Śnieg to nic pewnego. Nie wiemy czy spadnie, kiedy spadnie i jak długo się utrzyma. Bardzo często przypisujemy mu funkcje ochrony roślin przed wysmalającym wiatrem czy nagłymi spadkami temperatur. W zależności od przebiegu pogody okrywa śnieżna może jednak zmienić się z obrońcy roślin w ich oprawcę. Należy być świadomym w jaki sposób biały puch oddziałuje na rośliny.
Okrywa śnieżna działa jak izolacja termiczna
Dzięki niemu rośliny mogą przetrwać niższe temperatury. Dla przykładu jęczmień ozimy bez śniegu może wytrzymać spadki temperatur do -15°C. Okrywa śnieżna pozwala na przetrwanie tej rośliny nawet przy -20°C. W przypadku rzepaku analogicznie -18°C bez oraz -23°C z okrywą śnieżną, której grubość wynosi około 10 cm. Najwytrwalsze pod tym względem jest żyto ozime, które jest w stanie przetrwać w warunkach do -30°C, nawet przy niewielkiej warstwie śniegu. Niestety jest to zboże najbardziej podatne na wyprzenie. Należy zaznaczyć, że wysmalający wiatr może doprowadzić do uszkodzenia roślin przy znacznie wyższych temperaturach od podanych powyżej.
Gdy śnieg w dużych ilościach spadnie na niezamarzniętą glebę może dojść do wyprzenia roślin
Do zaistnienia tego niekorzystnego zjawiska potrzebna jest gruba warstwa białego puchu utrzymująca się powyżej miesiąca. Odcięcie dopływu światła uniemożliwia fotosyntezę. Niezamarznięta gleba sprawia, że pod śniegiem występują dodatnie temperatury, co sprzyja oddychaniu. W ten sposób dochodzi do wyczerpywania zasobów, osłabienia, a nawet zamierania roślin. W takich warunkach zwiększa się podatność na choroby grzybowe. Gdy dojdzie do rozpuszczenia śniegu rośliny nie są odpowiednio zahartowane, przez co ryzyko wymarzania staje się bardzo wysokie.
Okrywa śnieżna to naturalna, bezpłatna polisa ubezpieczeniowa dla ozimin
Paradoksalnie może też doprowadzić do ich wycieńczenia. Do takiej zmiany może dojść również wtedy, gdy po opadzie śniegu wystąpi dodatnia temperatura, a następnie ujemna. Na powierzchni okrywy śnieżnej powstaje woda, która zamarzając tworzy warstwę lodu odcinającą możliwość wymiany gazowej. W ten sposób dochodzi również do zmniejszenia grubości samej pokrywy, czyli osłabienia jej funkcji izolacyjnej.
Idealne warunki to takie, kiedy śnieg zaczyna padać na zamarzniętą glebę i zahartowane rośliny. Dodatkowo w idealnych warunkach - od pokrycia śniegiem do jego całkowitego rozpuszczenia nie występuje rozmarzanie i zamarzanie śniegu, które prowadzi do powstawanie lodu na powierzchni pokrywy śnieżnej. Dopiero przy takim scenariuszu można pokusić się o używanie określeń typu pierzynka, kołderka czy biały puch, ponieważ wtedy śnieg jest prawdziwym sprzymierzeńcem dla naszych upraw.
