Gryka

Nawożenie upraw

28216 wyświetleń

Ze względu na wartość nasion i łuski, gryka jest bardzo cenną rośliną uprawną

Charakterystyka ogólna

Ze względu na wartość nasion i łuski, gryka jest bardzo cenną rośliną uprawną. Jest rośliną miododajną i z 1 ha plantacji można uzyskać do 220 kg miodu. Gryka nie należy do rodziny traw lecz rdestowatych, ale zaliczana jest do roślin zbożowych, ze względu na podobny sposób uprawy i użytkowania. Jest rośliną jarą, o krótkim okresie wegetacji, wynoszącym 90-100 dni. Charakteryzuje się silnie rozwiniętym, palowym systemem korzeniowym z korzeniami przybyszowymi, co uodparnia roślinę na suszę i ułatwia pobieranie składników pokarmowych, a więc prawie nie reaguje na przedplon. Jest wrażliwa na niskie temperatury i nasiona kiełkują w temperaturze 7-8ºC; optymalna temperatura wzrostu wynosi 15-22ºC. Ginie w temperaturze 2ºC.

Największy wpływ na uzyskanie wysokiego plonu mają warunki pogodowe. Jest rośliną owadopylną i pyłek musi być przenoszony przez pszczoły z kwiatów o długich pręcikach i krótkim słupku na kwiaty o krótkich pręcikach i długim słupku lub odwrotnie. Żywotność kwiatów wynosi jeden dzień. Ilość pszczół i pogoda korzystna do oblotu decyduje o liczbie zawiązanych nasion oraz plonie. W praktyce zawiązuje się od 10 do 40% nasion w stosunku do wytworzonych kwiatów.

Wymagania glebowe

Gryka ma dość małe wymagania glebowe ze względu na silny system korzeniowy. Może być uprawiana na glebach kompleksu żytniego bardzo dobrego i dobrego (klasa III i IV), gorzej plonuje na kompleksie żytnim słabym (klasa IVb i V). Gleba powinna mieć uregulowany odczyn (pH w 1M KCl powyżej 5,5), zawierać jak najwięcej próchnicy i co najmniej średnią zasobność przyswajalnych form fosforu, potasu i magnezu, natomiast samo pole starannie odchwaszczone, gdyż zwalczanie chwastów w gryce jest ograniczone.

Wiosną istnieje potrzeba ograniczenia uprawki, by zminimalizować straty wody, a jednocześnie jak najdokładniej zniszczyć kiełkujące chwasty. Zaleca się wyrównać pole włóką lub broną, zastosować przedsiewnie nawozy i przykryć je broną z wałem strunowym. Nasiona wysiewać około 15-20 maja, a w rejonach północnych i podgórskim, gdzie mogą występować późniejsze przymrozki w terminie 20-25 maja. W przypadku uprawy po poplonach ozimych zaleca się siew na przełomie maja i czerwca.

Wymagania pokarmowe

Silny system korzeniowy ułatwia pobieranie składników pokarmowych i wody z gleby, dlatego bardzo dobrze reaguje na nawożenie azotem, fosforem, potasem i magnezem, na których niedobór jest wrażliwa. Gryka z plonem 1 t nasion i odpowiednią ilością słomy przeciętnie pobiera: 42 kg azotu (N), 21 kg fosforu (P₂O₅), 54 kg potasu (K₂O), 27 kg wapnia (CaO), 13 kg magnezu (MgO) oraz 36 g boru (B), 15 g miedzi (Cu), 290 g manganu (Mn), 1,7 g molibdenu (Mo) i 180 g cynku (Zn).

Nawożenie

W przypadku bardzo niskiej zasobności gleby w magnez zaleca się stosować wapno magnezowe, nawet niewielkie ilości - 300-600 kg/ha dolomitu, ponieważ gryka źle rośnie na glebach ubogich w magnez.

