Content
Nawożenie upraw
Kukurydza na ziarno
90968 wyświetleń
Mając bardzo głęboki i silnie rozwinięty system korzeniowy
Charakterystyka ogólna
Kukurydza jest zbożem o dużych wymaganiach cieplnych. Równomierne wschody uzyskuje się dopiero w temperaturze 9-10ºC, ale kiełkuje już w glebie o temperaturze 6ºC. Wytrzymuje przymrozki do -3ºC. Lubi temperatury powyżej 16ºC, a najlepiej około 22ºC. Od kwitnienia do dojrzewania ma mniejsze wymagania cieplne. Jest rośliną o małych wymaganiach wodnych w porównaniu do innych zbóż, jednak na wyprodukowanie tak dużej masy plonu wymaga dużo wilgoci. Mając bardzo głęboki i silnie rozwinięty system korzeniowy potrafi dobrze znosić okresowe niedobory wody. Największe potrzeby wodne wykazuje w okresie kwitnienia, czyli w lipcu i na początku sierpnia. W okresie dojrzewania sucha i słoneczna pogoda ułatwia sprzęt. Może być uprawiana w monokulturze przez kolejne 3-4 lata.
Wymagania glebowe
Kukurydza nie lubi gleb podmokłych, zimnych, bardzo ciężkich, ilastych i suchych. Z powodzeniem udaje się na glebach lekkich oraz torfach niskich, gdzie dość często występuje niedobór miedzi. Może być uprawiana na glebach kompleksów pszennych i żytnich (klasa I-IVb), zbożowo-pastewnych oraz górskim pszennym i zbożowym. Na glebach lekkich, na których udaje się ziemniak, jeżeli stosowane jest prawidłowe nawożenie, daje wyższy plon od innych zbóż. Na słabszych glebach, w wysokiej kulturze nie powinno się stosować uproszczeń i zbyt oszczędnych technologii. Gleba powinna mieć uregulowany odczyn (pH w 1M KCl powyżej 5,5), zawierać jak najwięcej próchnicy i co najmniej średnią zasobność przyswajalnych form fosforu, potasu i magnezu.
Wiosną istnieje potrzeba ograniczenia uprawek celem uniknięcia strat wody, a także zniszczenia kiełkujących chwastów. Zaleca się wyrównać pole włóką lub broną, zastosować przedsiewne dawki nawozów i przykryć nawozy broną z wałem strunowym. Wysiewu ziarna należy dokonać możliwie jak najwcześniej, w drugiej połowie kwietnia w południowo-zachodnich rejonach kraju, od 25 kwietnia do 5 maja w południowo-wschodnich i do 10 maja w pozostałych. Im wcześniej jest zasiana, tym lepiej się ukorzeni i rozkrzewi, a więc i lepiej plonuje.
Wiosną istnieje potrzeba ograniczenia uprawek celem uniknięcia strat wody, a także zniszczenia kiełkujących chwastów. Zaleca się wyrównać pole włóką lub broną, zastosować przedsiewne dawki nawozów i przykryć nawozy broną z wałem strunowym. Wysiewu ziarna należy dokonać możliwie jak najwcześniej, w drugiej połowie kwietnia w południowo-zachodnich rejonach kraju, od 25 kwietnia do 5 maja w południowo-wschodnich i do 10 maja w pozostałych. Im wcześniej jest zasiana, tym lepiej się ukorzeni i rozkrzewi, a więc i lepiej plonuje.
Wymagania pokarmowe
Kukurydza pobiera duże ilości składników pokarmowych i wody z gleby. Jest rośliną, której się nie przenawozi. Z plonem 1 t ziarna i odpowiednią ilością słomy przeciętnie pobiera: 30 kg azotu (N), 12 kg fosforu (P2O5), 30 kg potasu (K2O), 10 kg wapnia (CaO), 10 kg magnezu (MgO), 4 kg siarki (S) lub w przeliczeniu na SO3 – 10 kg oraz 11 g boru (B), 14 g miedzi (Cu), 110 g manganu (Mn), 0,9 g molibdenu (Mo) i 85 g cynku (Zn). Wykazuje dużą wrażliwość na niedobór cynku oraz średnią na niedobór boru, manganu i miedzi. Pobiera około dwukrotnie więcej wapnia oraz 2.-3. krotnie więcej magnezu i boru jak pozostałe zboża.
