Content
Nawożenie upraw
Ziemniak
68573 wyświetleń
Charakterystyka ogólna
Kiełkowanie bulw rozpoczyna się dopiero w temperaturze gleby 8-10ºC; części nadziemne wytrzymują przymrozki do -1,5ºC. Ziemniak lubi ciepłą pogodę z niezbyt wysokimi, ale równomiernymi opadami. Okres krytyczny na brak wody to faza zawiązywania bulw i ich wzrostu.
Wymagania glebowe
Wiosną powinno się jak najbardziej uprościć uprawki, by ograniczyć straty wody, ale zniszczyć kiełkujące chwasty. Zaleca się wyrównać pole włóką lub broną, zastosować nawozy i przykryć je. Uprawa wiosenna powinna być jak najpłytsza, najlepiej do głębokości sadzenia, czyli około 5 cm poniżej powierzchni gleby. Sadzenie możliwie jak najwcześniej, (temperatura gleby powyżej 8ºC) w południowo-zachodnim rejonie do 20 kwietnia, w środkowej Polsce 10-30 kwietnia, a w rejonie północno-wschodnim 20-30 kwietnia.
Wymagania pokarmowe
Ziemniak ma duże wymagania pokarmowe, gdyż z plonem 10 t bulw i odpowiednią masą łęcin przeciętnie pobiera: 40 kg azotu (N), 15 kg fosforu (P2O5), 55-65 kg potasu (K2O), 10-20 kg wapnia (CaO), 8-10 kg magnezu (MgO), 6 kg siarki (S) lub w przeliczeniu na SO3 – 15 kg, 25 g boru (B), 20 g miedzi (Cu), 70 g manganu (Mn), 1 g molibdenu (Mo) i 65 g cynku (Zn). Wykazuje dużą wrażliwość na niedobór cynku i średnią na mangan.
Nawożenie
Nawożenie organiczne
Nawożenie mineralne
Nawożenie fosforem i potasem jest najbardziej efektywne gdy nawozy są dobrze wymieszane z 10-20 cm warstwą gleby. Nawozy kompleksowe na glebach średnich i pod odmiany wczesne najlepiej stosować pod orkę zimową. Na glebach kwaśnych i lekkich oraz pod późniejsze odmiany stosować nawozy kompleksowe wiosną. Nawozy te stosować 3-4 tygodnie przed sadzeniem bulw, by wymyciu uległy chlorki. Nawet nawozy bezchlorkowe (na przykład POLIMAG S) zaleca się stosować z dużym wyprzedzeniem. Stosowanie nawozów mineralnych niskoskoncentrowanych bezpośrednio przed sadzeniem może ujemnie wpływać na jakość, w tym smak bulw, szczególnie odmian wcześniejszych.
Zalecane dawki nawozów kompleksowych* pod ziemniaka na oborniku w kg/ha
| Nawóz [N:P2O5:K2O:(MgO:SO3)] | Zasobność gleby w fosfor i potas | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| bardzo niska i niska | średnia1 | wysoka i bardzo wysoka | ||||
| Przewidywany plon bulw w t/ha | 20,0 | 25,0 | 25,0 | 35,0 | 30,0 | 45,0 |
| POLIFOSKA 4 [4:12:32:(2:9)] | 265 | 335 | 145 | 205 | 60 K | 90 K |
| POLIFOSKA 5 [5:15:30:(2:7)] | 215 | 270 | 120 | 165 | 60 K | 90 K |
| POLIFOSKA 6 [6:20:30:(7)] | 160 | 200 | 90 | 125+55 K | 60 K2 | 90 K |
| POLIMAG S [10:8:15:(5:35)] | 400 | 500 | 220 | 305 | 60 K | 90 K |
| POLIFOSKA M-MAKS [5:16:24:(4:7)] | 200 | 250 | 110 | 155+55 K | 60 K | 90 K |
| POLIDAP Light [14:34:(17)] + sól potasowa 60 | 95 +100 | 120 +125 | 55 +85 | 72 +120 | 60 K | 90 K |
| POLIDAP [18:46:(5)] +sól potasowa 60 | 70 +100 | 87 +85 | 40 +85 | 55 +120 | 60 K | 90 K |
* - przewidując plon 25 t bulw z hektara należy stosować dawki podane w tabeli, na przykład na glebie o średniej zasobności zastosować 120 kg/ha POLIFOSKI 5, a przy plonie 35 t bulw - 165 kg/ha POLIFOSKI 5; 1 - jeżeli nie jest znana zasobność gleby, stosować dawki jak dla średniej zasobności, do czasu wykonania analizy gleby; 2 - kg/ha soli potasowej, zawierającej 58-60% K2O.
