Wartość nawozowa liści buraka cukrowego

Liście buraków cukrowych mogą być cennym źródłem składników pokarmowych zarówno dla rośliny następczej, jak i całego zmianowania. Ich wartość nawozową można rozpatrywać w cyklu jednosezonowym, bądź też w okresach dłuższych, dwu- lub trzysezonowych. Spośród składników pokarmowych najmniejszy stopień wykorzystania dotyczy azotu. Wynika to głównie ze zmiennych warunków mineralizacji. W glebach niezbyt zwięzłych, przy równomiernym rozmieszczeniu dobrze rozdrobnionych liści, proces mineralizacji zachodzi szybko. Wówczas podczas sezonu wegetacyjnego może dojść do uwolnienia się całego azotu. W przypadku uprawy zbóż jarych jego wykorzystanie kształtuje się na poziomie 40%, z kolei kukurydza wykorzystuje średnio nawet do 75% azotu. Na glebach zwięzłych i mokrych w okresie jesienno-zimowym, a więc w niesprzyjających warunkach do przeprowadzenia mineralizacji, wykorzystanie azotu w następnym sezonie wegetacyjnym może nie przekroczyć 25 – 30%, zaś całkowite wykorzystanie sięga 50%. Pozostała część uwolnionego azotu ulega stratom, głównie w formie gazowej.

Istotnym czynnikiem warunkującym ilość uwolnionego azotu z liści buraka cukrowego są warunki meteorologiczne, jakie panują w okresie zimowym. Wczesny zbiór buraków i wilgotna gleba sprzyja szybkiej mineralizacji liści. Wówczas w przypadku braku mrozów dochodzi do wymywania azotu w głąb gleby. Z kolei późny zbiór i mroźna zima powodują, że proces mineralizacji rozpoczyna się dopiero wiosną, a składniki mineralne dostępne są dla roślin w miesiącach letnich.

Wartość nawozowa pozostałych składników mineralnych liści jest duża. Z przyoranej masy liści łatwo uwalniają się potas i sód, z których w następnym sezonie wegetacyjnym od 50 do 75% ulega włączeniu w zasoby glebowe. W przypadku fosforu pierwiastek ten uwalniany jest wolno, ponieważ jego znaczna część jest wtórnie wiązana przez mikroorganizmy glebowe. Stąd też zboża jare mogą wykorzystać tylko niewielką ilość fosforu z liści buraka cukrowego. Z kolei wykorzystanie tego składnika nawozowego przez kukurydzę waha się w granicach od 10 do 20%.