Home
Wiedza
Porady ekspertów
Rzepak ozimy
Zwiększanie odporności rzepaku ozimego w okresie jesiennym
dr hab. Marzena S. Brodowska
17.10.2021
Polecane

Czynnikami wpływającymi na podatność roślin na choroby są: roślina, patogen, środowisko oraz czas. Środowisko wpływa na modyfikację oddziaływania czynnika stresowego na roślinę, poprzez wpływ na szybkość przełamania bariery odporności roślin. Z kolei roślina uprawna dzięki genom odporności na dany patogen może w mniejszym lub większym stopniu chronić się przed jego atakiem. W dużym stopniu odpowiednie zaopatrzenie roślin uprawnych w wodę i składniki mineralne wpływa na środowisko wzrostu rośliny oraz oddziałuje na czynnik stresowy.

Zasadniczą rolę w odporności roślin na działanie patogenów odgrywa odpowiednie zaopatrzenie roślin w siarkę. Pierwiastek ten odpowiada za syntezę lignin, które stanowią główny składnik budulcowy ściany komórkowej. Im więcej ligniny wysycającej ścianę komórkową, tym większa jej odporność na działanie patogenów. Dlatego też tkanki młodsze charakteryzujące się mniejszym stopniem wysycenia ściany komórkowej ligniną są w większym stopniu narażone na działanie czynników stresowych. Wynika to z faktu, iż lignina wykazuje bardzo małą podatność na rozkład w efekcie działania patogenów. Zwiększanie odporności rzepaku ozimego ma szczególne znaczenie w okresie jesiennym, kiedy to rośliny przygotowują się do niesprzyjających warunków panujących w okresie spoczynku zimowego.
 
Odpowiednie przygotowanie rzepaku do okresu zimowego poprzez zwiększenie jego odporności na działanie patogenów zwiększa jego szanse na dobre przezimowanie.
 
Grzybobójcze działanie siarki polega między innymi na blokowaniu enzymów, które odpowiedzialne są za przeprowadzanie procesów energetycznych w komórkach patogenów. Najwrażliwsze na działanie siarki są początkowe oraz końcowe etapy tych procesów. Odpowiednie zaopatrzenie rzepaku ozimego w siarkę korzystnie wpływa między innymi na zwiększenie odporności roślin na działanie patogenów, w tym między innymi obniża porażenie rzepaku przez Pyrenopeziza brassicae, pasożyta roślin z rodziny kapustowatych wywołującego cylindrosporiozę rzepaku oraz Sclerotinia selerotiorum wywołującego zgniliznę twardzikową.

Grzybobójcze działanie na grzyby znajdujące się na blaszce liściowej wykazuje również wydzielany przez rośliny kapustne siarkowodór oraz tworzenie przez rośliny krzyżowe glukozynolanów, stanowiących prekursory toksyn, które wytwarzane są przez rośliny w momencie ich zagrożenia wystąpieniem chorób, bądź też atakiem ze strony szkodników. W wyniku uszkodzenia komórek roślinnych glukozynolany ulegają hydrolizie, a tworzące się w tym procesie związki ze względu na ich charakterystyczny zapach działają toksycznie lub też odstraszająco na patogeny. Ochronne działanie wykazuje również glutation, który tworzy się w większych ilościach w komórkach otaczających miejsce zaatakowane przez patogena. Jego rola związana jest między innymi z ochroną komórek roślinnych przed niekorzystnym działaniem czynnych postaci tlenu, tworzących się w efekcie ataku ze strony patogena.
Masz pytanie dotyczące nawozów lub nawożenia? Szukasz porady eksperta?
ZAPYTAJ EKSPERTA
Copyright © Grupa Azoty. Wszelkie prawa zastrzeżone.