Nawożenie fosforem i potasem jest najbardziej efektywne gdy nawozy są dobrze wymieszane z 10-20 cm warstwą gleby. Nawozy kompleksowe stosować najlepiej wiosną, by wymieszać je z glebą, wykonując uprawki przedsiewne 7-10 dni przed siewem. Dawki nawozów, w zależności od zasobności gleby i przewidywanego plonu, przedstawiono w tabeli.

Zalecane dawki nawozów kompleksowych do przedsiewnego nawożenia gryki w kg/ha*

Nawóz [N:P₂O₅:K₂O:(MgO:SO₃)]	Zasobność gleby w fosfor i potas
Nawóz [N:P₂O₅:K₂O:(MgO:SO₃)]	bardzo niska i niska		średnia¹		wysoka i bardzo wysoka
Przewidywany plon nasion w t/ha	1,0	1,5	1,5	2,0	2,0	2,5
POLIFOSKA 4 [4:12:32:(2:9)]	180	275	200	270	170	210
POLIFOSKA 5 [5:15:30:(2:7)]	150	220	160	230	130	170
POLIFOSKA 6 [6:20:30:(7)]	110	165	120	160	100	125
POLIFOSKA M-MAKS [5:16:24:(4:7)]	140	210	150	200	125	155
POLIDAP Light [14:34:(17)] + sól potasowa 60	65 +70	100 +100	70 +75	95 +100	60 +70	75 +85
POLIDAP [18:46:(5)] +sól potasowa 60	50 +70	70 +100	55 +75	70 +100	45 +70	55 +85

* - przewidując plon 1,5 t nasion gryki z hektara należy stosować dawki podane w tabeli, na przykład na glebie o średniej zasobności zastosować 160 kg/ha POLIFOSKI 5, a przy plonie 2 t nasion - 230 kg/ha POLIFOSKI 5;
1 - jeżeli nie jest znana zasobność gleby, stosować dawki jak dla średniej zasobności, do czasu wykonania analizy gleby.

Zalecane dawki są bardzo oszczędne (minimalne), ale wysoce efektywne, a stosowanie mniejszego nawożenia powoduje znaczne obniżenie plonów.

Ważny wybór nawozu

W przypadku zbioru słomy w uprawie „gryka po zbożu” zaleca się stosować nawóz kompleksowy o szerszym stosunku fosforu do potasu (P:K), czyli co najmniej 1:1,5, (POLIFOSKA 6, POLIFOSKA M-MAKS), a na glebie lżejszej lub ubogiej w potas - o jeszcze szerszym stosunku: POLIFOSKA 4 (P:K-1:2,7), POLIFOSKA 5 (P:K-1:2).

W przypadku przyorywania słomy (która jest bogatym źródłem potasu) w uprawie „gryka po zbożu” stosowany nawóz kompleksowy może charakteryzować się węższym stosunkiem P:K, najlepiej 1:1,5 (POLIFOSKA 6, POLIFOSKA M-MAKS).

Nawożenie azotem

Na każdą tonę nasion i proporcjonalną ilość słomy gryka pobiera około 40 kg azotu. Na słabych glebach (klasa IVb i V) plonuje niżej, dlatego zaleca się stosować 40-60 kg N/ha. Na glebach kompleksu żytniego bardzo dobrego i dobrego (klasa III i IV) plon nasion może wynosić w sprzyjających latach 1,5 do nawet 2,5 t z hektara, czyli zaleca się stosować 60-80 kg N/ha. Dobre zaopatrzenie gryki w azot wpływa dodatnio na rozgałęzianie się łodyg i zwiększenie liczby kwiatostanów oraz zawiązywanych owoców.

Ilość pobieranego azotu wzrasta proporcjonalnie do wzrostu masy gryki, a nawozy azotowe są bardzo „ruchliwe” w glebie, stąd dawki azotu należy podawać doglebowo w 2 terminach. Nie powinno stosować się jednorazowo więcej jak 50 kg/ha azotu. Jeżeli planowana dawka azotu nie przekracza 50 kg/ha można ją w całości zastosować przedsiewnie. Wyższe dawki zalecane są wiosną w dwóch terminach:

1 termin - 7-10 dni przed siewem gryki w ilości 30-40 kg N/ha w formie ZAKSAN® lub SALETRZAKU/SALMAGU albo MOCZNIKA;
2 termin - na początku kwitnienia - w ilości 30-40 kg N/ha, najlepiej w formie ZAKSAN®.

