Często stajemy przed dylematem, czy jesienią powinniśmy stosować azot pod zboża ozime, czy też raczej należy z niego zrezygnować … Zdania w tym zakresie są bardzo podzielone, a jesienne stosowanie azotu budzi wśród wielu producentów pewne kontrowersje.

Czy rośliny potrzebują azot jesienią?

Oczywiście, że tak… i tu odpowiedź jest jednoznaczna. Zboża podobnie jak rzepak „budują” elementy struktury plonu, tj. liczbę źdźbeł (kłosów), jesienią, w stadium pojawiania się pierwszego źdźbła (BBCH 21). Z tego względu rośliny już na starcie powinny mieć dostęp do azotu, a także innych niezbędnych składników żywieniowych. Pozwala to na dobry jesienny rozwój roślin, a co za tym idzie odpowiednie przygotowanie roślin do spoczynku zimowego.

Inaczej sprawa wygląda gdy spytamy

Czy jesienne nawożenie zbóż ozimych azotem jest konieczne?
Tu oczywiście odpowiedź jest złożona…, zależna od szczegółowej analizy potrzeb roślin oraz czynników które będą wpływały na podaż azotu z gleby. Zboża w okresie jesieni pobierają azot w stosunkowo niewielkich ilościach. Uzależnione jest to od gatunku uprawianej rośliny i stopnia jej rozwoju, średnio od 5 do 25, max 40 kg N/ha (40 kg N/ha dot. bardzo dobrze rozkrzewionych łanów żyta, jęczmienia). Jesienią azot potrzebny jest bardziej na rozkład słomy i resztek pożniwnych zwłaszcza, gdy zboże uprawiamy po zbożu, a słoma pozostaje na polu. W takich przypadkach na wielu polach, zwłaszcza na stanowiskach słabszych, zawartość azotu jest niewystarczająca. Warto wówczas zastosować w nawożeniu przedsiewnym niewielką ilość azotu tak, aby delikatnie wspomóc rośliny, by lepiej przygotowały się do zimy, dotyczy to również zasiewów z późnych terminów.

Jaki nawóz?

Do jesiennego stosowania wybieramy nawozy wolnodziałające, czyli te które zawierają amonową, bądź amidową formę azotu. Formę amonową zawierają wszystkie nawozy wieloskładnikowe typu Polifoska®, czy Amofoska®, a także powszechnie stosowany fosforan amonu czyli Polidap®. Nawożenie azotem możemy również wykonać w oparciu o Mocznik.pl®, Pulgran®, Pulrea®, które zawierają azot amidowy, który w glebie przekształca się w formę amonową. Na stanowiskach o uregulowanym odczynie z powodzeniem można wykorzystać Siarczan Amonu AS21 lub Pulsar®, które obok azotu zawierają łatwo dostępną dla roślin siarkę siarczanową.

Jeśli zboże uprawiamy po zbożach, słoma pozostaje na polu i nie stosowaliśmy przedsiewnego nawożenia, jesienią może brakować roślinom azotu, siarki oraz fosforu. Warto wówczas rozważyć nawożenie pogłówne azotem w ilości 20 – 30 kg N/ha w fazie 3-4 liści, stosując nawozy PK, jak np. Polidap®, lub NPK np. nawozy wieloskładnikowe typu Polifoska®, Amofoska®. W jesiennym nawożeniu zbóż azotem należy unikać stosowania nawozów zawierających azot azotanowy (saletrzany), który nadmiernie pobudza rośliny do rozwoju i zmniejsza ich mrozotrwałość. Brak odpowiedniego zabezpieczenia roślin w składniki żywieniowe prowadzi do gorszego rozwoju systemu korzeniowego i wpływa niekorzystnie na stabilność tworzenia plonu.

Zbyt duża podaż azotu

Nie można doprowadzić również do takiej sytuacji, aby we wczesnych fazach rozwojowych roślina miała nadmiar azotu. W takich warunkach pojedyncza roślina wytwarza nawet do kilkunastu pędów wegetatywnych, co nie jest korzystne… Rośliny wyczerpują wówczas glebę ze składników pokarmowych w tym azotu, produkują liczne, ale słabe źdźbła, z których tylko część przekształca się w kłosy… natomiast reszta ulega redukcji.