Przemyślane i z góry zaplanowane prowadzenie plantacji to podstawa… Przygotowując się do kolejnego sezonu w produkcji rolnej, należy zadbać o prawidłowe przygotowanie stanowiska oraz wybór właściwej odmiany. Corocznie rolnicy stają przed dylematem, którą odmianę wybrać? Która z nich najbardziej sprawdzi się w gospodarstwie? Oto kilka wskazówek, które mogą pomóc w wyborze.

Ważny jest plon nasion

Jednym z najważniejszych czynników, które należy wziąć pod uwagę to plon nasion. Ponadto należy szukać takich odmian, które cechować będzie wysoka wartość gospodarcza. Cechy te są warunkowane genetycznie. Niemniej duży wpływ na plon ma odpowiedni dobór odmiany do określonych warunków przyrodniczych i agrotechnicznych. Ponadto na wielkość i jakość plonu mają wpływ również warunki pogodowe.

Mrozoodporność odmian

Od tej cechy zależy m.in. wierność plonowania odmiany. Cecha ta ma szczególne znaczenie w warunkach mroźnych i bezśnieżnych zim. Odmiany dostępne na rynku cechuje pod tym względem, duże zróżnicowanie. Wybierając do uprawy odmiany pochodzące z krajów Europy Zachodniej (wpis do katalogu wspólnotowego), trzeba mieć świadomość, że w warunkach „ostrzejszej” zimy mogą być problemy z ich przezimowaniem. Ponadto odmiana powinna być odporna na wyleganie i osypywanie nasion przed i w trakcie zbioru, a także cechować się dużą dynamiką wiosennego wzrostu roślin i odpornością na czynniki stresowe. Warto także zwracać uwagę na zdrowotność odmian i wybierać te mniej podatne, bądź o podwyższonej odporności na patogeny chorobotwórcze.

Mieszaniec czy odmiana populacyjna?

Wszystko zależy od warunków klimatycznych, rodzaju gleby, płodozmianu oraz rodzaju gospodarowania. W palecie ofert firm nasiennych jest zdecydowanie więcej odmian mieszańcowych, niż populacyjnych.

• Odmiany mieszańcowe (hybrydowe, powstające wskutek krzyżowania dwóch linii rodzicielskich) mają wyższy potencjał plonowania (bazują na szerszym materiale genetycznym). Wykazują także wyższy potencjał regeneracyjny oraz zdolności adaptacyjne. Oznacza to, że nadają się do uprawy w różnych warunkach glebowo-klimatycznych.
• Odmiany populacyjne uzyskane są „klasycznymi” metodami hodowlanymi (selekcja, krzyżowanie), wykazują przeważnie niższy potencjał plonowania, gdyż nie występuje u nich zjawisko heterozji. Są stabilne w plonowaniu i polecane zwłaszcza w gospodarstwach z niższą intensywnością uprawy. Dobrze reagują na wcześniejszy siew. Mają niższą cenę materiału siewnego.

Materiał siewny – tylko kwalifikowany!

Chcąc uzyskać satysfakcjonujący plon, należy kupić kwalifikowany materiał siewny. Wysiew nasion uzyskanych z własnego rozmnożenia to zgubna „oszczędność”, bo tracimy zarówno na wysokości, jak i jakości plonu.

Wczesność odmian

Rzepak jest gatunkiem, który nie ma szczególnych wymagań odnośnie przedplonu. Niemniej, aby zdążyć z terminowym siewem, należy uprawiać ten gatunek po przedplonach wcześnie schodzących z pola, jak np. jęczmień ozimy, wczesne odmiany pszenicy ozimej, nie należy uprawiać rzepaku po sobie. W praktyce często uprawiamy rzepak po pszenicy ozimej z tego względu wybierając odmianę warto zwrócić uwagę na to, czy dobrze znosi ona późny siew. Siejąc rzepak ozimy w opóźnionym terminie, raczej powinniśmy decydować się na wysiew odmiany mieszańcowej.

