Najważniejsze postulaty Porozumienia Rolników – Zboża, Oleiste, Białkowe

Wsparcie ukierunkowane na producentów sprzedających płody rolne – to fundament projektu Porozumienia Rolników. Zgodnie z jego rekomendacjami, dopłaty i inne formy wsparcia powinny trafiać wyłącznie do aktywnych rolników, którzy udokumentują zarówno sprzedaż, jak i zakupy środków produkcji. Wprowadzenie definicji „aktywnego rolnika” pozwoli przekierować unijne i krajowe środki tym, którzy rzeczywiście produkują – bez transferu dopłat do gospodarstw „sztucznych”. 

Struktura agrarna – czas na zmiany

Porozumienie wskazuje, że małe gospodarstwa (do 10 ha) powinny mieć możliwość dobrowolnego uwolnienia gruntów na rzecz większych producentów – na zasadach sprzedaży lub długoterminowej dzierżawy (20–30 lat). W zamian, takie gospodarstwa otrzymywałyby dotychczasowe dopłaty przez 5 lat – co sprzyja konsolidacji i zwiększeniu efektywności produkcji, zbliżając polskie gospodarstwa do średniej UE (np. Niemcy: 65 ha). 

Rolnictwo regeneratywne – płatności i ekologia

Porozumienie sprzeciwia się płatnościom „socjalnym” i wzywa do premiowania praktyk zrównoważonych, takich jak rolnictwo regeneratywne. Sugerowane zwiększenie dopłat nawet o 50% dla gospodarstw stosujących dobroczynne praktyki stanowi impuls do ochrony gleby, wody i klimatu – przy jednoczesnej poprawie jakości żywności. 

Wsparcie grup producentów – nowy model działania

Porozumienie postuluje większe środki dla grup i organizacji producentów – np. większy udział zwrotu kosztów kwalifikowanych (50–60 %) w inwestycjach, w porównaniu do 20–30 % dla indywidualnych gospodarstw. Grupowe działania to lepsza pozycja negocjacyjna, niższe koszty jednostkowe i trwałe rozwiązania na rynku. 

​
Co oznaczają postulaty w praktyce?

Postulaty „Porozumienia Rolników” to konkretna propozycja zmiany podejścia do systemu dopłat i wsparcia. Przede wszystkim zakładają one: 

• Skierowanie dopłat do realnych producentów rolnych, poprzez wprowadzenie definicji aktywnego rolnika oraz obowiązku dokumentowania sprzedaży i zakupów środków do produkcji.
• Poprawę struktury agrarnej, dzięki możliwości konsolidacji gospodarstw – mniejsze gospodarstwa mogłyby odpłatnie lub w ramach dzierżawy oddać ziemię bardziej wydajnym producentom, co zwiększyłoby efektywność krajowej produkcji. 
• Zwiększenie konkurencyjności dzięki premiowaniu praktyk z zakresu rolnictwa regeneratywnego, a także silniejszemu wsparciu dla grup producentów rolnych. 
• Wzmocnienie bezpieczeństwa żywnościowego, poprzez lepsze wykorzystanie środków unijnych, nowoczesne podejście do produkcji i wsparcie tych, którzy dostarczają żywność na rynek.
  
  

Perspektywy i kolejne kroki: 

• Dyskusje z Ministrem Rolnictwa – Porozumienie złożyło stanowisko 8 maja br. i oczekuje wdrożenia zmian. Ministerstwo prowadzi konsultacje, m.in. nad definicją rolnika aktywnego zawodowo. 
• Proces legislacyjny – możliwe zmiany w ustawie o dzierżawie, płatnościach bezpośrednich i strukturze wsparcia. 
• Potencjalne korzyści – efektywny sektor zorientowany rynkowo, bardziej zrównoważone energetycznie gospodarstwa, lepsze wykorzystanie środków z PROW i KPO. 

Podsumowanie

Porozumienie Rolników – Zboża, Oleiste, Białkowe stawia jasne postulaty: ukierunkowanie dopłat na aktywnych producentów, restrukturyzację agrarną, premiowanie rolnictwa regeneratywnego i wspieranie spółdzielczego modelu produkcji. Realizacja tych postulatów może znacząco zwiększyć opłacalność, konkurencyjność oraz stabilność sektora rolniczego w Polsce.