Choć rzepak ozimy często wygląda na silny i dobrze rozwinięty, to właśnie w kluczowych fazach wzrostu rozstrzyga się jakość i masa nasion. Roślina zużywa ogromne ilości składników pokarmowych, a niedobory mikroelementów mogą poważnie ograniczyć potencjał plonotwórczy – często bez widocznych objawów. Rzepak ozimy jest najczęściej uprawianą rośliną oleistą w Polsce, zajmując 95% powierzchni wszystkich roślin oleistych, dlatego tak ważne jest zapewnienie mu odpowiednich warunków wzrostu i prawidłowego odżywienia. 

Cichy wróg – ukryte niedobory mikroelementów

Mikroskładniki, choć potrzebne w niewielkich ilościach, odgrywają kluczową rolę w metabolizmie roślin. Ich niedobory skutkują: 

• zaburzeniami w syntezie tłuszczu i nalewaniu łuszczyn, 
• osłabieniem fotosyntezy i transportu składników, 
• obniżoną odpornością na stres (w tym cieplny), 
• pogorszeniem jakości i liczby nasion. 

Rzepak, oprócz podstawowych makroskładników takich jak azot, potas czy fosfor, wymaga również szeregu mikroelementów, które mają duży wpływ na jego wzrost, rozwój i plonowanie. Do najważniejszych mikroelementów należą: 

• Bor – niezbędny do prawidłowego wzrostu stożka wzrostu, systemu korzeniowego, kwitnienia i zawiązywania łuszczyn. W aplikacji jesiennej sprzyja procesowi zagęszczania soku komórkowego, pozytywnie wpływając na przezimowanie. Wspiera również gospodarkę cukrową i nalewanie łuszczyn. 
• Mangan – uczestniczy w procesie fotosyntezy, aktywuje enzymy, wspomaga syntezę białek, a także zwiększa odporność na okresowe niedobory wody i niską temperaturę. Jest kluczowy w syntezie białek i chlorofilu. 
• Molibden – wzmacnia odporność i reguluje przemiany azotu.
• Cynk – kluczowy w syntezie białek i chlorofilu. 
• Miedź – wzmacnia odporność i reguluje przemiany azotu. 

W wielu rejonach Polski gleby są ubogie w bor i mangan, a warunki atmosferyczne, takie jak susze czy chłody, wpływają niekorzystnie na pobieranie składników pokarmowych przez korzenie. Dlatego dokarmianie dolistne mikroelementami jest skuteczną metodą profilaktycznego oraz interwencyjnego dostarczania mikroskładników do liści.

Rzepak ozimy potrzebuje nawet 10 razy więcej boru niż zboża – dlatego jego niedobór często ujawnia się właśnie w tej uprawie

Dokarmianie dolistne – skuteczne, ale wymaga ostrożności

Gdy pobieranie składników z gleby jest ograniczone (np. z powodu przesuszenia lub niskiej aktywności korzeni), mikroelementy najlepiej podać dolistnie. Ale ten zabieg trzeba wykonać z dużą ostrożnością:

• Unikaj aplikacji podczas suszy – dolistne nawożenie w warunkach stresu wodnego może przynieść więcej szkody niż pożytku. 
• Stosuj tylko przy odpowiednich warunkach pogodowych – najlepiej przy temperaturze poniżej 20-22°C, wczesnym rankiem lub późnym wieczorem, gdy roślina aktywnie oddycha. Optymalna temperatura to 15-22°C. 
• Używaj niskich stężeń roboczych – wysokie stężenia mogą spowodować poparzenia liści i utrudnić pobieranie składników. 

W praktyce rolniczej zabiegi aplikacji dolistnej wykonuje się w dwóch istotnych momentach: 

• Wiosną (po ruszeniu wegetacji i w fazie pąkowania/na początku opadania płatków) – w celu poprawy regeneracji po zimie oraz wsparcia rozwoju pędów, kwitnienia i zawiązywania łuszczyn. 
• Jesienią (faza 4-6 liści) – żeby wzmocnić odporność na przemarzanie i wspomóc rozwój systemu korzeniowego. 

Sprawdzone rozwiązanie: AZOPLON MICRO Rzepak

Wśród nawozów Grupy Azoty warto rozważyć AZOPLON MICRO Rzepak – specjalistyczny nawóz krystaliczny, dostosowany do potrzeb rzepaku ozimego. Oprócz kluczowych makroskładników, zawiera on mikroelementy niezbędne dla prawidłowego wzrostu i rozwoju roślin oleistych. Należy szczególnie podkreślić zwiększoną zawartość boru i manganu, które pełnią istotną rolę w procesach fizjologicznych rzepaku, wspomagając rozwój generatywny, poprawiając zawiązywanie łuszczyn oraz zwiększając odporność roślin na czynniki stresowe. Jego formulacja pozwala na bezpieczne łączenie z zabiegami ochrony roślin, co ułatwia logistykę i zmniejsza liczbę przejazdów.

Dodatkowo, AZOPLON UREA 40 to płynny nawóz mocznikowy, zawierający łatwo przyswajalny azot w formie amidowej. Jest przeznaczony do interwencyjnego zastosowania, gdy występują niedobory azotu.

Zalecenia aplikacyjne: 

• Termin: Jesień w fazie 4-6 liści; wiosna po ruszeniu wegetacji, w fazie pąkowania oraz na początku opadania płatków. 
• Dawka: Zgodnie z etykietą – 2-3 kg/ha nawozu krystalicznego (AZOPLON MICRO Rzepak); 26 l/ha nawozu płynnego (AZOPLON UREA 40). 
• Ciecz robocza: 200-300 l/ha.
• Warunki pogodowe: Najlepiej rano lub wieczorem, przy temp. 15-22°C. 

Podsumowanie

W końcowej fazie rozwoju rzepak ozimy ma ogromne zapotrzebowanie na mikroelementy – ich brak może obniżyć jakość plonu, nawet jeśli objawy nie są widoczne. Dokarmianie dolistne nawozem takim jak AZOPLON MICRO Rzepak to skuteczna metoda wsparcia, ale pod warunkiem, że zabieg zostanie wykonany ostrożnie i w odpowiednich warunkach pogodowych. Roślina odpłaci się mocniejszymi łuszczynami i lepszym wypełnieniem nasion, co przekłada się na wyższe plony.