Content
Nawożenie upraw
Owies
116869 wyświetleń
Nie jest wrażliwy na niskie temperatury i kiełkuje w temperaturze 2-3ºC
Charakterystyka ogólna
Owies jest zbożem jarym, o krótkim okresie wegetacji oraz silnie rozwiniętym systemie korzeniowym, co uodparnia go na suszę. Pobiera trudniej dostępne składniki pokarmowe z gleby, dlatego prawie nie reaguje na przedplon. Bardzo mocno reaguje na nawożenie azotem. Słabo się krzewi. Nie jest wrażliwy na niskie temperatury i kiełkuje w temperaturze 2-3ºC. Niskie wiosenne temperatury sprzyjają dobremu ukorzenieniu się, dlatego owies powinien być siany jak najwcześniej. Lubi chłodną i wilgotną pogodę, więc dobrze plonuje w północnych i północno-wschodnich oraz podgórskich rejonach kraju. Ma z wszystkich zbóż największe wymagania co do wilgotności gleby. Większych opadów wymaga w fazie strzelania w źdźbło, a przede wszystkim w okresie kłoszenia. Jest rośliną fitosanitarną.
Wymagania glebowe
Owies ma dość małe wymagania glebowe ze względu na silny system korzeniowy. Może być uprawiany na prawie wszystkich glebach, które są zasobne w wodę, ale nie podmokłe; także na glebach-nowinach. Ze względów ekonomicznych uprawiany jest na glebach słabszych, czyli na glebach kompleksów żytniego dobrego (klasa IVa i IVb) i słabego (klasa IVb i V), zbożowo-pastewnego mocnego (IIIb-IVa) i słabego (IVa-V) oraz wszystkich glebach kompleksów górskich. Nie uprawiać go na glebach lekkich i suchych, ze względu na wymagania wodne. Im słabsza gleba, tym stosować mniej uproszczeń i zbyt oszczędnych technologii. Gleba powinna mieć uregulowany odczyn (pH w 1M KCl powyżej 5,1), zawierać jak najwięcej próchnicy i co najmniej średnią zasobność przyswajalnych form fosforu, potasu i magnezu.
Wiosną jak najbardziej ograniczyć uprawki, by zminimalizować straty wody, a jednocześnie zniszczyć kiełkujące chwasty. Zaleca się wyrównać pole włóką lub broną, zastosować przedsiewne dawki nawozów i przykryć nawozy broną z wałem strunowym. Wysiewu owsa należy dokonać możliwie jak najwcześniej, w drugiej połowie marca, a tylko w rejonach północno - wschodnim i podgórskim do początku kwietnia. Im wcześniej owies jest zasiany, tym lepiej się ukorzeni i rozkrzewi, a dłuższy okres wzrostu wegetatywnego (do kwitnienia) decyduje o lepszym plonie. Siew po 10 kwietnia zawsze obniża plon ziarna.
Wiosną jak najbardziej ograniczyć uprawki, by zminimalizować straty wody, a jednocześnie zniszczyć kiełkujące chwasty. Zaleca się wyrównać pole włóką lub broną, zastosować przedsiewne dawki nawozów i przykryć nawozy broną z wałem strunowym. Wysiewu owsa należy dokonać możliwie jak najwcześniej, w drugiej połowie marca, a tylko w rejonach północno - wschodnim i podgórskim do początku kwietnia. Im wcześniej owies jest zasiany, tym lepiej się ukorzeni i rozkrzewi, a dłuższy okres wzrostu wegetatywnego (do kwitnienia) decyduje o lepszym plonie. Siew po 10 kwietnia zawsze obniża plon ziarna.
Wymagania pokarmowe
Silnie rozwinięty system korzeniowy owsa umożliwia dobre pobieranie składników pokarmowych i wody z gleby. Zboże to specyficznie reaguje na nawożenie azotem i fosforem. Bardzo dobrze wykorzystuje trudno dostępny azot i fosfor z gleby, a pomimo to bardzo silnie reaguje na nawożenie tymi składnikami. Reakcja ta zależy w dużym stopniu od ilości i rozkładu opadów, dlatego owies wymaga zbilansowanego nawożenia.
Owies z plonem 1 t ziarna i odpowiednią ilością słomy przeciętnie pobiera: 25-29 kg azotu (N), 13 kg fosforu (P2O5), 32 kg potasu (K2O), 10 kg wapnia (CaO), 5 kg magnezu (MgO), 4 kg siarki (S) lub w przeliczeniu na SO3 – 10 kg oraz 7 g boru (B), 9 g miedzi (Cu), 250 g żelaza (Fe), 240 g manganu (Mn), 0,9 g molibdenu (Mo) i 95 g cynku (Zn). Wykazuje dużą wrażliwość na niedobór miedzi i manganu oraz średnią na niedobór cynku i molibdenu. Niedobór manganu występuje najczęściej w glebie świeżo wapnowanej oraz przy pH gleby powyżej 6,5, a miedzi na glebach – nowinach.