Kukurydza jest rośliną najlepiej wykorzystująca składniki pokarmowe z nawozów naturalnych, dlatego dysponując obornikiem i gnojówką lub gnojowicą, należy je w pierwszej kolejności stosować pod kukurydzę.
Kukurydza jest rośliną najlepiej wykorzystująca składniki pokarmowe z nawozów naturalnych, dlatego dysponując obornikiem i gnojówką lub gnojowicą, należy je w pierwszej kolejności stosować pod kukurydzę.
Nawożenie
Jeżeli gleba jest bardzo kwaśna, po zbiorze przedplonu stosować wapno węglanowe na ścierń, następnie wymieszać je kultywatorem lub wykonać podorywkę i natychmiast zabronować. W przypadku bardzo niskiej zasobności gleby w magnez zaleca się stosować wapno magnezowe, nawet niewielkie ilości - 300-600 kg/ha dolomitu. Kukurydza pobiera bardzo dużo magnezu i wyjątkowo źle rośnie na glebach ubogich w magnez.
Ze względu na duże wymagania pokarmowe kukurydzy nawożenie musi być bardzo dokładnie zbilansowane. Nawożenie fosforem i potasem jest najbardziej efektywne gdy nawozy są dobrze wymieszane z 10-20 cm warstwą gleby. Nawozy kompleksowe stosować najlepiej pod orkę - jesienią lub na glebach lżejszych - pod wiosenne uprawki przedsiewne, co najmniej 7-10 dni przed siewem ziarna. Dawki nawozów, w zależności od zasobności gleby i przewidywanego plonu, przedstawiono w tabeli.
Zalecane dawki nawozów kompleksowych do nawożenia kukurydzy na ziarno w kg/ha*
| Nawóz [N:P2O5:K2O:(MgO:SO3)] | Zasobność gleby w fosfor i potas | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| bardzo niska i niska | średnia1 | wysoka i bardzo wysoka | ||||
| Przewidywany plon ziarna w t/ha | 5,0 | 7,0 | 6,0 | 8,0 | 7,0 | 9,0 |
| POLIFOSKA 4 [4:12:32:(2:9)] | 500 | 700 | 400 | 530 | 290 | 375 |
| POLIFOSKA 5 [5:15:30:(2:7)] | 400 | 560 | 320 | 425 | 230 | 300 |
| POLIFOSKA 6 [6:20:30:(7)] | 300+150 K2 | 420+140 K | 240+120 K | 320+160 K | 175+90 K | 225+110 K |
| POLIFOSKA PETROPLON [5:10:30:(3:9)+0,1 B] | 600 | 840 | 480 | 620 | 350 | 450 |
| POLIFOSKA M-MAKS [5:16:24:(4:7)] | 375+150 K | 525+140 K | 300+120 K | 400+160 K | 220+90 K | 280+110 K |
| POLIDAP Light [14:34:(17)] + sól potasowa 60 | 180 +250 | 250 +350 | 140 +240 | 190 +320 | 105 +175 | 130 +225 |
| POLIDAP [18:46:(5)] +sól potasowa 60 | 130 +250 | 105 +240 | 140 +320 | 140 +320 | 80 +175 | 100 +225 |
* - przewidując plon 6 t ziarna kukurydzy z hektara należy stosować dawki podane w tabeli, na przykład na glebie o średniej zasobności zastosować 320 kg/ha POLIFOSKI 5, a przy plonie 8 t ziarna – na przykład 320 kg/ha POLIFOSKI 6 i 160 kg/ha soli potasowej;
1 - jeżeli nie jest znana zasobność gleby, stosować dawki jak dla średniej zasobności, do czasu wykonania analizy gleby;
2 - kg/ha soli potasowej, zawierającej 58-60% K2O.
