
W ostatnich latach coraz większą popularnością cieszy się uprawa słonecznika, który za sprawą ocieplenia klimatu znajduje dogodne warunki do rozwoju również w naszym kraju. Znanych jest 70 gatunków słonecznika, ale uprawia się przede wszystkim Słonecznik zwyczajny, gatunek jednoroczny o długim okresie wegetacji. Zgodnie z nazwą – kwiaty tych roślin zawsze ustawiają się w stronę słońca. Uprawa słonecznika w Polsce przyjęła się głównie z przeznaczeniem na zielonkę lub zielony nawóz w poplonach. W ostatnich latach rolnicy coraz częściej sieją słonecznik na nasiona z myślą o oleju, szczególnie na Opolszczyźnie i Dolnym śląsku. Utrzymują, że nie ma problemów ze sprzedażą nasion nawet poza kontraktem. W płodozmianie słonecznik może przełamać schemat panującego w wielu gospodarstwach uproszczonego płodozmianu – pszenica, rzepak, pszenica, rzepak i stanowić zamiennik dla rzepaku zamiast kukurydzy czy łubinu. Słonecznik ma mniejsze wymagania pokarmowe od rzepaku więc koszty jego uprawy są dużo niższe.
Aby plantacja była opłacalna, trzeba nim obsiać co najmniej 20 hektarów, aby pokryć straty niełupek zjedzonych przez ptaki. Słonecznik posiada duży potencjał plonotwórczy i wykazuje dużą zdolność przystosowywania się do różnych warunków siedliskowych. Rośliny dobrze znoszą okresowe susze, a odporność na deficyt wody w glebie umożliwia im dobrze rozwinięty wiązkowy system korzeniowy. Słonecznik, tak jak rzepak, najlepiej udaje się na glebach cięższych o pH 6,6-6,8, ale dając wiarę opiniom plantatorów, dobrze sobie radzi i plonuje również na glebach klasy V. Gatunek ten ma duże wymagania cieplne dlatego zaleca się go uprawiać szczególnie w rejonach Polski południowo-zachodniej i południowo-wschodniej. Za najbardziej optymalny termin siewu uważa się czas od połowy kwietnia do początku maja.
Jest to roślina zdecydowanie potasolubna.
Zalecane jest następujące nawożenie: 60 kg – 80 kg N, 60 kg P2O5 i … 120-180 kg K2O/ha (Metodyka integrowanej ochrony słonecznika, IOR, 2012). Azot należy podać przy wysiewie najlepiej w postaci saletry amonowej Pulan , Saletrzaku 27 Standard, Salmagu czy Zaksanu. Zalecana jest również pod orkę aplikacja nawozów wieloskładnikowych np. Polifoski 5, Polifoska 6, przeznaczonych na gleby o niskiej zawartości potasu.
Uwagi: nie należy stosować wyższych dawek azotu - nadmiar powoduje zbyt późne dojrzewanie koszyczków i niełupek i zmniejsza odporność roślin na wyleganie, konieczne są wysokie dawki potasu - przy niedoborze łodygi tracą sztywność i stają się łamliwe.
Średni plon zielonki słonecznika wynosi około 25 t z ha, ale może dorównać w tym względzie nawet plonom kukurydzy. Można go zbierać na kiszonkę w fazie żółtego koszyczka, można zakiszać rośliny same lub z kukurydzą czy sorgiem. Kiszonka słonecznikowa jest mniej energetyczna niż kukurydziana, ale zawiera więcej białka (7–16%).