Zalecane dawki nawozów kompleksowych* pod ziemniaka bez obornika w kg/ha
| Nawóz [N:P2O5:K2O:(MgO:SO3)] | Zasobność gleby w fosfor i potas | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| bardzo niska i niska | średnia1 | wysoka i bardzo wysoka | ||||
| Przewidywany plon korzeni w t/ha | 20,0 | 25,0 | 25,0 | 35,0 | 30,0 | 45,0 |
| POLIFOSKA 4 [4:12:32:(2:9)] | 400 | 500 | 335 | 465 | 200 | 300 |
| POLIFOSKA 5 [5:15:30:(2:7)] | 320 | 400 | 270 | 375 | 160+70 K2 | 240+105 K |
| POLIFOSKA 6 [6:20:30:(7)] | 240+50 K | 300+60 K | 200+65 K | 280+95 K | 120+90 K | 180+135 K |
| POLIFOSKA PETROPLON [5:10:30:(3:9)+0,1 B] | 480 | 600 | 400 | 560 | 240 | 360 |
| POLIMAG S [10:8:15:(5:35)] | 600 | 750 | 500 | 700 | 300+90 K3 | 450+135 K3 |
| POLIFOSKA M-MAKS [5:16:24:(4:7)] | 300+50 K | 375+60 K | 250+65 K | 350+95 K | 150+90 K | 225+135 K |
| POLIDAP Light [14:34:(17)] + sól potasowa 60 | 140 +170 | 175 +210 | 120 +170 | 165 +235 | 70 +150 | 105 225 |
| POLIDAP [18:46:(5)] +sól potasowa 60 | 105 +170 | 130 +210 | 85 +170 | 120 +235 | 52 150 | 80 225 |
* - opis jak dla poprzedniej tabeli; 3 - kg/ha siarczanu potasu - 50% K2O , dla upraw specjalistycznych, nawożonych POLIMAGIEM S; 4 - niska zasobność gleby powoduje, że aby pokryć potrzeby nawozowe, należy stosować dawki mogące ją nadmiernie zasolić. W takich warunkach stosować nawozy bardzo wysoko skoncentrowane, na przykład POLIDAP i sól potasową.
Zalecane dawki są bardzo oszczędne (minimalne), ale wysoce efektywne, a stosowanie mniejszego nawożenia powoduje znaczne obniżenie plonów.
Ważny wybór nawozu
Ze względu na około 3-4 - krotnie większe pobieranie potasu niż fosforu przez ziemniaka, zaleca się stosować nawóz kompleksowy o jak najszerszym stosunku fosforu do potasu (P:K), czyli: POLIFOSKĘ 4 (P:K-1:2,7), POLIFOSKĘ 5 (P:K-1:2) lub POLIFOSKĘ PETROPLON (P:K-1:3).
W przypadku uprawy na oborniku, szczególnie bydlęcym lub na gnojowicy, które są bogatym źródłem potasu, można stosować nawóz kompleksowy o węższym stosunku P:K, czyli 1:1,5 (POLIFOSKA 6, POLIFOSKA M-MAKS). W nawożeniu odmian jadalnych, sadzeniaków odmian wczesnych lub odmian przeznaczonych na frytki lub chipsy, zaleca się stosować nawóz bezchlorkowy, czyli POLIMAG S z mikroskładnikami.
Dopóki ziemniak będzie traktowany jako roślina gleb słabych - o małych potrzebach nawozowych, źle chroniony przed chorobami, dopóty jakość bulw będzie zła, a plony będą tak niskie jak obecnie, czyli praktycznie niezmienne od okresu przedwojennego.
Nawożenie azotem
Zaleca się po 40 kg azotu na każde 10 t bulw, czyli przewidując plon 30 t z hektara zastosować 120 kg/ha azotu. W uprawie na oborniku można obniżyć dawkę o 30-50 kg N/ha, czyli stosować 70-90 kg/ha azotu. Pod wczesne odmiany ziemniaka jadalnego i sadzeniaka, stosować całą dawkę azotu przed sadzeniem, najlepiej w formie saletry amonowej, ewentualnie SALETRZAKU, uwzględniając azot zastosowany w nawozach wieloskładnikowych. Pod ziemniaka przemysłowego oraz późniejsze odmiany ziemniaka jadalnego zaleca się dawkę azotu dzielić. Przed sadzeniem stosować do 2/3 dawki azotu w formie MOCZNIKA, SALETROSANU, POLIFOSKI 21 [N(MgS) 21-(4-35)], SALETRZAKU, SALMAGU lub saletry amonowej. Niskie temperatury i powolny wzrost roślin, a w związku z tym powolne pobieranie azotu powoduje, że azot z mocznika jest dłużej wykorzystywany. Dlatego do nawożenia ziemniaka odmian średniowczesnych i późnych najlepszym nawozem azotowym jest MOCZNIK.