Wyniki badań to cenne źródło informacji o odmianie

Warto zapoznać się zarówno z wynikami i opisami odmian umieszczanymi w katalogach firm oferujących kwalifikowany materiał siewny, jak również z wynikami badań COBORU, prowadzonymi w ramach Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego. Warto również przeanalizować Listy Odmian Zalecanych, powstałe właśnie na podstawie badań PDO. Zawarte tam informacje pozwalają na wybór odmiany, która sprawdza się w danym regionie. Należy sprawdzać i weryfikować informacje o wartości odmian. Dobrym rozwiązanie jest czytanie opinii innych rolników na forach internetowych. W praktyce rolniczej często bywa tak, że jednego roku bardziej sprawdzają się odmiany wcześniejsze, innego późniejsze. Z tego względu, a także z uwagi na spiętrzenie prac żniwnych wysiewajmy w gospodarstwie kilka różnych odmian, o różnej wczesności dojrzewania,

Na co jeszcze powinniśmy zwrócić szczególną uwagę, planując siew rzepaku ozimego.

Wybór stanowiska…

Żadna, nawet najlepiej plonująca odmiana nie sprawdzi się w gospodarstwie, jeśli nie zadbamy o odpowiednie stanowisko pod jej uprawę. Rzepak wymaga gleb znajdujących się w dobrej strukturze, zasobnych w składniki pokarmowe, o uregulowanym odczynie. Pod jego uprawę nie nadają się stanowiska kwaśne, zlewne, wilgotne, ze stagnującą wodą. Roślina ta do prawidłowego wzrostu potrzebuje odpowiedniej ilości wody, szczególnie w krytycznych fazach, tj. strzelania w łodygę i kwitnienia. Z tego powodu uprawa na glebach lżejszych może być zawodna, gdyż aby osiągnąć wysokie plony rzepak potrzebuje odpowiedniej ilości wilgoci.

Błędów w nawożeniu roślin jesienią, nie da się naprawić wiosną! Rzepak buduje plon jesienią, a zapotrzebowanie na składniki pokarmowe tej rośliny jest ponad dwa razy większe niż zbóż. Z tego względu należy już jesienią zabezpieczyć rośliny w niezbędne składniki pokarmowe. Aby właściwie ustalić poziom nawożenia podstawowego, konieczne są wyniki badania gleby. Warto skorzystać z programu GRUNT TO WIEDZA i wspólnie z Grupą Azoty wykonać bezpłatne badania gleby (odczyn gleby oraz jej zasobności w makroskładniki: fosfor, potas, magnez).

Jakie pierwiastki zastosować przedsiewnie?

Przed siewem rzepak powinien mieć dostarczony fosfor i potas, a także azot oraz magnez i siarkę. Z mikroskładników najważniejszy w okresie jesieni jest bor.

Nawożenie mineralne należy ustalić w oparciu o wyniki analizy gleby, uwzględniając ilość składników wprowadzonych do gleby z przyoranymi resztkami pożniwnymi oraz zastosowanymi nawozami naturalnymi. Do nawożenia można wykorzystywać nawozy kompleksowe, jak POLIFOSKA®KRZEM, POLIFOSKA® 5, POLIFOSKA® 6, POLIFOSKA® PLUS, POLIFOSKA®TYTAN Amofoska® 4-12-20 zawierające obok fosforu i potasu, także azot, siarkę (niektóre zawierają także magnez). Bardzo dobrym nawozem przedsiewnym pod rzepak jest POLIFOSKA® Petroplon, Amofoska® 4-10-28 i Amofoska® 5-10-25 z borem nawozy te dodatkowo są wzbogacone w bor, który m.in. zwiększa mrozoodporność roślin.

Odpowiedni dobór stanowiska, przygotowanie roli pod zasiewy, wybór odmiany, warunki siewu, a także zbilansowane nawożenie mineralne to podstawowe elementy agrotechniki. Zaniedbanie ich może zaważyć na sukcesie całej produkcji. Nie warto oszczędzać, gdy w grę wchodzi przyszłość naszego plonu.