Zima praktycznie przed nami, wszyscy zastanawiamy się, jaka będzie pogoda i czy pozwoli ona na bezpieczne przezimowanie roślin.
Odporność roślin na mróz uzależniona jest od gatunku rośliny uprawnej, jej fazy rozwojowej w jakiej wchodzi w okres zimowania oraz stopnia zahartowania roślin. Ponadto na przezimowanie wpływa jesienna agrotechnika m.in. nawożenie, ograniczanie chwastów, chorób, szkodników oraz ogólna kondycja roślin.
Okrywa śnieżna chroni młode oziminy
Skuteczną i najbardziej sprawdzoną ochroną młodych roślin przed mrozem jest okrywa śnieżna. Już niewielka jej grubość chroni przed mrozem. Niemniej dobre zabezpieczenie roślin daje dopiero co najmniej 7,5 -12,5 cm warstwa śniegu, która zabezpiecza skutecznie rośliny przed mrozem i wysmalającym wiatrem. Ponadto okrywa śnieżna chroni zamarzniętą wcześniej glebę przed dużymi zmianami temperatury.
Jakie gatunki zbóż są najbardziej narażone na wymarzanie?
Najbardziej wrażliwy na mróz jest jęczmień ozimy i odmiany pszenicy ozimej o stosunkowo niskiej mrozoodporności (cecha podawana jest w 9° skali, gdzie 9° ozn. wartość najbardziej, a 1° najmniej korzystną). Pszenice o wysokiej mrozoodporności (powyżej 6 w skali 9°) znoszą okresowe spadki temperatur powietrza do -21°C. Natomiast żyto ozime, nawet mróz -30°C. W wielu przypadka o zamieraniu roślin decyduje temperatura gleby na głębokości węzła krzewienia, na której wysokość wpływa grubość okrywy śnieżnej. Oczywiście podane wartości są orientacyjne, ponieważ na stopień zahartowania roślin, a także faza rozwojowa może znacznie obniżyć wrażliwość roślin na mróz.
Najmniej sprzyjające warunki pogodowe dla zbóż ozimych…
Niestety są to podtopienia, które po jesiennych obfitych deszczu występowały, bądź jeszcze utrzymują się na plantacji. Ponadto silne uwodnienie roślin, jest przyczyną przemarzania. W takich warunkach w komórkach i tkankach roślin tworzą się kryształki lodu, które na skutek mrozu powiększają się i „pękają”, niszcząc je w sposób mechaniczny. Im bardziej rośliny są uwodnione, tym mają większą wrażliwość na mróz.
Na spadek mrozoodporności roślin wpływają także duże wahania temperatur pomiędzy dniem, a nocą oraz nagłe spadki temperatur powietrza. Jednocześnie brak okrywy śnieżnej lub niewielka jej ilość, które w połączeniu z silnym i mroźnym, wysuszającym wiatrem mogą być przyczyną wysmalania roślin.
