Ogrzewanie się gleby zależy od jej pojemności cieplnej i barwy, rodzaju powierzchni pola oraz od wystawy i skłonu terenu. Pojemność cieplna gleby to ilość ciepła niezbędna do ogrzania 1 cm³ gleby o 1 K (kelwin). Jest ona wypadkową ciepła właściwego oraz ciężaru gatunkowego gleby. Składnikiem gleby o najwyższym cieple właściwym jest woda, stąd też pojemność cieplna gleby jest ściśle uzależniona od jej uwilgotnienia. Dlatego też „gleba zimna” to gleba wilgotna o dużej pojemności cieplnej, która w okresie wczesnowiosennym nagrzewa się stosunkowo wolno. Z kolei „gleba ciepła” jest glebą suchą, łatwo nagrzewającą się.

Ogrzewanie gleby zależy również od jej barwy. Gleby jasne nagrzewają się dłużej niż gleby ciemne, gdyż w większym stopniu odbijają promieniowanie słoneczne, przez co pochłaniają mniej energii potrzebnej do ich ogrzania. Z drugiej strony gleby jasne trudniej tracą ciepło niż gleby ciemne.

Szybkość ogrzewania zależy od rodzaju powierzchni pola. Im gleba bardziej szorstka, tym szybciej następuje jej ogrzanie, co wynika z większego pochłaniania energii promieni słonecznych na takich powierzchniach. Na ogrzanie gleby wpływa również nachylenie terenu ku określonej stronie świata, tzw. wystawa oraz jego nachylenie do poziomu, czyli tzw. skłon. Gleba nagrzewa się szybciej im kąt padania promieni słonecznych bardziej zbliża się do kąta prostego. Stąd też najsilniej i najszybciej nagrzewają się tereny pochylone ku południowi. Dlatego też w praktyce rolniczej grunty z wystawą południową są często wykorzystywane pod uprawę roślin o dużych wymaganiach termicznych i świetlnych oraz łatwiej znoszących okresowe niedobory wody, jak chociażby kukurydza, soja, tytoń czy winorośl. Z kolei pola na stokach północnych częściej przeznaczane są na użytki zielone, pod rośliny pastewne czy bobowate, o niższych wymaganiach termicznych, ale jednocześnie większych wymaganiach wodnych. W przypadku wpływu skłonu terenu na ogrzewanie się gleby należy stwierdzić, że im większy skłon terenu, tym większe różnice w nagrzewaniu gleby wywołane wystawą.