Zalecane dawki nawozów azotowych do nawożenia ziemniaka w kg/ha*
| Termin i forma nawozu | Potrzeby nawożenia azotem | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| duże i bardzo duże | średnie1 | bardzo małe i małe | ||||
| Przewidywany plon korzeni w t/ha | 20,0 | 25,0 | 25,0 | 35,0 | 20,0 | 20,0 |
| w uprawie z obornikiem (25-30 t/ha) | ||||||
| N-1 wiosną przedsiewnie: MOCZNIK lub SALETROSAN albo SALETRZAK, SALMAG lub POLIFOSKA 21, albo SIARCZAN AMONU lub ZAKSAN | 130 210 285 175 | 90 140 190 120 | 65 110 140 90 | 90 140 190 120 | 65 110 140 90 | 90 140 190 120 |
| N-2 dawka, pogłówna: ZAKSAN lub MOCZNIK | 0 0 | 105 75 | 110 80 | 130 100 | 115 85 | 185 140 |
| w uprawie bez obornika | ||||||
| N-1 wiosną przedsiewnie: MOCZNIK lub SALETROSAN albo SALETRZAK, SALMAG lub POLIFOSKA 21, albo SIARCZAN AMONU lub ZAKSAN | 130 215 285 175 | 150 250 330 205 | 130 215 285 175 | 150 250 330 205 | 130 215 285 175 | 150 250 330 205 |
| N-2 dawka, pogłówna: ZAKSAN lub MOCZNIK | 120 87 | 190 140 | 155 115 | 260 190 | 175 130 | 325 240 |
* - w zależności od przewidywanego plonu zalecane nawożenie azotem, na przykład plon bulw ziemniaka 25 t z ha, w uprawie bez obornika, na glebie o średnich potrzebach nawożenia azotem: wczesną wiosną przed sadzeniem bulw (N-1) – 130 kg/ha MOCZNIKA lub 215 kg SALETROSANU, albo SALETRZAKU, bądź 285 kg/ha SIARCZANU AMONU lub POLIFOSKI 21, albo 175 kg ZAKSAN®, a pogłówna dawka (N-2) to 155 kg/ha ZAKSAN® lub 115 kg/ha MOCZNIKA. 1 - jeżeli występują problemy z oceną potrzeb nawożenia azotem zaleca się dawki w wysokości jak dla średnich potrzeb nawożenia.
Drugą dawką azotu stosować w okresie od wschodów aż do kwitnienia. Im później zastosuje się drugą dawkę azotu, tym może mieć (nie musi) ona bardziej ujemny wpływ na jakość bulw. Jeżeli ziemniak uprawiany jest na glebie bardzo lekkiej, a wystąpiły intensywne opady, wówczas celowe jest - szczególnie w uprawie bez obornika - dodatkowe, w późniejszym terminie, zastosowanie azotu. Można wtedy stosować wszystkie nawozy azotowe, poza siarczanem amonu. Stosowanie natomiast saletry wapniowej sprzyja gromadzeniu się w bulwach szkodliwych dla ludzi i zwierząt azotanów oraz pogarsza walory smakowe, a także przechowalnicze ziemniaka. Najlepszymi nawozem do stosowania w tym terminie jest SALETRA AMONOWA I MOCZNIK.
Dokarmianie dolistne
Przyorując łęciny, pozostawia się w glebie średnio na każde 10 ton bulw: 10 kg azotu (N), 2 kg fosforu (P2O5) i 18 kg potasu (K2O), czyli przy średnim plonie 30 ton stanowi to 30 kg azotu, 6 kg fosforu i 54 kg potasu, co powinno być uwzględnione przy ustalaniu dawki nawozu pod następną roślinę.
Wpływ nawożenia na jakość bulw
Sprawdź optymalne terminy stosowania nawozów - interaktywny haromonogram nawożenia
Udostępnij
Ekspert nawozy.eu
Masz pytanie dotyczące tego artykułu? Szukasz porady?
nawozy.eu polecają
charakterystyka ogólna, wymagania glebowe i pokarmowe, wybór nawozu, pogoda, notowania
Owies paszowy mocno tanieje
W dniach od 21 do 28 października 2018 roku zaobserwowano wzrost większości polskich zbóż. W tym największe zwyżki dotknęły – jęczmienia paszowego i pszenicy paszowej, a spadki owsa paszowego.
min
max
Efektywność i ekonomika w nawożeniu roślin uprawnych
dr inż. Agnieszka KrawczykNiewłaściwe dobranie nawozu oraz niedostosowanie dawek i terminów ich stosowania do tempa pobierania składników pokarmowych przez rośliny, wpływa negatywnie na plon, ogranicza jego jakość oraz wiąże się z ryzykiem niewykorzystania i strat pierwiastków.