Owies z plonem 1 t ziarna i odpowiednią ilością słomy przeciętnie pobiera: 25-29 kg azotu (N), 13 kg fosforu (P2O5), 32 kg potasu (K2O), 10 kg wapnia (CaO), 5 kg magnezu (MgO), 4 kg siarki (S) lub w przeliczeniu na SO3 – 10 kg oraz 7 g boru (B), 9 g miedzi (Cu), 250 g żelaza (Fe), 240 g manganu (Mn), 0,9 g molibdenu (Mo) i 95 g cynku (Zn). Wykazuje dużą wrażliwość na niedobór miedzi i manganu oraz średnią na niedobór cynku i molibdenu. Niedobór manganu występuje najczęściej w glebie świeżo wapnowanej oraz przy pH gleby powyżej 6,5, a miedzi na glebach – nowinach.
Nawożenie
Owies nie lubi gleb przewapnowanych. W przypadku bardzo niskiej zasobności gleby w magnez zaleca się stosować wapno magnezowe, nawet niewielkie ilości - 300-600 kg/ha dolomitu, ponieważ źle rośnie na glebach ubogich w magnez.
Nawożenie fosforem i potasem jest najbardziej efektywne gdy nawozy są dobrze wymieszane z 10-20 cm warstwą gleby. Nawozy kompleksowe stosować najlepiej pod orkę - jesienią (na glebach mocniejszych, o uregulowanym odczynie) lub pod wiosenne uprawki przedsiewne, 7-14 dni przed siewem ziarna. Dawki nawozów, w zależności od zasobności gleby i przewidywanego plonu, przedstawiono w tabeli.
Zalecane dawki nawozów kompleksowych do przedsiewnego nawożenia owsa w kg/ha*
| Nawóz [N:P2O5:K2O:(MgO:SO3)] | Zasobność gleby w fosfor i potas | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| bardzo niska i niska | średnia1 | wysoka i bardzo wysoka | ||||
| Przewidywany plon ziarna w t/ha | 3,0 | 4,0 | 3,5 | 5,0 | 4,5 | 5,5 |
| POLIFOSKA 4 [4:12:32:(2:9)] | 300 | 400 | 260 | 375 | 225 | 300 |
| POLIFOSKA 5 [5:15:30:(2:7)] | 240 | 320 | 210 | 300 | 180 | 240 |
| POLIFOSKA 6 [6:20:30:(7)] | 180 | 240 | 160 | 250 | 135 | 180 |
| POLIFOSKA 8 [8:24:24:(9)] | 150 | 200 | 130 | 190 | 110 | 150 |
| POLIFOSKA M-MAKS [5:16:24:(4:7)] | 225 | 300 | 200 | 280 | 170 | 225 |
| POLIDAP Light [14:34:(17)] + sól potasowa 60 | 105 +125 | 140 +165 | 95 +95 | 130 +130 | 80 +60 | 105 +80 |
| POLIDAP [18:46:(5)] +sól potasowa 60 | 75 +125 | 105 +165 | 70 +95 | 100 +130 | 60 +60 | 80 +80 |
* - przewidując plon 3,5 t ziarna z hektara należy stosować dawki podane w tabeli, na przykład na glebie o średniej zasobności zastosować 210 kg/ha POLIFOSKI 5, a przy plonie 5 t ziarna - 300 kg/ha POLIFOSKI 5; 1 - jeżeli nie jest znana zasobność gleby, stosować dawki jak dla średniej zasobności, do czasu wykonania analizy gleby.
Zalecane dawki są bardzo oszczędne (minimalne), ale wysoce efektywne, a stosowanie mniejszego nawożenia powoduje znaczne obniżenie plonów.
Ważny wybór nawozu
W przypadku zbioru słomy w uprawie „zboże po zbożu” nawóz kompleksowy powinien charakteryzować się szerszym stosunkiem fosforu do potasu (P:K), czyli co najmniej 1:1,5, a więc przemiennie w latach zaleca się stosować nawozy o stosunku P:K-1:1,5 (POLIFOSKA 6, POLIFOSKA M-MAKS) i o szerszym stosunku: POLIFOSKA 4 (P:K-1:2,7), POLIFOSKA 5 (P:K-1:2).
W przypadku przyorywania słomy (która jest bogatym źródłem potasu) w uprawie „zboże po zbożu” stosowany nawóz kompleksowy powinien charakteryzować się węższym stosunkiem P:K, czyli 1:1 do 1:1,5, to znaczy przemiennie w latach należy stosować nawóz o stosunku P:K-1:1 (POLIFOSKA 8) z nawozami o stosunku P:K-1:1,5 (POLIFOSKA 6, POLIFOSKA M-MAKS).
