Odczyn gleby należy do najważniejszych właściwości chemicznych gleby, które mają ogromny wpływ na jej zasobność, żyzność i w konsekwencji urodzajność. Aby analiza pH, a także zasobności gleby w główne makroskładniki była miarodajna dla danego pola, którego oceny dokonaliśmy, powinny być spełnione przede wszystkim prawidłowe procedury poboru prób glebowych.
Z wieloletniego doświadczenia pracownika naukowo-doświadczalnego, który pobierał przez kilkadziesiąt lat próby glebowe, je analizował, a następnie opisał w wielu publikacjach dotyczących produkcji rolniczej, chciałbym podać kilka wskazówek, które tak naprawdę są znane już od ponad 150 lat. Zanim jednak, o tym napiszę, chciałbym raz jeszcze powiedzieć, że prawidłowy i zarazem reprezentatywny pobór próbek glebowych stanowi ogromny wkład w wiedzę, jaką daje późniejsza ich analiza, a tak naprawdę interpretacja analiz uzyskanych wyników. Ten wstęp, mam nadzieję skłoni każdą osobę, a przede wszystkim producenta rolnego, do tego żeby co najmniej dwa, a może więcej razy zastanowić się nad sposobem poboru próbek gleby do dalszych, szczegółowych analiz.
O czym pamiętać przy pobieraniu próbek?
Po pierwsze, aby próbki były miarodajne należy ich pobrać odpowiednią liczbę i z właściwej głębokości profilu glebowego. Dotychczasowe wyniki badań wskazują, że najbardziej odpowiednie jest pobieranie prób glebowych wielokrotne, z danego pola, za pomocą laski Egnera. W sytuacji braku takiego sprzętu należy pobrać próby glebowe tzw. próbnikiem o średnicy minimum 10 mm, do głębokości około 25 cm. Liczba prób jest niezmiernie ważnym czynnikiem, który wskazuje jaki tak naprawdę był odczyn. Końcowa próbka nie powinna reprezentować powierzchni większej niż 4 ha.
W przypadku gleb organicznych i TUZ próbek pierwotnych powinno być nawet 40. Metod poboru prób jest wiele (jak i możliwości przeprowadzenia badań). Jedne z najczęściej stosowanych to metoda kopertowa lub po przekątnej pola. Najlepszym terminem pobierania próbek jest okres po żniwach przed stosowaniem nawozów na kolejny sezon.
Najważniejsze do zapamiętania zasady to :
- z pola, które ma dużą mozaikowatość, powinno być pobrane minimum dwa razy więcej prób niż z pola o jednorodnej strukturze;
- minimalna liczba pobranych pojedynczych prób na jednolitej profilowo glebie, powinna się mieścić w zakresie od 20 do 30 na 1 ha;
- pierwszym krokiem, jaki należy wykonać aby poprawić zasobność gleby jest regulacja pH. Optymalny odczyn gleby to wartość pomiędzy 5,8-7,5.