Zalecane dawki są bardzo oszczędne (minimalne), ale wysoce efektywne, a stosowanie mniejszego nawożenia powoduje znaczne obniżenie plonów.
W warunkach niskich wiosennych temperatur kukurydza bardzo słabo pobiera fosfor, co powoduje jej zaczerwienienie i zahamowanie wzrostu. Dlatego zaleca się nawożenie startowe w ilości 100-150 kg/ha fosforanu amonu, czyli POLIDAPU, wykorzystując specjalne siewniki do współrzędnego siewu ziarna i nawozu. Dla bezpieczeństwa wschodzących roślin współrzędnie powinno stosować się tylko mało ruchliwe w glebie składniki, czyli amonową formę azotu i fosfor. Obecnie proponuje się do nawożenia współrzędnego wiele stosunkowo nisko skoncentrowanych nawozów z ruchliwymi formami składników, w dawkach ponad 200 kg/ha, które stanowią poważne źródło lokalnego zasolenia gleby i mogą wywoływać lokalną suszę fizjologiczną. Efektywne i bezpieczne jest zatem nawożenie małymi dawkami fosforanu amonu.
Ważny wybór nawozu
Ze względu na około 3-krotnie większe pobieranie potasu niż fosforu przez kukurydzę, zaleca się stosować nawóz kompleksowy o jak szerszym stosunku fosforu do potasu (P:K), czyli: POLIFOSKĘ 4 (P:K-1:2,7), POLIFOSKĘ 5 (P:K-1:2) lub POLIFOSKĘ PETROPLON (P:K-1:3). W przypadku uprawy na oborniku, szczególnie bydlęcym, który jest bogatym źródłem potasu, można stosować nawóz kompleksowy o węższym stosunku P:K, czyli 1:1,5 (POLIFOSKA 6, POLIFOSKA M-MAKS).
Nawożenie azotem
Kukurydza na każdą 1 t ziarna i odpowiednią ilość słomy pobiera 25-32 kg azotu. W początkowych fazach rozwoju azot pobierany jest w niewielkich ilościach i intensywniej pobierany jest dopiero od fazy 4-5 liścia, a przede wszystkim w lipcu oraz sierpniu. Wysoka temperatura w tym okresie sprzyja uwalnianiu się (mineralizacji) dużej ilości azotu z gleby, który kukurydza jako jedyne zboże dobrze wykorzystuje. Dlatego można przyjąć dawkę azotu na każdą 1 tonę ziarna na poziomie od 15 kg N na glebach próchnicznych, dobrze nawożonych do 20-23 kg N na stanowiskach słabych. Przewidując plon ziarna na poziomie 7 t z hektara należy więc zastosować od (7 x 15) 105 do (7 x 20-23) 140-161 kg N/ha, przy plonie 10 ton ziarna od 150 do 200-230 kg N/ha.
Zalecane dawki nawozów azotowych do nawożenia kukurydzy na ziarno w kg/ha*
| Termin i forma nawozu | Potrzeby nawożenia azotem | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| duże i bardzo duże | średnie1 | bardzo małe i małe | ||||
| Przewidywany plon ziarna w t/ha | 5,0 | 7,0 | 6,0 | 8,0 | 7,0 | 9,0 |
| N-1 wiosną przedsiewnie: MOCZNIK lub RMS 28 albo SALETRZAK, SALMAG lub ZAKSAN | 130 215 180 | 130 215 180 | 130 215 180 | 130 215 180 | 130 215 180 | 130 215 180 |
| N-2 druga dawka (faza 14-17): MOCZNIK | 120 | 220 | 130 | 220 | 100 | 160 |
* - w zależności od przewidywanego plonu zalecane nawożenie azotem, na przykład plon ziarna kukurydzy 8 t z ha na glebie o średnich potrzebach nawożenia azotem: wczesną wiosną przedsiewnie pierwszą dawkę (N-1) - 130 kg MOCZNIKA lub 215 kg SALETRZAKU, SALMAGU, a druga dawka (N-2) to 220 kg/ha MOCZNIKA;
1 - jeżeli występują problemy z oceną potrzeb nawożenia azotem zaleca się dawki w wysokości jak dla średnich potrzeb nawożenia.