W przypadku przyorywania słomy (która jest bogatym źródłem potasu) w uprawie „zboże po zbożu” stosowany nawóz kompleksowy powinien charakteryzować się węższym stosunkiem P:K, czyli 1:1 do 1:1,5, to znaczy przemiennie w latach należy stosować nawóz o stosunku P:K-1:1 (POLIFOSKA 8) z nawozami o stosunku P:K-1:1,5 (POLIFOSKA 6, POLIFOSKA M-MAKS).
Nawożenie azotem
Zaleca się, by nawożenie stosować w umiarkowanych dawkach od 15 kg N na zasobnych i dobrze wilgotnych stanowiskach do 20 kg na każdą przewidywaną tonę ziarna na słabych stanowiskach, pomimo że owies pobiera około 25-29 kg azotu na każdą tonę ziarna. Przewidując plon 4 ton należy zastosować więc 60-80 kg N/ha. Na zbyt wysokie i zbyt późno stosowane nawożenie azotem owies reaguje wyleganiem, a w lata suche niskimi plonami. Pamiętając, że ponad 70% azotu zboża pobierają od fazy krzewienia do fazy rozpoczęcia kłoszenia, a nawozy azotowe są bardzo „ruchliwe” w glebie, stąd dawki azotu należy stosować doglebowo w 2 terminach. Nie powinno się także stosować jednorazowo więcej jak 60 kg/ha azotu.
Jeżeli planowana dawka azotu nie przekracza 60 kg/ha, a na glebach mocniejszych - 80 kg N, można ją w całości zastosować przedsiewnie. Wyższe dawki stosować w dwóch terminach. Najlepiej stosować azot wiosną w 2 terminach:
- 1 termin - 7-10 dni przed siewem zboża w ilości 40-70 kg N/ha,
- 2 termin - wcześniej jak u innych zbóż - już w fazie krzewienia, a nie na początku strzelania w źdźbło, kiedy to wyczuwalne pierwsze kolanko - w ilości 30-40 kg N/ha azotu.
Zalecane dawki nawozów azotowych do nawożenia owsa w kg/ha*
| Termin i forma nawozu | Potrzeby nawożenia azotem | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| duże i bardzo duże | średnie1 | bardzo małe i małe | ||||
| Przewidywany plon ziarna w t/ha Przedsiewnie na przyorywaną słomę - MOCZNIK | 3,0 | 4,0 | 3,5 | 5,0 | 4,5 | 6,0 |
| 60-90 | ||||||
| N-1 wczesną wiosną: ZAKSAN lub RMS 28 albo SALETRZAK, SALMAG | 120 140 | 175 215 | 110 130 | 160 195 | 120 140 | 165 200 |
| N-2 druga dawka (faza 25-31): ZAKSAN lub MOCZNIK | 100 76 | 120 87 | 90 65 | 120 87 | 95 70 | 120 87 |
* - w zależności od przewidywanego plonu zalecane nawożenie azotem, na przykład plon ziarna owsa 5 t z ha na glebie o średnich potrzebach nawożenia azotem: wczesną wiosną przedsiewnie pierwszą dawkę (N-1) - 160 kg ZAKSAN® lub 195 kg SALETRZAKU, SALMAGU, a druga dawka (N-2) to 120 kg ZAKSAN® lub 87 kg/ha MOCZNIKA; 1 - jeżeli występują problemy z oceną potrzeb nawożenia azotem zaleca się dawki w wysokości jak dla średnich potrzeb nawożenia.
Wyższe dawki azotu, duże zagęszczenie łanu i częste deszcze mogą prowadzić do wylegania zboża, dlatego wielkość drugiej dawki azotu zależy od uwilgotnienia gleby i stanu plantacji. Wyższe dawki zaleca się wysiewać na słabych plantacjach.
W rejonach, gdzie często występują wiosenne niedobory wody wskazane jest zastosowanie dużej (co najmniej 70% planowanej) dawki przedsiewnie w formie mocznika. Zabezpiecza on roślinom azot w początkowym okresie ich wzrostu, ponieważ jest dłużej dostępny dla roślin przy niskich temperaturach i dobrze wilgotnej glebie. Ta forma azotu sprzyja prawidłowemu rozwojowi korzeni, co powoduje że rośliny lepiej zniosą późniejsze niedobory wody, a jednocześnie są dobrze odżywione azotem. Saletrzana forma azotu stosowana przedsiewnie w dużej dawce powoduje zawsze słaby wzrost i rozwój korzeni. Poza glebami zimnymi, podmokłymi owies reaguje wyjątkowo dobrze na nawożenie wyższą, przedsiewną dawkę MOCZNIKA. Pogłównie stosować azot w formie saletry amonowej lub MOCZNIKA.
