Od 1 stycznia 2025 roku obowiązują zaktualizowane stawki opłat za naruszenie przepisów wynikających z „Programu działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu”, znanego jako Program Azotanowy. Zmiany te mają na celu zwiększenie ochrony wód przed zanieczyszczeniami pochodzenia rolniczego oraz promowanie zrównoważonych praktyk nawożenia. 

Wzrost stawek opłat za naruszenia

Zgodnie z obwieszczeniem Ministra Infrastruktury z dnia 29 października 2024 roku, maksymalne stawki opłat za naruszenie Programu Azotanowego od 2025 roku wynoszą: 

• 4 404,80 zł – za przechowywanie nawozów naturalnych niezgodnie z przepisami. 
• 2 936,53 zł – za stosowanie nawozów niezgodnie z przepisami wydanymi na podstawie ustawy Prawo Wodne lub z planem nawożenia azotem. 
• 734,13 zł – za prowadzenie dokumentacji realizacji Programu Azotanowego niezgodnie z przepisami albo za jej brak.
• 734,13 zł – za brak planu nawożenia azotem. 

W porównaniu z poprzednim rokiem, stawki te wzrosły o ponad 10%, co podkreśla rosnące znaczenie przestrzegania przepisów dotyczących ochrony wód przed zanieczyszczeniami azotanowymi. 

Obowiązki rolników w zakresie planu nawożenia azotem

Do opracowania planu nawożenia azotem zobowiązani są rolnicy, którzy spełniają co najmniej jeden z poniższych warunków: 

1. Prowadzą chów lub hodowlę drobiu powyżej 40 000 stanowisk, świń powyżej 2 000 stanowisk dla świń o wadze ponad 30 kg lub 750 stanowisk dla macior. 
2. Prowadzą gospodarstwo rolne o powierzchni powyżej 100 ha użytków rolnych, uprawiają uprawy intensywne na gruntach ornych na powierzchni powyżej 50 ha lub utrzymują obsadę większą niż 60 dużych jednostek przeliczeniowych (DJP), według stanu średniorocznego. 
3. Nabywają nawóz naturalny lub produkt pofermentacyjny do bezpośredniego rolniczego wykorzystania w celu nawożenia lub poprawy właściwości gleby od podmiotu importującego nawóz naturalny lub produkt pofermentacyjny z terytoriów państw trzecich lub od podmiotu prowadzącego działalność hodowlaną kur lub świń. 

Kontrole i egzekwowanie przepisów

Przestrzeganie wymogów Programu Azotanowego jest monitorowane przez Inspekcję Ochrony Środowiska oraz Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, zwłaszcza w kontekście kontroli dotyczących płatności bezpośrednich i obszarowych. W styczniu 2025 roku rozpoczęły się kontrole gospodarstw z produkcją zwierzęcą, mające na celu sprawdzenie zgodności działań rolników z przepisami Programu Azotanowego. 

Znaczenie przestrzegania przepisów

Program Azotanowy został wprowadzony w celu zmniejszenia zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobiegania dalszemu zanieczyszczeniu. Określa on warunki stosowania i przechowywania nawozów, terminy ich stosowania, wielkości dawek oraz sposoby nawożenia azotem. Przestrzeganie tych zasad jest kluczowe nie tylko ze względu na uniknięcie kar finansowych, ale przede wszystkim dla ochrony środowiska i zapewnienia zrównoważonego rozwoju rolnictwa.

Rolnicy powinni zwrócić szczególną uwagę na dostosowanie swoich praktyk do obowiązujących przepisów, aby uniknąć konsekwencji finansowych oraz przyczynić się do ochrony zasobów wodnych przed zanieczyszczeniem azotanami.

​Chcesz być na bieżąco z najnowszymi informacjami? Śledź nasze wiadomości NONSTOP z branży rolniczej i publikacje w dziale nawozy TV.​