Dzierżawa gruntów WRSP dominuje w 2025 roku
Podsumowanie działań Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa za pierwsze półrocze 2025 roku pokazuje jednoznacznie: dzierżawa gruntów rolnych pozostaje najchętniej wybieraną formą użytkowania ziemi państwowej. Od stycznia do czerwca wydzierżawiono 37 692 ha, co stanowi wzrost o 46% w porównaniu z całym 2023 rokiem. Dodatkowo przedłużono 32 962 umowy dzierżawy, obejmujące ok. 33 tys. ha. Dla porównania – sprzedano zaledwie 2 513 ha gruntów.
Obecnie w dzierżawie pozostaje aż 1,07 mln ha, co stanowi około 80% całej powierzchni Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa (ZWRSP). Największymi powierzchniami dzierżawionych gruntów dysponują oddziały KOWR we Wrocławiu (150 tys. ha), Szczecinie (130 tys. ha) i Poznaniu (128 tys. ha).
Dlaczego rolnicy wolą dzierżawę?
Dzierżawa jest atrakcyjną formą użytkowania ziemi, ponieważ nie wymaga zaangażowania dużych środków finansowych, jak ma to miejsce w przypadku zakupu. Dzięki temu rolnicy mogą skupić się na inwestowaniu w rozwój gospodarstw. Z oferty KOWR najczęściej korzystają rolnicy indywidualni, którzy dzięki przetargom ograniczonym mają realną szansę na powiększenie lub utworzenie gospodarstwa rodzinnego.
W pierwszym półroczu 2025 roku aż 90% nowo wydzierżawionych gruntów trafiło właśnie do rolników indywidualnych. Najwięcej dzierżawy odnotowano w oddziałach KOWR we Wrocławiu (8,4 tys. ha), Opolu (6 tys. ha), Szczecinie (4,5 tys. ha) i Olsztynie (4 tys. ha).
Przetargi i umowy – intensyfikacja działań KOWR
W ciągu pierwszych sześciu miesięcy 2025 roku przeprowadzono blisko 2,8 tys. przetargów na dzierżawę. Najwięcej odbyło się we Wrocławiu (ok. 500), Lublinie (ok. 300) i Szczecinie (ok. 260). Dodatkowo oddziały KOWR przedłużyły blisko 1,4 tys. umów dzierżawy, z czego najwięcej w Lublinie (260), Wrocławiu (202) i Szczecinie (160).
Prognozy wskazują, że 2025 rok może zakończyć się rekordowym wynikiem dzierżawy – nawet 60 tys. ha. Tak dobrego tempa nie notowano od wielu lat, co potwierdza skuteczność KOWR w aktywnym gospodarowaniu mieniem Skarbu Państwa.
Sprzedaż gruntów – zgodnie z planem, ale na marginesie
W ramach trwałego rozdysponowania, KOWR sprzedał w pierwszym półroczu 2,5 tys. ha gruntów rolnych, co oznacza realizację 46% rocznego planu sprzedaży (5,5 tys. ha). W tym czasie odbyło się prawie 9 tys. przetargów na sprzedaż, najwięcej w oddziałach KOWR w Rzeszowie (ponad 1,2 tys.), Szczecinie (prawie 1,2 tys.) i Koszalinie (ponad 1,1 tys.).
Należy przypomnieć, że wciąż obowiązuje zakaz sprzedaży gruntów rolnych o powierzchni powyżej 2 ha, co znacząco ogranicza skalę sprzedaży.
Inne formy trwałego rozdysponowania i obiekty zabytkowe
KOWR przekazuje również grunty nieodpłatnie samorządom, Lasom Państwowym, Wodom Polskim i innym uprawnionym podmiotom. W ten sposób w pierwszym półroczu 2025 r. trwale rozdysponowano ponad 1 500 ha.
W zasobie KOWR znajduje się też około 3 700 obiektów zabytkowych, z czego ok. 1 000 wpisanych jest do rejestru zabytków – najwięcej w województwach dolnośląskim (ok. 270) i warmińsko-mazurskim (ok. 165). W tym roku do sprzedaży lub innego trwałego rozdysponowania przeznaczono ponad 120 zabytków, a łącznie od początku działalności rozdysponowano ponad 2 000 obiektów historycznych.
Co jeszcze zostało do rozdysponowania?
Według danych na 30 czerwca 2025 r., do rozdysponowania pozostało 146,5 tys. ha gruntów – to najniższy poziom w historii gospodarowania ZWRSP. Najwięcej dostępnych powierzchni znajduje się w oddziałach KOWR we Wrocławiu, Szczecinie, Olsztynie, Gorzowie Wlkp. i Poznaniu – łącznie ponad 79,5 tys. ha (czyli 54% całej dostępnej powierzchni).
Podsumowanie
Pierwsze półrocze 2025 roku to okres wyjątkowo intensywnej dzierżawy gruntów rolnych Skarbu Państwa. Rolnicy indywidualni chętnie korzystają z tej formy zagospodarowania, co pozwala im na rozwój bez konieczności inwestowania dużych środków w zakup ziemi. Przy rekordowym tempie dzierżawy i ograniczonym zasobie gruntów do rozdysponowania, można spodziewać się, że dalsze miesiące przyniosą zwiększoną konkurencję o dostępne areały.
KOWR pokazuje, że skuteczne zarządzanie zasobami publicznymi może realnie wspierać polskich rolników i rozwój gospodarstw rodzinnych.
