Forma występowania składnika aktywnego
Składniki aktywne (wapń, magnez) w nawozach odkwaszających glebę występują pod postacią węglanów, tlenków i krzemianów.
Nawozy węglanowe
Węglan wapnia (a także magnezu) to związek właściwie nierozpuszczalny w wodzie. Aby wapń i magnez mogły zostać uwolnione z węglanów (dysocjacja soli na jony) i przyjęte przez kompleks sorpcyjny, w glebie musi zajść proces przekształcania węglanów w rozpuszczalne wodorowęglany. W przemianie tej bierze udział woda glebowa nasycona dwutlenkiem węgla:
CaCO3 + CO2 + H2O → Ca(HCO3)2
Nawozy węglanowe charakteryzują się wolnym działaniem. Zaleca się je do nawożenia gleb lekkich.
Nawozy tlenkowe
Produktem prażenia wapieni jest wapno palone (tlenkowe):
CaCO3 → CaO + CO2
Tlenkowa postać nawozów odkwaszających glebę jest bardzo reaktywna – reakcja z wodą znajdującą się w glebie jest gwałtowna i egzotermiczna (dochodzi do wydzielenia energii):
CaO + H2O → Ca(OH)2
Kationy zasadowe wysycają kompleks sorpcyjny.
Ze względu na silne działanie, nawozy tlenkowe poleca się stosować zwłaszcza na gleby ciężkie.
Nawozy krzemianowe
Wprowadzony do gleby krzemian ulega hydrolizie, a wapń obecny w powstającym wodorotlenku zobojętnia glebę:
CaSiO3 + 2H2O → Ca(OH)2 + H2SiO3
Nawozy krzemianowe zaleca się do nawożenia gleb lekkich. Działanie tych nawozów jest wolniejsze niż nawozów tlenkowych i wapniowych.
