W Polsce w uprawie roślin okopowych duże znaczenie odgrywa ziemniak i burak cukrowy. Rośliny te do prawidłowego wzrostu i rozwoju potrzebują odpowiedniego zaopatrzenia we wszystkie niezbędne makro- i mikroskładniki. W uprawie roślin okopowych dobre rezultaty nawozowe daje zastosowanie superfosfatu pojedynczego lub potrójnego. Nawozy fosforowe należy stosować jesienią wraz z orką przedzimową. Tylko wtedy rośliny będą mogły pobierać fosfor w okresie ich największego zapotrzebowania na ten składnik pokarmowy, a mianowicie w okresie rozwoju systemu korzeniowego, w przypadku buraka cukrowego w okresie rozwoju korzenia spichrzowego. Występujące w tym okresie susze w znacznym stopniu uniemożliwiają bowiem pobieranie fosforu z płytszych warstw gleby. Fosfor bowiem odgrywa istotną rolę w początkowych fazach rozwoju korzeni oraz przyspiesza rozwój i dojrzewanie roślin. Jedynie w przypadku gleb kwaśnych lepsze efekty uzyskuje się stosując nawożenie fosforowe, głównie w postaci superfosfatu potrójnego, w okresie wiosennym.
Jak fosfor stosować pod ziemniaki i buraki?
W nawożeniu ziemniaka przy ustalaniu dawki fosforu należy uwzględnić proporcję N:P:K, która zależy w dużym stopniu od kierunku użytkowania. W przypadku ziemniaka jadalnego stosuje się proporcje N:P:K jak 1:1:1,5, a nawet 1:1:2-2,5. Przy uprawie ziemniaka skrobiowego przy dawce azotu niższej od 100 kg na 1 ha proporcja N:P:K powinna kształtować się na poziomie 1:1:1,5, zaś przy dawce azotu wyższej od 100 kg proporcja powinna wynosić 1:1:1,2-1,3. Pod ziemniaki dobrym wyborem będzie Polifoska 6 lub Amofoska 4-12-20. W uprawie ziemniaka fosfor zwiększa odporność bulw na choroby oraz na uszkodzenia mechaniczne. Wpływa również na zwiększenie ich przydatności do przechowywania. Optymalne zaopatrzenie roślin w fosfor oddziałuje również korzystnie na parametry jakościowe ziemniaka, w tym między innymi na zawartość skrobi oraz jej właściwości.
Burak cukrowy z nawozów wykorzystuje około 20% fosforu, a pobieranie tego makroskładnika z plonem 40 t/ha korzeni z odpowiednią masą liści wynosi około 60–80 kg z 1 ha.
Odpowiednim nawozem, bogatym w fosfor, do stosowania pod orkę zimową jest Super fos dar 40. W przypadku uprawy roślin na glebach bardzo ubogich w fosfor zalecane jest zastosowanie wyższych dawek tego pierwiastka w celu poprawienia zasobności gleby. Podobnie na stanowiskach wapiennych, na których dochodzi do ograniczenia pobierania fosforu w efekcie jego uwstecznienia zaleca się aplikację wyższych dawek fosforu Jeśli pod uprawę buraka cukrowego stosowane są nawozy zielone, wówczas aplikacja fosforu zalecana jest przed siewem roślin na zielony nawóz. Jedynie w przypadku stanowisk bardzo ubogich w fosfor, gdy istnieje potencjalne zagrożenie, że młode rośliny nie będą w stanie pobrać fosforu z wierzchnich warstw gleby, zalecana jest aplikacja tego składnika nawozowego przedsiewnie w dawce od 30 do 40 kg P2O5/ha.
