Zmień REGION
Polska zachodnia
Home
Aktualności
Wiadomości terenowe
Rzepak ozimy
Jakich szkodników spodziewać się w rzepaku ozimym?
Marta Stasiun-Gałandziej
23.03.2023
Polecane

Rzepak na terenie Polski jest narażony na żerowanie ponad 30 gatunków szkodników, które mogą spowodować straty w plonie nawet do 50%. Zarówno jesienią jak i wiosną występują charakterystyczne, dla danej pory roku, gatunki agrofagów. Wczesną wiosną pierwszym szkodnikiem pojawiającym się na rzepaku jest chowacz granatek. Zaraz po nim plantacje atakują kolejno: chowacz brukwiaczek, chowacz czterozębny, słodyszek rzepakowy, a na końcu szkodniki łuszczynowe.

Chowacz granatek pojawia się na plantacji rzepaku jak temperatura powietrza przy gruncie przekracza 4°C. Samice składają jaja u nasady roślin. Następnie wylęgają się larwy, które żerując uszkadzają szyjkę korzeniową i pędy. Chowacz granatek to szkodnik żerujący najczęściej na terenie Polski południowo-zachodniej i południowej. 

Lustracja rzepaku ozimego wczesną wiosną, to podstawa do podjęcia decyzji o ochronie chemicznej plantacji rzepaku.


Chowacz brukwiaczek występuje na terenie całego kraju, gdy temperatura gleby wzrośnie do około 7°C. Jednak największe szkody wyrządza na terenie Polski zachodniej. Nalot tego szkodnika obserwuje się od końca lutego do kwietnia. W młodych łodygach składane są jaja z których wylęgają się larwy żerujące wewnątrz łodyg. W konsekwencji tworzą się w tych miejscach zgrubienia i charakterystyczne skrzywienia pędów w kształcie litery S. Następnie łodygi pękają i najczęściej w tych miejscach dochodzi do porażenia patogenami wywołującymi choroby tj: szara pleśń, zgnilizna kapustnych, czy zgnilizna twardzikowa. 

Chowacz czterozębny pojawia się zaraz po chowaczu brukwiaczku. Jaja składane są w nerwach głównych i ogonkach liściowych. Następnie larwy żerują we wnętrzu łodyg, tworząc charakterystyczne chodniki, co doprowadza do więdnięcia liści, a w najgorszym wypadku do zahamowania wzrostu roślin.

Słodyszek rzepakowy występuje na terenie całego kraju. Powoduje straty plonu nawet do 30%. Termin nalotu może być różny, a poziom jego liczebności zależy od warunków pogodowych. Największe szkody powodują chrząszcze w momencie rozwoju pąków kwiatowych, a nie jakby się wydawało w trakcie pełni kwitnienia rzepaku. Larwy słodyszka żerują wewnątrz pąków.

Monitoruj plantację

Sposób lustracji „żółte naczynko” – do 10 ha powierzchni pola należy ustawić minimum 1 naczynie wypełnione wodą z dodatkiem środka obniżającego napięcie powierzchniowe, w odległości około 10-20 m od brzegu plantacji, na wysokości roślin rzepaku. Na polu o powierzchni powyżej 10 ha należy ustawić minimum 2 naczynia. Kontrolę naczyń najlepiej rozpocząć pod koniec lutego i trzeba prowadzić ją regularnie - w miarę możliwości codziennie o stałej porze dnia.

Próg zagrożenia:

  • 10 chrząszczy w naczyniu w ciągu kolejnych 3 dni lub 2–4 chrząszcze na 25 roślin dla chowacza brukwiaczka,
  • 20 chrząszczy w naczyniu w ciągu 6 dni dla chowacza granatka,
  • 20 chrząszczy w naczyniu w ciągu 3 dni dla chowacza czterozębnego,
  • 1-2 chrząszcze na 1 roślinie w fazie zwartego kwiatostanu dla słodyszka rzepakowego,
  • 3-5 chrząszczy na 1 roślinie w fazie luźnego kwiatostanu dla słodyszka rzepakowego.
 
Zagrożenie dla rzepaku ozimego wiosną jest zmienne w poszczególnych latach i rejonach Polski.
 

Głównym czynnikiem decydującym o działaniu środków chemicznych jest zakres temperatur. Temperatura powinna być mierzona przy gruncie bezpośrednio przed zabiegiem. A dokładny monitoring plantacji pozwoli stwierdzić czy zagrożenie jest jednakowego dla całej uprawy, czy tylko powinniśmy chronić pasy brzeżne.

Masz pytanie dotyczące nawozów lub nawożenia? Szukasz porady eksperta?
ZAPYTAJ EKSPERTA
Copyright © Grupa Azoty. Wszelkie prawa zastrzeżone.