W ostatnich latach rośnie powierzchnia uprawy grochu, co bardzo cieszy ze względu na wiele korzyści jakie daje uprawa bobowatych. Według danych ARiMR w 2023 r. powierzchnia uprawy grochu wynosiła 118 tys. ha i w porównaniu do 2022 r. wzrosła o ok. 23%. Groch jest cennym gatunkiem zwłaszcza w płodozmianach z dużym udziałem zbóż, bo poprawia warunki fitosanitarne gleby i dzięki symbiozie z bakteriami brodawkowymi wzbogaca ją w azot. Zostawia dobre stanowisko dla roślin następczych i ze względu na krótki okres wegetacji jest odpowiednim przedplonem dla ozimin.

Jakie wymagania glebowe ma groch?

Wymagania glebowe grochu są ściśle związane z odmianą i kierunkiem użytkowania. Odmiany jadalne maja większe wymagania i preferują gleby klasy I-IIIa. Odmiany pastewne dobrze radzą sobie na słabszych stanowiska i można je uprawiać na klasie IVa i IVb. Groch lubi przede wszystkim gleby żyzne, bogate w próchnicę i wapń, o uregulowanym odczynie najlepiej zbliżonym do obojętnego. Niskie pH ogranicza plonowanie, co jest związane ze słabszym rozwojem systemu korzeniowego i utrudnionym brodawkowaniem.

Ile nawozu pod groch?

Groch przez symbiozę z bakteriami brodawkowymi może korzystać z azotu atmosferycznego, dlatego wymagania nawozowe względem azotu nie są duże. W początkowym okresie wzrostu, zanim rośliny zaczną w pełni wykorzystywać symbiozę z bakteriami, mogą odczuwać brak azotu, dlatego przedsiewnie należy stosować niewielką ilość tego składnika w dawce 25-40 kg N/ha. Dobrym źródłem będą nawozy mineralne zawierające azot i inne makroskładniki, np. Saletrzak 27 standard plus, który zawiera także wapń i magnez – przedsiewna dawka to ok. 100-200 kg/ha, albo bogaty w siarkę Saletrosan 30.

 
​Groch ma duże wymagania pokarmowe, najważniejsze makroskładniki - fosfor i potas - powinny być uzupełnione jesienią. Jeśli jednak nie stosowaliśmy nawozów NPK w tamtym czasie, całą dawkę aplikujemy wiosną. Dawka nawozu zależy od zasobności gleby w przyswajalne składniki pokarmowe i wielkości zakładanego plonu. Jeśli nie mamy aktualnych badań gleby, warto się pośpieszyć i jeszcze na przedwiośniu pobrać próbki do analizy w OSCHR. Groch na 1 tonę nasion z odpowiednią ilością słomy pobiera średnio 14 kg fosforu (P₂O₅) i 30 kg potasu (K₂O). Przy średniej zasobności gleby w P i K dawka Polifoski 6 pod groch, to zazwyczaj 200-300 kg/ha, co daje 12-18 kg azotu N, 40-60 kg fosforu (P₂O₅), 60-90 kg potasu (K₂O). Najważniejsze mikroskładniki to: molibden, bor i cynk. 

Jaką odmianę wybrać?

W Krajowym Rejestrze dominują odmiany ogólnoużytkowe, według wstępnych wyników plonowania w doświadczeniach porejestrowych 9 odmian plonowało powyżej wzorca, z czego jedna to odmiana pastewna. W 2023 r. wzorzec wynosił 39,3 dt/ha i był niższy w stosunku do lat poprzednich 2022 i 2021 odpowiednio o 2,9 dt/ha i 2,7 dt/ha.

Najlepiej plonujące odmiany to Asgard i Ostinato – 108% wzorca. Drugie miejsce pod względem plonowania zajęła odmiana – Astronaute, która w ubiegłym roku jako jedyna była zalecana do uprawy we wszystkich województwach. Trzecia najlepsza odmiana to Kazek, wśród odmian ogólnoużytkowych jest to najlepiej plonująca odmiana polskiego producenta (DANKO).

 
Wszystkie badane odmiany pastewne grochu pochodzą od polskich producentów. Powyżej wzorca plonowała jedna odmiana – Mefisto z Hodowli Roślin Smolice.

Tabela 1. Najlepiej plonujące odmiany w badaniach PDO w 2023 r.

Odmian Ostinato i Orchesrtra nie znajdziemy w Krajowym Rejestrze, bo pochodzą ze wspólnotowego katalogu odmian rolniczych. Mefisto i Colin to odmiany wysokie, a Hubal to odmiana o liściach parzystopierzastych.