Mikroelementy, choć są pobierane w znacznie mniejszej ilości niż pierwiastki z grupy makroskładników, spełniają szereg funkcji, kluczowych dla prawidłowego wzrostu i rozwoju roślin.
Jaką rolę w nawożeniu upraw ma żelazo, mangan i miedź?
Żelazo (Fe), mangan (Mn) i miedź (Cu) uczestniczą w procesie fotosyntezy jako składniki strukturalne różnego rodzaju związków potrzebnych do jej przebiegu. Pierwiastki te biorą także udział w gospodarce azotowej roślin – uczestniczą w procesie przekształcania pobranego azotu w białka. Miedź wpływa na produkcję i żywotność pyłku, a razem z manganem kontroluje i aktywuje hormony roślinne odpowiedzialne m.in. za kwitnienie czy formowanie korzeni bocznych. Wszystkie omawiane pierwiastki – żelazo, mangan i miedź uczestniczą w procesie syntezy ligniny. Jest ona elementem budującym ściany komórkowe roślin, który tworzy mechaniczną barierę przed atakiem szkodników. Dodatkowo, właściwie odżywione rośliny wykształcają naturalne – wewnętrzne mechanizmy, zwiększające ich odporność na działanie bakteryjnych i grzybowych patogenów chorobotwórczych. Dla przykładu, mangan ogranicza występowanie zgorzeli podstawy źdźbła i mączniaka prawdziwego w uprawie pszenicy, chwościka w uprawie buraka cukrowego i parcha w uprawie ziemniaka. Z kolei, miedź redukuje poziom narażenia na wystąpienie zgorzeli podstawy źdźbła, rdzy brunatnej i żółtej w uprawie pszenicy, a także zarazy w uprawie ziemniaka.
Miedź, mangan i żelazo są składnikami strukturalnymi różnego rodzaju związków potrzebnych do przebiegu fotosyntezy
Zawartość manganu i żelaza jest większa w glebie zagęszczonej i nadmiernie uwilgotnionej. Przy czym, takie warunki stanowią czynnik ograniczający dostępność miedzi oraz wzrost systemu korzeniowego roślin. W glebie cechującej się odczynem kwaśnym dostępność omawianych pierwiastków jest największa. Natomiast duża zasobność stanowiska w materię organiczną może powodować ich uwstecznianie. Co więcej, dostępność tych składników może być regulowana obecnością innych. Przykładowo, dostateczne zaopatrzenie roślin w cynk i fosfor może sprzyjać pobieraniu żelaza, a niedostateczna dostępność żelaza i cynku może zwiększać pobieranie manganu i miedzi. Z kolei, dostępność manganu i żelaza może być ograniczona obecnością azotanowej formy azotu. A stres azotowy może przyczynić się do ograniczonej zdolności roślin do pobierania miedzi i wystąpienia symptomów niedożywienia tym składnikiem.
Brak mikroelementów będzie widoczny na roślinach
Rośliny niedostatecznie zaopatrzone w miedź cechują się karłowatym, wątłym i zwiędniętym pokrojem – obserwowanym niezależnie od dostępności wody. Mogą pojawić się nekrotyczne plamy, szarozielone przebarwienia liści i zaburzenie procesu tworzenia organów generatywnych. Skutkiem niedoboru żelaza jest zahamowanie syntezy barwników roślinnych – chlorofilu, karotenu i ksantofilu oraz zwiększenie udziału niebiałkowych połączeń azotu w tkankach roślin. Symptomy deficytu żelaza ujawniają się w formie chlorotycznych przebarwień, które obejmują całe blaszki najmłodszych liści. Objawy niedoboru manganu uwidoczniają się także na młodych liściach w formie chlorotycznych plam ale rozprzestrzeniających się w kierunku nerwów. Wraz z pogłębiającym się niedostatkiem tego składnika, chlorotyczne przebarwienia zmieniają się w nekrozy, niedożywione liście przyjmują marmurkowatą strukturę, a całe blaszki liściowe zwijają się do środka wzdłuż nerwu głównego.
Wrażliwość na stan odżywienia manganem wykazują m.in. pszenica, kukurydza, rzepak, owies, burak cukrowy i pastewny, szpinak i brzoskwinia. Z kolei, na niedostatek miedzi wrażliwe są m.in. pszenica, jęczmień, owies, lucerna, marchew i sałata, a na żelazo – m.in. warzywa, bób, len, soja i drzewa owocowe.
Aby zabezpieczyć potrzeby roślin szczególnie wrażliwych – w planie nawożenia warto uwzględnić także mikroelementy. Pierwiastki te można zaaplikować:
- doglebowo – przedsiewnie, stosując przykładowo Fosfarm 4-10-15, Fosfarm 4-8-21,
- dolistnie, stosując produkty z linii AZOPLON, m.in. Azoplon MagNUTRI, Azoplon BalanceNUTRI, Azoplon MICRO Kukurydza, Azoplon MICRO Mag Plus, Azoplon MICRO Rzepak, Azoplon MICRO Zboże.
