Sukces w uprawie roślin składa się z wielu elementów. W tej układance każdy element ma swoje znaczenie. Wybór i przygotowanie stanowiska, dobór odpowiedniej odmiany, terminowa i prawidłowa agrotechnika przed i w trakcie wegetacji, itd. Nawet jeśli wszystkie te elementy dobierzemy i wykonamy idealnie, to wszystko może jeszcze popsuć pogoda, a później nieprawidłowy zbiór czy przechowywanie zebranych plonów.
Kukurydza jest bardzo wdzięczną rośliną jeśli chodzi o reakcję na prawidłowość „spasowania” wszystkich elementów tej układanki. Z jednej strony duża masa zielona i potencjalny plon wymaga dużej ilości składników pokarmowych, a z drugiej strony sposób w jaki rozkłada się wegetacja wymusza przemyślanych działań niejako z wyprzedzeniem. Piękno kukurydzy polega na tym, że jak niemal żadna roślina pokazuje wszelkie błędy i niedociągnięcia jakie popełniliśmy w trakcie uprawy.
Kukurydza jest rośliną, której w zasadzie nie da się przekarmić. Ważne aby składniki pokarmowe były dostępne cały czas, ponieważ okresy krytycznego zapotrzebowania rozkładają się w różnym czasie i nie zawsze mamy możliwość ich szybkiego dostarczenia. Nawożenie dolistne, z racji dużych wymagań pokarmowych kukurydzy, można traktować tylko jako element uzupełniający nawożenie, a nie jako główną strategię.
Wybór konkretnych nawozów zależy nie tyle od terminu wysiewu, co od technologii wysiewu nasion. O ile nie ma on znaczenia w przypadku nawozów azotowych czy potasowych (lepiej wybierać formy długo działające), to przy nawozach fosforowych już ma znaczenie.
Nawozy potasowe lub wieloskładnikowe najlepiej jest wysiać przedsiewnie i należy wymieszać je z glebą. Przy takim stosowaniu znaczenie ma przede wszystkim ilość, a nie typ nawozu. Sól potasowa, Amofoska czy Polifoska powinny być zastosowane ok. 2 tyg. przed siewem i starannie wymieszane glebą. Nawozy azotowe to przede wszystkim mocznik z inhibitorem Pulrea +Inu, ale można też stosować Saletrosan 26, Pulgran S czy Polifoskę 21. W przypadku stosowania przedsiewnego Pulrea +Inu nie należy bać się inhibitora – wręcz przeciwnie, sprawdza się on wyjątkowo dobrze właśnie w uprawie kukurydzy, która nie potrzebuje od razu całej dawki azotu.
Planując siew współrzędny czy strip-till należy kierować swoją uwagę w stronę Polifosek, a zwłaszcza Polidapu. Sól i azot należy zastosować przedsiewnie, a fosfor lub NPK stosujemy przy siewie. W tym wypadku potrzebujemy nawozów łatwo rozpuszczalnych i o „gładkiej” granuli. Zastosowanie nawozów kompaktowanych, np. Holist agro, może spowodować zatkanie się siewnika i w efekcie brak nawożenia. Nawozy tego typu stosujemy przedsiewnie.
Dawkowanie – oszczędność? Nie w tym miejscu!
Dawki nawozów należy dobierać pod kątem aktualnej zasobności gleby, ilości zastosowanych nawozów organicznych czy pozostałych resztek pożniwnych. Należy pamiętać, że nawożenie to nie tylko wielkość plonu ale również jego jakość. Ma to bardzo duże znaczenie szczególnie w przypadku produkcji mleka – tam dobrej jakości pasza objętościowa potrafi bardzo mocno obniżyć koszty produkcji mleka – co dziś wydaje się szczególnie ważne.
Tabela 1. Pobranie składników pokarmowych przez kukurydzę (plon główny i plon uboczny)
| Uprawa | Azot (N) | Fosfor (P2O5) | Potas (K2O) | Wapń (CaO) | Magnez (MgO) | Siarka (SO3) |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Kukurydza na ziarno (kg/t) | 25-30 | 12 | 30 | 10 | 10 | 9 |
| Kukurydza na zielonkę (kg/10 t) | 33-38 | 14 | 45 | 20 | 12 | 12 |
Należy też pamiętać, że prawidłowe nawożenie daje pewny wpływ na efekty działania pogody. Dobrze zaopatrzone w fosfor rośliny lepiej sobie poradzą z wiosennym ochłodzeniem i zbudują głęboki system korzeniowy. Potas ma kluczowe znaczenie przy gospodarce wodnej roślin, przez co pomaga przetrwać suszę jak i – a może przede wszystkim – wspomaga pobranie innych składników pokarmowych z kluczowym azotem na czele. Magnez, siarka, wapń, mikroelementy – wszystko ma swoje miejsce w układance i swoje znaczenie. Rezygnacja z jakiegokolwiek elementu niesie ryzyko zawalenia się tej układanki. Może nie całkowicie, ale z pewnością kosztem ilości i jakości plonu.
Gdzie więc szukać oszczędności?
Z pewnością nie w rezygnacji z jakiegoś elementu układanki. Najgorszym wyborem jest obniżenie dawki nawozów czy nawożenie tylko azotem – jak to przy układance – brak jednego elementu sprawia, że całość nie wychodzi. Oszczędności należy szukać w analizie gleby, odpowiednim doborze odmian i prawidłowej agrotechnice – głęboszowanie, wałowanie, bronowanie czy inne zabiegi, prawidłowo dobrane do aktualnej sytuacji na polu potrafiły zdziałać więcej niż wielokrotne stosowanie różnych „wspomagaczy”.
Oszczędności należy szukać w maksymalizacji plonu – koszty będą znacznie mniejsze jeśli podzielimy je przez 10 t ziarna czy przez 70 t zielonki. W przypadku kukurydzy kiszonkarskiej należy pamiętać, że koszt uzyskania 1 tony dobrej jakości kiszonki będzie znacznie mniejszy niż zysk ze sprzedaży mleka jaką z tej tony może wyprodukować krowa. O spokojnej głowie rolnika, który nie musi się martwić czy starczy mu paszy na kolejny sezon nie trzeba chyba wspominać.
Jeśli rolnik ma problemy z w/w elementami układanki i chciałby skorzystać z pomocy, to zapraszam do kontaktu z Przedstawicielami Terenowymi Grupy Azoty. Mogą oni zinterpretować posiadane w gospodarstwie wyniki analiz gleby, ale mogą też wykonać takie analizy „od ręki” podczas monitorowania upraw. Taka wizyta nic nie kosztuje, a może tylko pomóc.
