Mniej znaczy więcej - Kalarepa

Kalarepa (Brassica oleracea L. var gongylodes) jest rośliną dwuletnią. Posiada słabo rozwinięty system korzeniowy. W pierwszym roku tworzy zgrubienie które jest częścią jadalną. W drugim roku po zimie wytwarza pęd kwiatostanowy, zakwita i owocuje.

Zgrubienie to silnie skrócona, mięsista i zgrubiała łodyga. Może przybierać kształt kulisty, kulisto-spłaszczony lub kulisto-owalny. Barwa zgrubienia najczęściej jest zielona ale spotyka się również odmiany w kolorze fioletowym. Zgrubienie powstaje w wyniku zahamowania wzrostu ulistnionej części łodygi. Powstaje ono zazwyczaj po 30-40 dniach od siewu.

Wymagania cieplne kalarepy są umiarkowane. Kalarepa dobrze rośnie w temperaturze 12-18°C, zaś temperatura minimalna do wzrostu wynosi 6°C. Kalarepa nie jest wrażliwa na zimno, jednak wiosną przy długo trwających wiosennych chłodach nie tworzy zgrubienia a wybija w pędy kwiatostanowe. Również wiele zależy od prawidłowo produkowanej rozsady. Dobrze zahartowana znosi okresowe spadki temperatury do -4°C. Rozsada powinna być uprawiana w pełnym oświetleniu.

Kalarepa ma małe wymagania glebowe. Doskonale rośnie na glebie próchnicznej, wilgotnej i żyznej. Pod uprawę kalarepy powinno się przeznaczać gleby szybko ogrzewające się. Z uwagi na słabo rozwinięty system korzeniowy kalarepa wymaga dużej wilgotności, szczególnie w okresie tworzenia się zgrubienia. Przy braku wody w tym czasie i przy wysokiej temperaturze tkanki szybko drewnieją i zgrubienie nie jest smaczne. Również intensywne opady deszczu w tym okresie nie sprzyjają formowaniu się zgrubień i powodują pękanie zgrubienia.

Kalarepa może być uprawiana jako przedplon, poplon lub uprawę współrzędną, w drugim lub trzecim roku po oborniku. Na zbiór późniejszy może być uprawiana po roślinach wcześniej schodzących z pola. Nawożenie mineralne kalarepy nie jest skomplikowane.
W uprawie sprawdzają się takie nawozy wieloskładnikowe jak Polifoska 5, Polifoska6, Polidap oraz dodatkowo sól potasowa. Nawozy te zaleca się stosować jesienią pod pług w celu dobrego wymieszania z glebą i uniknięcia nadmiernego zasolenia. Wiosną przed sadzeniem zaleca się stosować Polimag S lub Polifoskę Start. Dawka nawozów wieloskładnikowych nie powinna przekraczać 400 kg/ ha. Nawożenie azotowe stosujemy najczęściej w podzielonych dawkach, 50 % przed wysadzeniem rozsady i kolejny raz kiedy rośliny zaczynają tworzyć zgrubienie. Najlepszymi nawozami azotowymi stosowanymi w uprawie kalarepy są Polifoska21, RSM S, Saletrosan26 – szczególnie w początkowej fazie wzrostu roślin kiedy pobieranie azotu jest dość małe. Pozostałą część nawozu zaleca się zastosować w formie Pulrea, Pulan, Zaksan.

Odmiany kalarepy podzielone są ze względu na długość okresu wegetacji na : wczesne, średnio-wczesne oraz późne.

Kalarepę uprawia się tylko i wyłącznie z rozsady. Najbardziej opłacalna i rozpowszechniona jest uprawa wczesnej kalarepy. Rozsadę sadzi się gdy posiada 4-5 dobrze wykształconych liści. Gęstość sadzenia zależna jest od odmiany i sposobu uprawy kalarepy. W lata kiedy ryzyko wystąpienia suszy jest duże zaleca się nawadnianie plantacji.

Zbiór kalarepy polega na wyrywaniu całych roślin. Następnie korzenie ucina się z łodygą tuż nad zgrubieniem. Kalarepa osiąga dojrzałość zbiorczą gdy zgrubienia osiągają średnicę 3-4 cm. Plon kalarepy waha się w przedziale od 10 do 30 ton z hektara.

Kalarepa jest bardzo wartościowym warzywem. Łagodna, słodkawa w smaku kalarepa zawiera pokaźną liczbę witamin, składników mineralnych a przede wszystkim błonnika pokarmowego co czyni ją bardzo niskokaloryczną. 100 g tego warzywa to zaledwie 27 kcal, co odpowiada mniej więcej 1 kostce mlecznej czekolady. Warzywo to stanowi dobre źródło witaminy C. Powyższa porcja pokrywa aż 102% dziennego zapotrzebowania na ten składnik. Kalarepa zawiera aktywne biologicznie związki takie jak izotiocyjaniany, sulforafan czy indol-3-karbinol, które mogą wykazywać działanie przeciwnowotworowe. Zawarte w kalarepie witaminy z grupy B wpływają korzystnie na przemianę materii i wspomagają pracę układu nerwowego. Składniki mineralne wstępujące w kalarepie to przede wszystkim miedź, wapń, potas, magnez oraz żelazo niehemowe. Niektóre z tych związków wykazują działanie przeciwutleniające. Kalarepa nie jest za to zasobna w witaminę A a także nie zawiera dużych ilości karotenów. Niewiele osób wie, że liście kalarepy także są jadalne a odpowiednio przyrządzone wprowadzą do diety witaminy A, K oraz te z grupy B kompleks.