O właściwym przezimowaniu roślin decyduje ich kondycja i faza rozwojowa w momencie rozpoczęcia wyhamowania intensywności prowadzonych procesów fizjologicznych – dla zbóż przykładowo jest to faza krzewienia (4-6 liści). Rośliny osłabione przez szkodniki i patogeny chorobotwórcze wykazują gorszą zdolność do hartowania, co znajduje odzwierciedlenie w ich odporności na niską temperaturę. Generalnie, im lepiej rozwinięty system korzeniowy, tym większa mrozoodporność całej rośliny. Na proces hartowania pozytywnie oddziałuje pogoda sprzyjająca koncentracji suchej masy w tkankach roślin (m.in. cukrów prostych) – słoneczna, umiarkowanie sucha i ciepła. Końcowy etap tego procesu zachodzi przy temperaturze 0ºC.
Okrywa śnieżna może pomóc
Opady śniegu w okresie zimowym są szczególnie ważne dla przetrwania plantacji – zwłaszcza w sytuacji wystąpienia znacznego obniżenia temperatury powietrza. Okrywa śnieżna działa jak warstwa izolacyjna, chroniąca rośliny przed bezpośrednim działaniem niskiej temperatury i mroźnego wiatru. W sytuacji jej braku części nadziemne roślin mogą ulec uszkodzeniu, dla przykładu jako następstwo stopniowego wysuszania, a następnie zamierania wskutek działania wiatru. Procesem odwrotnym do hartowania jest rozhartowanie roślin – nieodwracalne w momencie rozpoczęcia intensywnego wzrostu, wywołanego dodatnią temperaturą czy zwiększającą się długością dnia. Zmienne warunki pogodowe w okresie wczesnowiosennym mogą powodować przedwczesne rozhartowanie roślin, a w konsekwencji – zmiany w obsadzie uprawy, powodujące straty dla rolnika. Przy czym, z reguły w okresie każdej zimy pojawiają się pewne straty w obsadzie roślin. Niemniej jednak, odpowiednio dobrane nawożenie startowe czy stosowanie biostymulatorów może znacząco poprawić kondycję roślin, co finalnie zagwarantuje opłacalność uprawy.