Proponuje się stosować wiosną azot z siarką, czyli SALETROSAN [N(S) 26-(13)] lub POLIFOSKĘ 21 [N(MgS) 21-(4-35)] w dawce 150-200 kg/ha. Z dawką 200 kg/ha SALETROSANU wprowadza się 26 kg S/ha, a z 200 kg POLIFOSKI 21 wprowadza się bardzo pożądanej wczesną wiosną siarki - 70 kg (SO₃), czyli 28 kg S oraz 8 kg łatwo przyswajalnego magnezu.

Gryki nie zaleca się dokarmiać dolistnie mocznikiem, natomiast zachęca się do tego celu stosować nawozy mikroskładnikowe i siedmiowodny siarczan magnezu (5% roztwór) w fazie 6-8 liści i około 10 dni później. Gryka potrzebuje i pobiera znacznie więcej mikroskładników niż inne zboża, boru nawet około 6-8 razy więcej. W związku z tym zaleca się nawożenie borem, co najmniej dwukrotnie (każdorazowo do 100 g/ha), który zwiększa żywotność pyłku, a więc szansę zawiązywania nasion.

Przyorując słomę gryki, pozostawia się w glebie średnio na każdą 1 tonę nasion 22 kg azotu (N), 13 kg fosforu (P₂O₅) i 46 kg potasu (K₂O), czyli przy plonie 1,5 t nasion, z przyoraną słomą wprowadza się do gleby średnio 33 kg azotu, 19,5 kg fosforu i 69 kg potasu.

Przyorując słomę gryki, by przyspieszyć jej rozkład w glebie, należy zastosować azot w ilości 6-8 kg na 1 tonę słomy, czyli 18-24 kg N/ha, a więc około 50 kg MOCZNIKA. MOCZNIK stosować przed przyoraniem słomy szczególnie wówczas, gdy po gryce będzie uprawiana roślina ozima.

Wpływ nawożenia na jakość

Prawidłowe nawożenie fosforem, potasem i magnezem zwiększa odporność gryki na choroby, niedobory wody i wyleganie, decyduje także o lepszym wypełnieniu nasion i równomierniejszym dojrzewaniu. Nierównomierność dojrzewania i długość okresu wegetacji nie zależy od poziomu nawożenia, a od przebiegu pogody w okresie wegetacji. Na jakość nasion wpływa sposób zbioru. Równomierne dojrzewanie i celniejsze nasiona uzyskuje się przy zbiorze jednoetapowym, po uprzednio wykonanej desykacji. Desykację wykonuje się gdy 60-70% owoców jest barwy brunatnej i 15-20 dni po tym zabiegu dokonać zbioru kombajnem.

Ekspert nawozy.eu

Masz pytanie dotyczące tego artykułu? Szukasz porady?

doradca nawozy.eu

Zapytaj eksperta

nawozy.eu polecają

charakterystyka ogólna, wymagania glebowe i pokarmowe, wybór nawozu, pogoda, notowania

Zanieczyszczenie rolnicze wód

doradca nawozy.eu

Z kraju

upload/newsy/3394/man-53903-1280_nmedium.jpg

3.12 2018

Poziom bezrobocia w Polsce wynosi 3,8%

Jak wynika z danych przedstawionych przez Eurostat, w październiku bieżącego roku stopa bezrobocia w Polsce osiągnęła granicę 3,8%, a więc tyle samo co miesiąc wcześniej.

Unia Europejska

Pawłowice

piątek, 14 Grudzień 2018

-1^°C

-2°C
min

0°C
max

16.10 2018

Uwaga – mszyce w oziminach

dr inż. Agnieszka Krawczyk

Tegoroczna ciepła oraz sucha jesień powoduje, że na wielu plantacjach ozimin, bardzo licznie pojawiły się mszyce.

