Za nami kolejny ciężki sezon wegetacyjny… A u progu czeka nowy. Czy będzie lepszy? W chwili obecnej z trwogą patrzymy na termometr, bo za oknami upał… Zastanawiamy się, jak w takich warunkach przygotować glebę i posiać oziminy?
Susza na polach
To już kolejny rok kiedy musimy stawić czoła tak trudnym warunkom na polach. W większości regionów naszego kraju, susza dotknęła oziminy oraz rośliny jare, co odbiło się na tegorocznych plonach. Deszcze występujące w połowie lipca przerwały żniwa, pogorszyły jakość zbóż i nieco poprawiły sytuację na plantacjach kukurydzy, okopowych, soi. W chwili obecnej, kiedy od ponad tygodnia występują ekstremalne temperatury powietrza, zastanawiamy się nad ich konsekwencjami… Wody w glebie brakuje, a jej deficyt z dnia na dzień, pogłębia się. W wielu regionach kraju gleba jest bardzo przesuszona, praktycznie nie ma możliwości jej uprawy.
W takich warunkach rodzi się pytanie: czy można gromadzić wodę w glebie, tak aby była dostępna dla roślin w okresie suszy?
Oczywiście tak, dzięki starannemu doborowi zabiegów agrotechnicznych, można poprawić właściwości gleby. Możemy także unikać działań, które wpływają na straty wody.
Uprawa gleby – postawmy na uproszczenia…
Każdy wjazd na pole to strata wody, tym większa, im bardziej intensywna jest uprawa gleby. W chwili obecnej koniecznie należy natychmiast po zbiorze roślin zarwać ścierń, aby ograniczyć parowanie wody z gleby. Kolejnym etapem jest odpowiednie zaplanowanie prac w polu tak, aby wykonać ich możliwie mało, w myśl zasady „uprawy tak dużo jak to konieczne i tak mało jak to możliwe”. Tę myśl należy rozumieć jako konieczność ograniczania intensywności uprawy do minimum. W tym celu warto korzystać z uproszczeń w uprawie roli, np. uprawa bezorkowa, siew bezpośredni, czy uprawa pasowa, tzw. strip till. Uproszczenia w uprawie roli i uprawę zerową można stosować z powodzeniem na glebach, które znajdują się w dobrej kulturze, strukturalnych, zasobnych w materię organiczną.
Rezygnacja z uprawy płużnej, na rzecz systemów bezorkowych stymulujących rozkład resztek roślinnych, ogranicza tempo mineralizacji glebowej materii organicznej, a tym samym poprawia zdolności gleby do magazynowania wody.
Jeśli musimy użyć pługa…
Jeśli jednak w gospodarstwie prowadzi się uprawę płużną, np. pod rzepak ozimy warto orkę i siew wykonać w tym samym dniu, lub zaorać pole wieczorem, natomiast siew wykonać rano. Nasiona trafią wówczas w świeżo uprawioną i wilgotną glebę. Warunkiem powodzenia tego typu praktyki jest orka na głębokość 20 cm z wałem dogniatającym tak, aby równo docisnąć wgłębne warstwy gleby. To działanie bardziej sprawdza się na glebach piaszczystych, ponieważ gleba łatwiej osiada, niż na podglebiu gliniastym.
Dostosujmy termin siewu i ilość wysiewu
Termin siewu, a co za tym idzie długość dnia, nasłonecznienie, a także odpowiednia wilgotność gleby, wpływają na obsadę i późniejszą kondycję roślin. Z tego względu ważne jest, aby rośliny, a zwłaszcza rzepak siać w terminie optymalnym dla danego regionu kraju, co pozwoli na dobry rozwój i ukorzenienie roślin. Jeśli terminowy siew np. z uwagi na zbytnie przesuszenie gleby nie jest możliwy, należy spodziewać się spadku plonu. Potwierdziły to badania z rzepakiem ozimym prowadzone przez SDOO Głubczyce (Opolszczyzna) w latach 2011-2012. Opóźnienie terminu siewu o więcej niż 10-12 dni w stosunku do terminu zalecanego, znacznie obniżały plon. Nie siejmy zbyt gęsto. Im gęstszy siew, tym większa konkurencja roślin o wodę, składniki pokarmowe i światło, co może być decydujące w warunkach niedoboru wody.
Składników pokarmowych nie może zabraknąć
Właściwe zabezpieczenie roślin w składniki pokarmowe już na początku wegetacji jesiennej ma szczególne znaczenie zwłaszcza w sytuacji gdy roślina narażona jest na stres spowodowany niedoborami opadów. Zabezpieczenie roślin w składniki pokarmowe pozwala na odpowiedni rozwój jesienny, czyli budowanie silnego i głębokiego systemu korzeniowego. Z tego względu w jesiennym nawożeniu warto pamiętać o fosforze i potasie. Fosfor wpływa na rozwój systemu korzeniowego, natomiast potas odpowiada za gospodarkę wodną rośliny. Te pierwiastki nawet jeśli będą zastosowane w ilościach optymalnych będą miały niewielkie znaczenie w walce ze stresem, jeśli rośliny nie będą odpowiednio zabezpieczone w azot. Warto pamiętać, że w nawożeniu przedsiewnym warto wykorzystywać nawozy zawierające amonową formę azotu, która wpływa na dobre ukorzenienie roślin i wspomaga pobieranie fosforu. Nawożenie można wykonać z użyciem nawozów wieloskładnikowych typu: POLIFOSKA®, Amofoska®, POLIDAP®. Warto wykorzystać także Super fos dar 40™ - Superfosfat Wzbogacony, HOLIST agro PK. Nawozy te umożliwiają łączne stosowanie większej ilości niezbędnych dla wzrostu i rozwoju roślin składników pokarmowych. Ponadto często obok pierwszoplanowych składników żywieniowych zawierają także inne pierwiastki niezbędne do jesiennego rozwoju roślin, jak magnez, siarka, wapń, a także mikroskładniki. Należy pamiętać, że wysokość dawki nawozu wieloskładnikowego należy ustalać w odniesieniu do składnika zawartego w nawozie w największej ilości.