Ze względu na początkowo wolny wzrost kukurydzy, należy zastosować przedsiewnie do 50% planowanej dawki - najlepiej w formie nawozów wieloskładnikowych i mocznika. Do nawożenia kukurydzy najlepszym nawozem azotowym jest mocznik. Niskie temperatury i powolny jeszcze wzrost roślin, a w związku z tym powolne pobieranie azotu powoduje, że azot z mocznika jest dłużej dostępny.
Chociaż kukurydza nie ma dużych potrzeb względem siarki, to jednak z tak dużą masą plonu pobieranie siarki jest duże. Najbardziej celowe jest jej stosowanie wiosną, czyli przedsiewnie. Dlatego można wysiewać wiosną azot z siarką, czyli SALETROSAN [N(S) 26-(13)] lub POLIFOSKĘ 21 [N(MgS) 21-(4-35)] w dawce 150-200 kg/ha. Z dawką 200 kg/ha Saletrosanu wprowadza się 26 kg S/ha a z 200 kg POLIFOSKI 21 bardzo pożądana wczesną wiosną siarkę w ilości ok. - 70 kg (SO3), czyli 28 kg S oraz 8 kg łatwo przyswajalnego magnezu.
Pozostałą część azotu powinno się zastosować pogłównie, w miarę późno, kiedy wysokość roślin umożliwia jeszcze technicznie wykonać ten zabieg - od fazy 4-5 liścia do wysokości nawet 40 cm. Kukurydza bowiem najintensywniej pobiera azot od fazy przed kwitnieniem aż do fazy wytwarzania kolb. Pogłównie stosować azot na suche rośliny, tylko w formie mocznika (PULREA®, PULGRAN®, MOCZNIK.PL). Stosowanie pogłównie saletry amonowej zawsze powoduje uszkodzenie (poparzenie) roślin.
Dokarmianie dolistne
Poza nawożeniem doglebowym kukurydza dobrze reaguje na dokarmianie dolistne azotem w postaci 6% wodnego roztworu MOCZNIKA, czyli 6 kg MOCZNIKA w 100 litrach wody, łącznie z 5 kg siarczanu magnezu i mikroskładnikami. Nie zapominajmy o dodaniu boru i manganu, a w uprawie bez obornika, także miedzi i cynku. Okres dokarmiania dolistnego jest krótki i praktycznie można tę roślinę dokarmiać od fazy 7. wyrośniętych liści przez około 3 tygodnie, co 6-8 dni. Faza 7. liścia to najważniejszy termin stosowania większości mikroskładników, bo wówczas następuje już intensywne pobieranie azotu, a mikroskładniki mają duży wpływ na przemiany azotu w roślinie i jakość ziarna, co jest niezmiernie ważne w warunkach intensywnego nawożenia azotem, na glebach świeżo wapnowanych i o uregulowanym odczynie - o pH powyżej 6,5. Stosując zabiegi ochrony kukurydzy (na choroby i szkodniki), gdy dozwolone jest mieszanie pestycydu z MOCZNIKIEM, zawsze korzystnie jest dodać mangan i do 100 g/ha boru (zapobiega szczerbatości kolby, ogranicza występowanie wielu chorób), szczególnie w suche lata.
