan zakwaszenia gleb w Polsce - zużycie nawozów wapniowych w Polsce
Za niezadowalający stan gleb pod kątem odczynu odpowiedzialne jest niedostatecznie stosowanie nawozów wapniowych w stosunku do dość dużego zużycia nawozów mineralnych.
Odczyn glebyMetody pomiaru odczynu gleby - sposoby badania pH
Powszechnie wiadomo, że stan polskich gleb – jeśli chodzi o odczyn – nie jest najlepszy. Około 40% wszystkich użytków rolnych w Polsce ma odczyn kwaśny lub bardzo kwaśny.
Odczyn glebyMetody pomiaru odczynu gleby - polowe i laboratoryjne badanie odczynu
Do polowego badania pH gleby służy tzw. płytka Helliga. To najprostsze, jednak – co zaskakujące – nie najpopularniejsze urządzenie, którym możemy zbadać odczyn gleby bezpośrednio na polu.
Odczyn glebyRola odczynu w nawożeniu roślin - wpływ pH gleby na dostępność składników
Nie od dziś wiadomo, że niemalże każdy z niezbędnych składników pobieranych przez rośliny uprawne wymaga odpowiedniego poziomu pH gleby do jego optymalnej dostępności.
Odczyn glebyRola odczynu w nawożeniu roślin - odczyn gleby a makroskładniki
Większość makroskładników dostępna jest dla roślin uprawnych w przedziale pH od 6,5 do 8,5, tzn. przy odczynie od lekko kwaśnego do zasadowego.
Odczyn glebyRola odczynu w nawożeniu roślin - odczyn gleby a mikroskładniki
Zdecydowana większość mikroelementów jest dostępna przy niższych wartościach pH (poniżej 6,5), a tylko molibden może być pobrany przez rośliny w warunkach obojętnego i zasadowego odczynu gleby – pH powyżej 7,0.
Odczyn glebyRola odczynu w nawożeniu roślin - wrażliwość roślin na pH
Większość roślin uprawianych w naszym kraju nie toleruje niskiego odczynu gleby. Ta największa grupa, do której należy większość zbóż, rzepak, kukurydza czy buraki cukrowe najlepiej rozwija się na stanowiskach o pH 6,0–7,5.
Odczyn glebyOdczyn gleby a materia organiczna - bogaty skład próchnicy glebowej
Dość często błędnie utożsamia się materię organiczną gleb z próchnicą glebową. W rzeczywistości w skład materii organicznej wchodzą wszystkie związki organiczne węgla, występujące w glebie.
Odczyn glebyOdczyn gleby a materia organiczna - rola próchnicy w kształtowaniu żyzności gleb
Próchnica ma istotne znaczenie w kształtowaniu szeregu właściwości gleby, decydujących o jej żyzności.
Odczyn glebyOdczyn gleby a materia organiczna - próchnica utrzymuje strukturę gruzełkowatą
Próchnica glebowa odpowiedzialna jest za strukturę gruzełkowatą gleb, zapewniając korzeniom roślin odpowiednie stosunki powietrzno-wodne.
Odczyn glebyOdczyn gleby a materia organiczna - próchnica magazynem składników pokarmowych dla roślin
Próchnica odpowiada w zależności od zakwaszenia i jej zawartości, za 20–70% całkowitej pojemności sorpcyjnej gleby, na skutek czego silnie wpływa na jej właściwości buforowe.
Odczyn glebyOdczyn gleby a materia organiczna - utrzymanie i budowanie prawidłowego poziomu próchnicy w glebie
Zmniejszanie dopływu materii organicznej skutkować będzie postępującymi procesami mineralizacji próchnicy, co pociągnie za sobą pogorszenie jakości plonów, obniżenie zdolności sorpcyjnej i retencji wód i zwiększoną podatnością na przesuszenie oraz na erozję wodną i wietrzną.
Odczyn glebyOdczyn gleby a materia organiczna - słoma może sprawiać kłopoty
Negatywny wpływ przyorywanej słomy ujawnia się w przypadku jej przyorania bez rozdrobnienia i wymieszania przed orką w uprawach ozimin w mokrych latach na glebach zwięzłych, jak również zakwaszonych.
Odczyn glebyOdczyn gleby a materia organiczna - czy warto stosować preparaty mikrobiologiczne?
Narasta zainteresowanie rolników możliwością wykorzystania różnego rodzaju preparatów biologicznych, zawierających mikroorganizmy jako tańszej alternatywy do nawożenia słomy azotem.
Odczyn glebyOdczyn gleby a materia organiczna - jak drobnoustroje pracują bez azotu?
Przy niedoborze azotu drobnoustroje intensywniej przekształcają słomę w substancje humusowe i „zmuszone” są do wiązania azotu atmosferycznego.
Odczyn glebyOdczyn gleby a materia organiczna - jak racjonalnie zastosować wapno?
Warunkiem skutecznego działania słomy jako nawozu, jak i czynnika tworzenia próchnicy, jest staranne i odpowiednie jej rozdrobnienie.
nawozy.eu polecają
charakterystyka ogólna, wymagania glebowe i pokarmowe, wybór nawozu, pogoda, notowania
Zbiory czarnej porzeczki w Polsce
GUS podał, że produkcja czarnej porzeczki w Polsce w 2021 r. wyniosła 110 tys. ton, przy czym średnie zbiory tych owoców w Polsce w ostatnich latach to około 100 tys. ton.
Wpływ nawożenia azotanami na rozwój systemu korzeniowego
dr hab. Marzena S. BrodowskaZawartość azotu azotanowego w glebie wpływa na rozwój systemu korzeniowego roślin.
