Home
Wiedza
Porady ekspertów
Rośliny
Agrofagi zimujące w resztkach pożniwnych kukurydzy
dr inż. Aneta Lisowska
19.12.2024
Polecane

Uproszczony płodozmian i częsta uprawa tych samych roślin na danym stanowisku czy prowadzenie monokultury może prowadzić do zachwiania równowagi ekologicznej środowiska. Takie podejście sprzyja ubożeniu stanowiska w składniki pokarmowe, jego zachwaszczeniu oraz kompensacji gatunków niepożądanych, a ponadto może stać się przyczyną wzmożonego namnażania szkodników i patogennych organizmów. Finalnie, zwiększona presja agrofagów może skutkować utratą ilości i jakości plonu, bądź koniecznością zwiększenia nakładów finansowych na chemiczną ochronę plantacji. 

Które szkodniki i choroby przetrwają zimę? 

W naszym kraju plantacjom kukurydzy zagraża około 400 patogenów, powodujących rozwój wielu jednostek chorobowych, a ponadto około 100 gatunków roślinożerców.

Roślinami o największym udziale w strukturze zasiewów w Polsce są pszenica ozima, kukurydza i rzepak ozimy. Powierzchnia uprawy tych roślin z roku na rok zwiększa się, a pozostające na stanowisku resztki pożniwne stanowią schronienie dla agrofagów. 

W masie pozbiorowej kukurydzy mogą zimować patogeny wywołujące zgorzel siewek, głownię guzowatą czy fuzariozę kolb. Patogenne organizmy porażające kukurydzę w sprzyjających warunkach mogą spowodować straty plonu w wysokości około 10-15%. Niemniej, znacznie poważniejszą kwestię stanowią jego starty jakościowe jako produktu gotowego, bądź surowca kierowanego do przetwórstwa. W wyniku infekcji przez patogenne grzyby zebrane ziarno może zostać skażone mykotoksynami. 


Kolba kukurydzy zaatakowana przez patogena wywołującego głownię guzowatą. Każda narośl jest wynikiem oddzielnego porażenia przez patogennego grzyba – w odróżnieniu od głowni pylącej, głownia guzowata nie rozwija się układowo, a zarodniki przetrwalnikowe p
Z kolei, wśród szkodników dobrze znoszących niekorzystne warunki pogody zimowej znajdują się omacnica prosowianka czy stonka kukurydziana. Oba te gatunki szkodników mogą przyczynić się do wyrządzenia znacznych szkód na plantacjach kukurydzy, a prognozy wskazują, że wraz z biegiem lat ich szkodliwość może się zwiększyć. Co równie ważne, tkanki roślin uszkodzone przez fitofagi stanowią miejsca przenikania patogenów chorobotwórczych. Przykładowo, rozwojowi głowni guzowatej i jej ekspansji na plantacji szczególnie sprzyja żerowanie ploniarki zbożówki czy mszyc, a w późniejszym etapie wegetacji – również omacnicy prosowianki.

Liczba szkodników zagrażających uprawie kukurydzy i innym ważnym gospodarczo roślinom zwiększa się, czemu sprzyjają postępujące zmiany klimatyczne objawiające się w naszym kraju przykładowo w formie łagodnych i często bezśnieżnych zim. Jednym z niezbędnych narzędzi w walce z agrofagami są zabiegi agrotechniczne stanowiące sposób na mechaniczne zniszczenie ich form zimujących. Natomiast z drugiej strony, zabieg ten sprzyja przyśpieszeniu rozkładu pozbiorowej masy organicznej i jej konwersji w cenne związki próchniczne.

Masz pytanie dotyczące nawozów lub nawożenia? Szukasz porady eksperta?
ZAPYTAJ EKSPERTA
Copyright © Grupa Azoty. Wszelkie prawa zastrzeżone.