Stosowanie mikroelementów w produkcji rolnej powinno mieć charakter profilaktyczny. Wystąpienie wizualnych objawów niedostatku tych składników może przyczynić się do nieodwracalnego zaburzenia przebiegu szeregu procesów fizjologicznych i w następstwie do uzyskania mniejszego plonu, cechującego się gorszą jakością. W grupie mikroelementów znajdują się m.in. bor (B) i chlor (Cl).

Bor to pierwiastek regulujący stan hormonalny roślin oraz ich gospodarkę wodną i fosforową. Uczestniczy w procesie redukcji azotanów, syntezie aminokwasów, przemianach węglowodanów oraz buduje strukturę ścian komórkowych roślin. Ponadto, składnik ten istotnie stymuluje proces dojrzewania brodawek korzeniowych roślin motylkowych.

Z kolei, chlor reguluje proces fotosyntezy, aktywność niektórych enzymów oraz uczestniczy w osmoregulacji komórek i całych roślin. Zjawiska osmotyczne odgrywają istotną rolę przykładowo w procesie wzrostu korzeni czy części nadziemnej.

Odpowiedni stan odżywienia roślin w te pierwiastki przyczynia się do ich większej odporności na presję ze strony patogenów chorobotwórczych. Dla przykładu, bor ogranicza podatność pszenicy na patogenne grzyby powodujące rdzę żółtą, a w przypadku fasoli i grochu – na te wywołujące zgniliznę korzeni i siewek. Natomiast chlor redukuje poziom występowania zgorzeli podstawy źdźbła pszenicy i fuzaryjnej zgnilizny m.in. w uprawie cebuli, jęczmienia, kukurydzy czy grochu. 

Bor jest szczególnie ważnym mikroelementem w uprawie rzepaku

Warunki glebowe a dostępność mikroskładników

Gleby wytworzone na podłożu gliniastym i bogate w materię organiczną cechują się naturalnie większą zasobnością w bor. Jednakże nawet na takich stanowiskach, dostępność tego składnika jest istotnie regulowana przez stopień ich uwilgotnienia. Wraz ze zwiększającym się poziomem zakwaszenia gleby z reguły zwiększa się jego mobilność, a tym samym dostępność dla roślin. W takich warunkach zwiększa się także jego podatność na wymywanie, zwłaszcza z podłoża o charakterze piaszczystym. Przyswajaniu boru sprzyja optymalne zaopatrzenie roślin w fosfor i wapń. Chlor jest dostępny w szerokim zakresie wartości pH (w zakresie wartości od 2 do 9 nie jest adsorbowany przez cząstki gleby). Przy czym, w środowisku kwaśnym zostaje zaburzony proces rozwoju korzeni, stąd także pobieranie tego pierwiastka. Jego dostępności sprzyja właściwe uwilgotnienie gleby, a nadmiar opadów atmosferycznych może przyczynić się do jego wymywania. Zmniejszeniu intensywności pobierania chloru przez rośliny może sprzyjać stosowanie azotu w formie azotanowej i nadmiar wapnia w podłożu. 

Jak wygląda niedobór mikroelementów? 

Skutki niedostatecznego zaopatrzenia roślin w bor obejmują szereg objawów, m.in. 

• zamieranie stożka wzrostu, 
• zniekształcenie blaszki liściowej, 
• pękanie łodyg, 
• ograniczone kwitnienie, 
• opadanie kwiatów, 
• ograniczone zawiązywanie nasion. 

Symptomy niedożywienia roślin tym pierwiastkiem są potęgowane niekorzystnym przebiegiem warunków pogodowych – szczególnie brakiem opadów atmosferycznych.

Natomiast niedostatek chloru w uprawie objawia się w formie mało specyficznej, stąd trudnej do zdiagnozowania. Obserwuje się m.in. więdnięcie brzegów liści (nawet w sytuacji odpowiedniej dostępności wody dla roślin), nadmierny rozwój korzeni bocznych czy chlorotyczne przebarwienia najmłodszych liści z jednoczesnym więdnięciem ich wierzchołków. Co istotne, symptomy te pojawiają się na rozwijających się częściach wegetatywnych roślin.

Wrażliwość na niedostatek boru wykazuje: 

• rzepak, 
• lucerna, 
• burak cukrowy i pastewny oraz 
• brokuły, 
• marchew, 
• jabłoń, 

a na chlor – m.in.: kukurydza, jęczmień, fasola i kabaczek.

Profilaktycznie pierwiastki można zastosować doglebowo – przedsiewnie. W przypadku roślin szczególnie wrażliwych, zabieg można powtórzyć w formie aplikacji dolistnej w okresie wzmożonego zapotrzebowania (faza krytyczna rozwoju roślin).

Przedsiewne uzupełnienie niedoborów mikroelementów jest możliwe poprzez wykorzystanie kompleksowych nawozów wieloskładnikowych, m.in.: Amofoska 5-10-25 z borem, a także Saletrzak 27 standard z borem, Salmag z borem. Dolistnie rośliny można zasilić stosując nawozy z linii AZOPLON, m.in.: Azoplon PhosNUTRI, Azoplon BalanceNUTRI, Azoplon KalNUTRI, Azoplon MICRO Mag Plus, Azoplon MICRO Rzepak, Azoplon OPTI CalcNitro B.