W zależności od gatunku rośliny pobierają różne ilości mikroelementów i wykazują inną wrażliwość na ich niedobory.
Zboża spośród mikroelementów do prawidłowego rozwoju wymagają odpowiedniego odżywienia przede wszystkim miedzią (Cu). Rola tego mikroskładnika w roślinie jest specyficzna i niezastąpiona.
Pszenica, jęczmień i owies wykazują bardzo dużą wrażliwość na niedobór miedzi natomiast żyto i pszenżyto nieco mniejszą. Deficyt tego składnika powoduje zahamowanie rozwoju, choroby u roślin i nawet przy niewielkim niedoborze może spowodować istotny spadek plonu. Gatunki o największej wrażliwości reagują zwyżką plonu nawet przy optymalnej dla roślin zasobności gleb w miedź.
Objawy niedoboru mikroelementów są często "ukryte" i ujawniają się na roślinach tylko przy skrajnym niedoborze składnika. Stwierdzić je można na podstawie analizy roślin w fazie początku strzelania w źdźbło.
| Rola fizjologiczna Cu | Objawy i skutki niedoboru Cu |
|---|---|
| - bierze udział przemianach związków azotowych w roślinie (biosynteza białek), - jest składnikiem enzymów i miedzioprotein, bierze udział w głównych procesach fotosyntezy, oddychania, transportu węglowodanów oraz metabolizmu błon komórkowych, - uczestniczy w syntezie hormonów wzrostu | - zaburzenia w lignifikacji ścian komórkowych, wiotkie, łamliwe źdźbła (podatność na wyleganie), - obniżenie zawartość białka w ziarnie, - "choroba nowin" - chloroza brzegów liści, bielenie i skręcanie liści, bielenie kłosów, źle wykształcone kwiatostany, tzw. pustokłosie |
Na określenie zawartości miedzi przyswajalnej dla roślin w glebie pozwoli analiza chemiczna przeprowadzana przez stacje chemiczno-rolnicze. Po stwierdzeniu niskiej zawartości w glebie uzasadnione jest, a nawet konieczne nawożenie mikroelementem w dawce pokrywającej zapotrzebowanie roślin. Najlepiej służy do tego siarczan miedzi, wysokoskoncentrowana sól techniczna, którą można stosować przedsiewnie po rozpuszczeniu w wodzie w postaci oprysku na glebę, bądź chelat miedzi ADOB Cu IDHA (10%Cu) w postaci stałej. Miedź dobrze jest stosować "na zapas" raz na kilka lat w dawce 6-10 kg Cu/ha.
Wyższa przeznaczona jest na gleby cięższe o większej ilości substancji organicznej. Wskazane jest również regularne nawożenie zachowawcze zbóż miedzią dobrze łącznie z nawozami stałymi NPK zawierającymi dodatek tego mikroskładnika.
Przy niskiej oraz optymalnej dla roślin zawartości miedzi w glebie można stosować dokarmianie dolistne roślin, działające stymulująco na przyrost biomasy roztworem wodnym siarczanu miedzi oraz innymi preparatami dostępnymi na rynku np. ADOB Cu IDHA (6% Cu) czy Insol Cu (5% Cu), zawierającymi schelatowane formy miedzi. zawierające mniejsze ilości składnika. Najlepsze efekty przynoszą zabiegi wykonane w fazie od pełni krzewienia do początku strzelania w źdźbło z użyciem dawki 300 g Cu/ha. Do oprysku zaleca się stosowanie 0,4% roztworu siarczanu miedzi (1200 g CuSO4x5H2O w 300 l cieczy roboczej na 1 ha).
Zaletą aplikacji "na liść" jest duża szybkość dostarczenia składnika i możliwość jednoczesnego zastosowania mocznika, siarczanu magnezu i środków ochrony roślin. Zabiegi dolistnego dokarmiania dają najlepsze efekty w gospodarstwach reprezentujących wysoki poziom agrotechniki, przy oczekiwanych dużych plonach.
