Wyleganie zbóż to trwałe pochylenie lub złamanie w międzywęźlach, lub u podstawy źdźbła. Zjawisko to bezpośrednio wpływa na rozwój roślin oraz zwiększa podatność na szkodnik i porażenie przez choroby. Wyróżniamy trzy rodzaje wylegania: korzeniowe, źdźbłowe i złamanie dokłosia. Skutkiem tej okoliczności jest spadek plonu oraz pogorszenie się jakości zboża. Występuje kilka czynników wylegania zbóż. Pierwszy to uwarunkowanie genetyczne zboża, czyli rodzaj gatunku i odmiana. Rośliny mogą różnić się grubością oraz długością źdźbła, międzywęźli oraz ciężarem kłosa. Następny czynnik to agrotechnika, czyli źle przygotowane stanowisko, zbyt gesty siew i nadmierne nawożenie azotem. Kolejną przyczyna są zjawiska meteorologiczny, takie jak burze z obfitym deszczem oraz silny wiatr. Ostatnim czynnikiem wspomagającym wyleganie są wszelkiego rodzaju szkodniki, choroby oraz niedobory pokarmowe, wodne i świetlne.

Wyleganie może powstać na całej powierzchni łanu.

Rola regulatorów wzrostu

Proces wylegania jest praktycznie nieodwracalny, ale można mu skutecznie przeciwdziałać. Do zabezpieczenia służą środki regulujące pokrój roślin zwane regulatorami wzrostu. Zabieg wykonywany wiosną służy skróceniu długości źdźbła. Ważne jest, aby odpowiednio dobrać retardant, czyli środek chemiczny wpływający na gospodarkę hormonalną roślin. Do wyboru jest kilka grup retardantów różniących się substancją czynną, zaliczamy do nich chloromekwat, czyli chlorek chlorocholiny CCC, etafon, mieszanina chloromekwatu z etafonem oraz trineksapek etylu. Na efektywność antywylegacza wpływ ma przede wszystkim temperatura powietrza podczas zabiegu.

Termin stosowania środka regulującego zależy od substancji czynnej. Zawsze przed zastosowaniem jakiegokolwiek preparatu chemicznego należy przeczytać jego etykietę.

Zabieg regulatorem wzrostu wykonujemy w odpowiedniej fazie rozwojowej zbóż.

Jak nadmiar azotu wpływa na wyleganie?

Ustalenie wiosennej dawki azotu to odwieczny problem rolników i może on bezpośrednio wpływać na wyleganie. Niedobory azotu ograniczają prawidłowy rozwój i wzrost roślin, a co robi nadmiar? Zwiększenie nawożenia azotem powoduje zagęszczenie biomasy nadziemnej w stosunku do masy korzeniowej. Następuje wydłużenie dolnych międzywęźli, skrócenie górnych oraz zwężenie źdźbła. Pojawia się zjawisko konkurencji roślin o światło, składniki pokarmowe i wodę. Przenawożenie azotem wspomaga zjawisko wylegania nawet o 10%. Aby temu zapobiegać należy w optymalny sposób stosować nawożenie azotem, ale też uprawiać odmiany odporne na wyleganie, zmniejszać obsadę roślin, stosować odpowiednie regulatory wzrostu i środki ochronne.