Content
Porady ekspertów
Informacje, Gleba, Nawożenie
Mehlich 3 – nowa metoda oznaczania przyswajalnych form pierwiastków w glebach


do ulubionych
z ulubionych

Oznaczenia zawartości przyswajalnych form pierwiastków (makro- i mikroelementów) należą do podstawowych analiz gleb. Wyniki tych oznaczeń pozwalają określić stopień zasobności gleb w składniki pokarmowe, co jest istotne dla prawidłowego ustalenia dawek nawozów.
Standardowe metody oznaczeń
Standardowo, zawartość przyswajalnych form pierwiastków oznacza się metodami:
- zawartość fosforu i potasu metodą Egnera-Riehma (ekstrakcja roztworem mleczanu wapnia),- zawartość magnezu metodą Schachtschabela (ekstrakcja roztworem chlorku wapnia),
- zawartość mikroelementów (cynku, miedzi, manganu, żelaza, molibdenu, boru) metodą Rinkisa (ekstrakcja roztworem kwasu solnego).
Oznacza to, że aby ocenić zasobność gleb w podane pierwiastki, należy wykonać 3 oddzielne analizy – z użyciem różnych ekstrahentów i przy zachowaniu zróżnicowanych warunków ekstrakcji (proporcji masy gleby do objętości odczynnika oraz czasu kontaktu gleby z tym odczynnikiem). Im więcej analiz należy wykonać, aby ocenić zasobność gleby, tym bardziej pracochłonna, czasochłonna i kosztochłonna będzie ta ocena. Ciekawą alternatywą jest więc możliwość wykorzystania jednej metody analitycznej – metody Mehlich 3 – do oceny zasobności gleby w różne makro- i mikroelementy. W porównaniu do standardowych metod oznaczania fosforu, potasu i magnezu (metody Egnera-Riehma i Schachtschabela), metoda Mehlich 3 to o1):
- 20% mniejsze koszty odczynników,
- 40% mniejsze koszty pracy,
- 83% mniejsze zużycie wody,
- 95% mniejsze zużycie energii.
Metoda Mehlich 3
Na świecie procedura ekstrakcji wg metody Mehlich 3 opisana została w 1984 roku5). Ta procedura jest oficjalną metodą analizy gleby w Czechach, Estonii, Łotwie i na Słowacji1,2). W Polsce metoda stosowana jest od stosunkowo niedawna. W laboratoriach okręgowych stacji chemiczno-rolniczych metodę tę wdrożono w 2015 roku jako metodę stosowaną do oznaczeń zawartości przyswajalnych form fosforu, potasu i magnezu2,4).
Planowane jest wdrożenie metody w celu oznaczeń zawartości przyswajalnych form mikroelementów w glebach. Dotychczas opracowano liczby graniczne niskiej zawartości mikroelementów (B, Cu, Zn, Mn, Fe) w uprawach pszenicy4) i rzepaku6), planowane jest przedstawienie wartości dla kukurydzy.
Opisywaną metodą oznaczane są tzw. ruchome, czyli potencjalnie dostępne formy składników2) – nie tylko wymienionych powyżej P, K, Mg, B, Cu, Zn, Mn, Fe, ale także m.in. wapnia (Ca), siarki (S), sodu (Na). Pierwiastki ekstrahuje się z gleby roztworem o pH 2,5; roztwór ekstrakcyjny zawiera: azotan amonu, fluorek amonu, kwas azotowy, kwas octowy, kwas wersenowy5).
Kalibracja metody Mehlich 3
Wykonanie oznaczenia i uzyskanie konkretnych zawartości przyswajalnych form składników w glebach to nie koniec pracy. Uzyskane zawartości należy następnie odnieść do wartości granicznych, aby ocenić zasobność gleb w pierwiastki – może ona być bardzo niska, niska, średnia, wysoka, bardzo wysoka. Z reguły takimi klasami posługujemy się dla potrzeb doradztwa nawozowego.
Niezmiernie ważne jest, aby konkretne zawartości składników w glebach wiarygodnie odnieść do klas zasobności. Wyznaczenie liczb granicznych dla każdej klasy to tzw. kalibracja metody. Jeśli ma ona zostać wykonana w oparciu o relacje między zawartością pierwiastka w glebach a plonowaniem roślin, wymaga przeprowadzenia wielu czaso- i pracochłonnych badań polowych – z wykorzystaniem różnych gatunków roślin uprawnych, na glebach o zróżnicowanych właściwościach.
W Polsce, kalibrację dla oznaczania zawartości P, K i Mg wg metody Mehlich 3 wykonano metodami statystycznymi3). Porównano wyniki analiz metodami Egnera-Riehma, Schachtschabela i Mehlich 3, w których materiał badawczy stanowił zbiór tych samych próbek gleb. Wyniki uzyskane standardowymi metodami i nową metodą były wysoko skorelowane, co umożliwiło przeliczenie liczb granicznych dla standardowych metod na liczby graniczne do oceny zasobności gleb w P, K i Mg po ekstrakcji wg nowej metody. Co ciekawe, aby wycenić zasobność gleby w fosfor wg metody Mehlich 3, należy wziąć pod uwagę jej odczyn. Jest to uzasadnione, ponieważ dostępność fosforu w glebach silnie kwaśnych jest mniejsza z powodu powstawania w tych glebach nierozpuszczalnych fosforanów żelaza i glinu. Wycena zasobności gleby w fosfor po ekstrakcji wg metody Engera-Riehma nie uwzględnia odczynu gleby. Niezależnie od metody ekstrakcji (Egner-Riehm, Schachtschabel, Mehlich 3), wycena zasobności w K i Mg uwzględnia kategorię agronomiczną gleby.
Inne zastosowania metody Mehlich 3
Metodę Mehlich 3 stosować można do oznaczania zawartości kationów wymiennych w glebie (wapnia, magnezu, potasu i sodu) i charakteryzowania na tej podstawie właściwości kompleksu sorpcyjnego gleby2). Wyniki oznaczenia zawartości fosforu można natomiast wykorzystywać do oceny ryzyka środowiskowego związanego z migracją fosforu do wód2,3).
Wdrożenie nowej metody analizy gleb nie ma wiązać się z jednoczesnym całkowitym zaprzestaniem stosowania dotychczasowych metod oznaczeń (wykorzystywanych m.in. w wieloletnich badaniach monitoringowych)2). Wskazuje się jednak na możliwość zwiększenia powszechności stosowania analiz, które jeśli będą tańsze i szybsze oraz dadzą szerszy zakres wyników, będą chętniej stosowane przez rolników i dadzą lepszy obraz właściwości gleb pól uprawnych, co przełoży się na zwiększenie precyzji nawożenia2,4).
Literatura:
1. Fotyma M., Kęsik K., Lipiński W., Filipiak K., Purchała L. 2015. Testy glebowe jako podstawa doradztwa nawozowego. Studia i Raporty IUNG-PIB, 42(16), 9-51.
2. Kęsik K. 2016. Zastosowanie metody Mehlich 3 w systemie doradztwa nawozowego. Studia i Raporty IUNG-PIB, 48(2), 95-104.
3. Kęsik K., Jadczyszyn T., Lipiński W., Jurga B. 2015. Adaptacja testu Mehlicha 3 do rutynowych oznaczeń zawartości fosforu, potasu i magnezu w glebie. Przemysł Chemiczny, 94, 6, 973-976.
4. Korzeniowska J., Stanisławska-Głubiak E., Lipiński W. 2019. Opracowanie liczb granicznych niedoboru mikroelementów w glebie oznaczanych przy użyciu ekstrahenta Mehlich 3 dla polskich warunków glebowych. Część I. Pszenica. Soil Science Annual, 70, 4, 314-323.
5. Mehlich A. 1984. Mehlich 3 soil test extractant: a modification of Mehlich 2 extractant. Communications in Soil Science and Plant Analysis, 15, 12, 1409-1416.
6. Stanisławska-Glubiak E., Korzeniowska J., Lipiński W. 2019. Opracowanie liczb granicznych niedoboru mikroelementów w glebie oznaczanych przy użyciu ekstrahenta Mehlich 3 dla polskich warunków glebowych. Część II. Rzepak. Soil Science Annual, 70, 4, 324-330.
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Tagi
Ekspert nawozy.eu
Masz pytanie dotyczące tego artykułu? Szukasz porady?
NEWSY

