Obecnie głownię guzowatą kukurydzy wywołaną przez grzyba Ustilago maydis można spotkać na plantacjach całego kraju. Średnie straty w plonach ziarna powstałe wskutek rozwoju choroby przekraczają w niektórych latach 10%, a to dużo. Źródłem zakażenia są głównie zarodniki, które zimują w glebie najczęściej na resztkach pożniwnych lub materiale siewnym. Głownia może porażać wszystkie nadziemne części roślin, ale najczęściej pojawia się na łodygach oraz kolbach w postaci guzowatych narośli (z masą zarodników wewnątrz), osiągając wielkość kilkunastu centymetrów.
W warunkach sprzyjających rozwojowi grzyba, podczas suchej i upalnej pogody porażenie patogenem może obejmować 80, a nawet 100% roślin, jak to miało miejsce w ostatnich latach na południu kraju. Głowna ta infekuje kukurydzę w 3 fazach rozwojowych (3 generacje grzyba) najczęściej w miejscach uszkodzonych przez szkodniki. Najbardziej obniżają plon dwa pierwsze „ataki” grzyba, powodując karłowacenie, zamieranie roślin i często nie wytwarzanie kolb.
| Faza | Termin | Objawy | Szkodniki zwiększające porażenie |
|---|
| Faza 4-7 liści | koniec maja i czerwiec | guzki na liściach (wzdłuż nerwów) i na łodygach | ploniarka zbożówka |
| Wyrzucanie wiech i kwitnienie | lipiec | guzy/guzki na wiechach i rozwijających się kolbach | mszyce, wciornastki |
| Dojrzałość mleczna ziarna | I połowa sierpnia | guzy na czubkach kolb | omacnica prosowianka |
Nie ma zarejestrowanych fungicydów zwalczających tę chorobę, należy więc przestrzegać następujących zaleceń:
1/ należy koniecznie wysiewać ziarno zaprawione fungicydem, jest to jedyna chemiczna ochrona roślin (uwaga - zaprawianie chroni siewki tylko kilka tygodni)
2/ należy więc nie dopuszczać do uszkodzeń roślin i pamiętać o zwalczaniu szkodników kukurydzy;
3/ nie uprawiać kukurydzy w monokulturze, robić przerwy w uprawie na tym samym polu;
4/ głęboko przyorywać resztki pożniwne;
5/ w miarę możliwości wycinanie porażonych roślin, aby zapobiec osypywaniu się zarodników.