Z kraju

Newsletter!

Najciekawsze informacje z serwisu nawozy.eu na Twojej skrzynce pocztowej.

Proszę wpisać poprawny adres e-mail.

Proszę zalogować się na swoje konto i zmienić ustawienia newslettera.

Potwierdź zapisanie się do newslettera klikając w link w wiadomości wysłanej na Twój adres e-mail.

Nieznany błąd, spróbuj ponownie za chwilę.

Proszę zaznaczyć zgodę.

Współadministratorami Państwa danych osobowych są następujące spółki z Grupy Azoty:

Grupa Azoty S.A. z siedzibą w Tarnowie pod adresem Tarnów 33-101, ul. Kwiatkowskiego 8;
Grupa Azoty Zakłady Azotowe Kędzierzyn S.A. z siedzibą w Kędzierzynie-Koźlu pod adresem Kędzierzyn Koźle 47-220, ul. Mostowa 30A;
Grupa Azoty Zakłady Chemiczne „Police” S.A. z siedzibą w Policach pod adresem Police 72-010, ul. Kuźnicka 1;
Grupa Azoty Zakłady Azotowe „Puławy” S.A. z siedzibą w Puławach pod adresem Puławy 24-110, al. Tysiąclecia Państwa Polskiego 13;
Gdańskie Zakłady Nawozów Fosforowych "Fosfory" sp. z o.o. z siedzibą w Gdańsku pod adresem Gdańsk 80-550, ul. Kujawska 2

(dalej „Współadministratorzy”).

W przypadku wyrażenia przez Państwa zgód marketingowych, mogą Państwo wycofać zgodę w każdym czasie poprzez wypełnienie formularza na stronie internetowej https://www.nawozy.eu/kontakt.html lub kontakt ze Współadministratorami w sposób wskazany poniżej, przy czym wycofanie zgody nie ma wpływu na zgodność z prawem przetwarzania dokonanego przed jej wycofaniem.

Celem przetwarzania Państwa danych osobowych jest marketing bezpośredni produktów i usług Współdministratorów odbywający się za pomocą poczty elektronicznej, w szczególności poprzez przesyłanie newslettera serwisu nawozy.eu.

Współadministratorzy przetwarzają dane identyfikacyjne podane przez Państwa w formularzu dot. przesyłania newslettera, tj. adres e-mail.

Mają Państwo prawo do żądania od Współadministratorów dostępu do swoich danych osobowych, a także do domagania się ich sprostowania, usunięcia, ograniczenia przetwarzania, przeniesienia oraz wniesienia sprzeciwu wobec ich przetwarzania.

Współadministratorzy ustalili, na podstawie łączącej ich umowy o współadministrowaniu, której zasadnicza treść dostępna jest na stronie internetowej https://www.nawozy.eu/ochronadanychosobowych.html, że punktem kontaktowym w zakresie ochrony Państwa danych osobowych jest Grupa Azoty S.A.

Mogą Państwo skorzystać z powyższych uprawnień kierując stosowne pismo na adres: ul. E. Kwiatkowskiego 8, 33-101 Tarnów, wraz z dopiskiem „nawozy.eu”, wysyłając e-mail na adres inspektora ochrony danych Grupy Azoty S.A.: IOD.tarnow@grupaazoty.com lub wysyłając zapytanie poprzez formularz kontaktowy na stronie internetowej https://www.nawozy.eu/kontakt.html.

Pełna treść Polityki prywatności, zawierająca wszelkie informacje wymagane na podstawie przepisów ogólnego rozporządzenia o ochronie danych, dostępna jest pod adresem https://nawozy.eu/politykaprywatnosci.html.

Wyrażam zgodę na przesyłanie mi informacji marketingowych i ofert handlowych za pomocą środków komunikacji elektronicznej, w tym w szczególności na podane przeze mnie adresy email, przez Współadministratorów, w tym na otrzymywanie cyklicznego newslettera od Współadministratorów.