Owies dobrze reaguje na wiosenne nawożenie siarką. Wskazane jest by stosować wczesną wiosną SALETROSAN [N(S) 26-(13)] lub POLIFOSKĘ 21 [N(MgS) 21-(4-35)] w dawce 150-200 kg/ha. Z dawką 200 kg/ha SALETROSANU wprowadza się 26 kg S/ha a z 200 kg POLIFOSKI 21 ok. 70 kg (SO3), czyli 28 kg S oraz 8 kg łatwo przyswajalnego magnezu.
Dokarmianie dolistne
Dokarmianie dolistne MOCZNIKIEM można stosować przy wykonywaniu praktycznie wszystkich zabiegów ochrony zbóż (na choroby grzybowe i szkodniki), gdy dozwolone jest mieszanie pestycydu z MOCZNIKIEM. Najlepiej wykonać co najmniej dwukrotne dokarmianie zbóż, pierwszy oprysk należy wykonać w końcu fazy krzewienia (15% roztwór MOCZNIKA + nawóz z miedzią, manganem, molibdenem i borem), a drugi oprysk w końcu fazy strzelania w źdźbło, stosując 5-6% roztwór MOCZNIKA + nawóz dolistny z manganem i zawsze tylko do 50 g/ha boru. Koniec fazy krzewienia lub początek strzelania w źdźbło to najważniejszy termin stosowania większości mikroskładników, które mają duży wpływ na przemiany azotu w roślinie i jakość ziarna.
Przyorując słomę owsa, pozostaje w glebie średnio na każdą 1 tonę ziarna 10 kg azotu (N), 4,5 kg fosforu (P2O5) i 26 kg potasu (K2O), czyli przy plonie 4 t ziarna, z przyoraną słomą wprowadza się do gleby średnio 40 kg azotu, 18 kg fosforu i 104 kg potasu.
Przyorując słomę owsa, która zawiera więcej azotu (białka) niż słoma pozostałych zbóż, ale glebę bardzo ubogą w azot należy zastosować azot w ilości 6-8 kg na 1 tonę słomy, by przyspieszyć jej rozkład w glebie. Zaleca się stosować 35-45 kg N/ha, a więc około 80-100 kg/ha MOCZNIKA. Mocznik stosować przed przyoraniem słomy, szczególnie zawsze wtedy, gdy po owsie będzie uprawiana roślina ozima.
Przyorując słomę owsa, pozostaje w glebie średnio na każdą 1 tonę ziarna 10 kg azotu (N), 4,5 kg fosforu (P2O5) i 26 kg potasu (K2O), czyli przy plonie 4 t ziarna, z przyoraną słomą wprowadza się do gleby średnio 40 kg azotu, 18 kg fosforu i 104 kg potasu.
Przyorując słomę owsa, która zawiera więcej azotu (białka) niż słoma pozostałych zbóż, ale glebę bardzo ubogą w azot należy zastosować azot w ilości 6-8 kg na 1 tonę słomy, by przyspieszyć jej rozkład w glebie. Zaleca się stosować 35-45 kg N/ha, a więc około 80-100 kg/ha MOCZNIKA. Mocznik stosować przed przyoraniem słomy, szczególnie zawsze wtedy, gdy po owsie będzie uprawiana roślina ozima.
Wpływ nawożenia na jakość
Prawidłowe nawożenie fosforem i potasem zwiększa odporność owsa na choroby, niedobory wody i wyleganie. Decyduje również o lepszym wypełnieniu ziarna i równomiernym dojrzewaniu wiech. Największy wpływ na jakość ziarna wykazuje nawożenie azotem, które zwiększa masę plonu oraz zawartość białka w ziarnie. Nadmierne nawożenie azotem sprzyja rozwojowi wielu chorób i szkodników.
Udostępnij
Ekspert nawozy.eu
Masz pytanie dotyczące tego artykułu? Szukasz porady?
nawozy.eu polecają
charakterystyka ogólna, wymagania glebowe i pokarmowe, wybór nawozu, pogoda, notowania
Serbia sprzedaje więcej jabłek do Wielkiej Brytanii i na Bliski Wschód, a mniej do Rosji
Analitycy EastFruit twierdzą, że Serbia nadal aktywnie dywersyfikuje rynki świeżych jabłek, przy czym jeszcze pięć lat temu prawie cała produkcja serbskich jabłek została sprzedana na rynku rosyjskim.
Sielinko
sobota, 11 Lipiec 2020
14°C
10°C
min
min
19°C
max
max
Stokłosa żytnia „w natarciu”
dr inż. Małgorzata HaliniarzWarunki pogodowe występujące na początku tegorocznego okresu wegetacyjnego sprawiły, że ze względu na suszę wiosenne odchwaszczanie roślin uprawnych było mało efektywne, a deszczowa pogoda w późniejszym czasie doprowadziła do dynamicznego wzrostu chwastów.