Na Ukrainie średni plon ziemniaków znacznie się zmniejszył
W 2020 roku, według regionalnych administracji państwowych, następuje znaczny spadek średniego plonu ziemniaków.

Nowe kwoty miesięcznego przychodu wpływające na obniżenie czy zawieszenie świadczeń emerytalno-rentowych
Z dniem 1 marca bieżącego roku obowiązują nowe kwoty przychodów decydujące o zawieszeniu czy zmniejszeniu emerytury lub renty.

Na krajowych giełdach cena żyta konsumpcyjnego bez zmian
W dniach od 8 do 14 lutego br. odnotowano zróżnicowaną relację cen zbóż na giełdach krajowych. Jedynie cena żyta konsumpcyjnego pozostała niezmienna.

Ceny ogórków szklarniowych gwałtownie spadają
Na polskim rynku ceny ogórków szklarniowych gwałtownie spadają. Producenci są zmuszeni obniżać ceny z kilku powodów. Przede wszystkim negatywny trend cenowy wynika z niskiej sprzedaży tych produktów, a także dość ostrej konkurencji tańszych ogórków z Hiszpanii.
nawozy.eu polecają
charakterystyka ogólna, wymagania glebowe i pokarmowe, wybór nawozu, pogoda, notowania

W Polsce podaż mandarynek wzrosła
W tym sezonie ze względu na pandemię i jej wpływ na handel, popyt na mandarynki był niższy niż oczekiwano. Ponadto podaż tych cytrusów w tym sezonie znacznie wzrosła w porównaniu z analogicznym okresem ubiegłego roku.

min
max