Przyorując słomę kukurydzy, powoduje się, iż pozostaje w glebie średnio na każdą 1 tonę ziarna około 15 kg azotu (N), 5 kg fosforu (P2O5) i 30 kg potasu (K2O). Przy plonie 7 t ziarna, wynosi średnio 105 kg azotu, 35 kg fosforu i 210 kg potasu, czyli w przybliżeniu tyle samo co z dawką 20-25 t obornika bydlęcego. Tak duża ilość składników wprowadzonych ze słomą powinna być uwzględniona przy ustalaniu dawek pod następną roślinę.
Przyorując słomę kukurydzy, powoduje się, iż pozostaje w glebie średnio na każdą 1 tonę ziarna około 15 kg azotu (N), 5 kg fosforu (P2O5) i 30 kg potasu (K2O). Przy plonie 7 t ziarna, wynosi średnio 105 kg azotu, 35 kg fosforu i 210 kg potasu, czyli w przybliżeniu tyle samo co z dawką 20-25 t obornika bydlęcego. Tak duża ilość składników wprowadzonych ze słomą powinna być uwzględniona przy ustalaniu dawek pod następną roślinę.
Nawożenie w monokulturze
Przyorując słomę kukurydzianą, bogatą w azot, nie ma potrzeby stosowania dodatku azotu, by przyspieszyć jej rozkład. Uprawiając kukurydzę po kukurydzy, można dawki nawozów wieloskładnikowych obniżyć, na przykład na glebie średnio zasobnej o około 20-30% fosforu i 50% potasu. Według zaleceń zawartych w tabeli, zaleca się stosować na glebie średnio zasobnej np. 240 kg/ha POLIFOSKI 6 i 120 kg/ha soli potasowej - przy plonie 6 t ziarna oraz 320 kg POLIFOSKI 6 i 160 kg soli potasowej, przewidując plon 8 t ziarna. W roku po przyoraniu słomy kukurydzianej zalecana dawka ulega zmniejszeniu i dla przewidywanego plonu 6 t ziarna wynosi 200 kg/ha POLIFOSKI 6, bez dodatku soli potasowej, natomiast dla plonu 8 t ziarna wynosi 250 kg/ha POLIFOSKI 6, bez dodatku soli potasowej. Dawka azotu to około 15 kg na każdą przewidywaną 1 t ziarna, czyli dla plonu 6 ton wynosi 90 kg N/ha, zaś dla plonu 8 t ziarna 120 kg N/ha.
Wpływ nawożenia na jakość
Prawidłowe nawożenie fosforem, potasem i magnezem zwiększa odporność kukurydzy na stres termiczny i niedobory wody oraz poprawia skład aminokwasowy białek. Fosfor i magnez decydują także o lepszym wypełnieniu ziarna i równomiernym oraz przyspieszonym dojrzewaniu. Największy wpływ na jakość ziarna wykazuje nawożenie azotem, które zwiększa masę plonu oraz zawartość białka w ziarnie. Azot może powodować spadek zawartości skrobi i włókna surowego oraz wzrost zawartości tłuszczu w ziarnie.
Sprawdź optymalne terminy stosowania nawozów - interaktywny haromonogram nawożenia
Udostępnij
Ekspert nawozy.eu
Masz pytanie dotyczące tego artykułu? Szukasz porady?
nawozy.eu polecają
charakterystyka ogólna, wymagania glebowe i pokarmowe, wybór nawozu, pogoda, notowania
Nawozy mineralne zyskują na wartości
Na rynku krajowym od września minionego roku notuje się stopniowy wzrost cen nawozów mineralnych.
Turośl
piątek, 26 Kwiecień 2019
19°C
11°C
min
min
28°C
max
max
Stosowanie nawozów zawierających azot w pobliżu wód powierzchniowych
dr Piotr OchalNadmiar związków biogenicznych azotu i fosforu może przyczyniać się do eutrofizacji wód, dlatego stosowanie nawozów w ich pobliżu powinno być wykonane z należytą starannością.