Od 1 czerwca 2025 roku obowiązują nowe przepisy, które całkowicie zmieniają sytuację rolników na rynku pracy. Każdy rolnik, niezależnie od wielkości gospodarstwa, może teraz zarejestrować się w powiatowym urzędzie pracy jako osoba bezrobotna. To efekt nowelizacji ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Zmiana ma na celu aktywizację mieszkańców wsi, szczególnie właścicieli mniejszych gospodarstw, którzy nie są w stanie utrzymać się wyłącznie z produkcji rolnej. 

Nowe możliwości i korzyści dla rolników

Najważniejszą zmianą jest zniesienie ograniczeń powierzchniowych. Wcześniej rejestracja była możliwa tylko w przypadku posiadania mniej niż 2 ha przeliczeniowych. Obecnie wielkość gospodarstwa nie ma znaczenia – liczy się jedynie dochód.

Warunkiem rejestracji jest to, aby dochód z gospodarstwa nie przekraczał połowy minimalnego wynagrodzenia. W praktyce odpowiada to gospodarstwom o powierzchni do około 5 ha przeliczeniowych, choć każdy przypadek jest weryfikowany indywidualnie przez urząd pracy.

Rejestracja jako osoba bezrobotna daje rolnikowi pełny dostęp do wsparcia, takiego jak: 

• kursy i szkolenia zawodowe, 
• doradztwo zawodowe i pośrednictwo pracy, 
• staże i praktyki zawodowe, 
• dotacje na rozpoczęcie działalności gospodarczej poza rolnictwem, 
• zasiłek dla bezrobotnych. 

Jak wygląda procedura rejestracji?

Proces rejestracji jest taki sam, jak w przypadku innych osób bezrobotnych. Po zgłoszeniu się do powiatowego urzędu pracy rolnik otrzymuje status osoby bezrobotnej, a jego ubezpieczenie zdrowotne i społeczne zostaje automatycznie przeniesione z KRUS do ZUS.

To bardzo istotna zmiana, ponieważ dla wielu osób oznacza to nowy system składek i potencjalne konsekwencje emerytalne. Przed podjęciem decyzji warto zasięgnąć informacji w KRUS i ZUS, aby mieć pełną świadomość skutków. 

Pierwsze efekty i długofalowe skutki zmian

Choć przepisy obowiązują dopiero od czerwca, urzędy pracy już odnotowują wzrost liczby rolników rejestrujących się jako bezrobotni. Najczęściej są to właściciele małych gospodarstw, które nie generują wystarczających dochodów.

Rolnicy stanowią około 12% aktywnych zawodowo, dlatego nie przewiduje się dużych wahań liczby bezrobotnych. Dla tej grupy to jednak realna szansa na poprawę sytuacji życiowej i rozpoczęcie nowej ścieżki zawodowej.

W perspektywie długoterminowej zmiany mają na celu ograniczenie ukrytego bezrobocia na wsi oraz wsparcie przekwalifikowania zawodowego osób, które nie mogą rozwinąć działalności w rolnictwie. 

Na co powinni uważać rolnicy?

Choć przepisy dają wiele nowych możliwości, trzeba pamiętać o potencjalnych konsekwencjach: 

• Rejestracja w urzędzie pracy wiąże się z automatycznym przejściem z KRUS do ZUS. 
• Zmiana systemu ubezpieczeń może wpłynąć na wysokość i warunki przyszłej emerytury – szczególnie w przypadku osób, które nie mają jeszcze wymaganych 25 lat w KRUS, aby zachować prawo do emerytury rolniczej. 

Dlatego przed rejestracją warto dokładnie przeanalizować swoją sytuację finansową i ubezpieczeniową. 

Podsumowanie

Od czerwca 2025 roku wielkość gospodarstwa nie jest już przeszkodą w rejestracji jako osoba bezrobotna. Liczy się jedynie wysokość dochodu, który musi być niższy niż połowa minimalnego wynagrodzenia. Rejestracja oznacza automatyczne przeniesienie ubezpieczenia z KRUS do ZUS oraz dostęp do pełnego wsparcia – od szkoleń, przez zasiłki, po dotacje na działalność pozarolniczą.

Dla wielu rolników to przełomowa zmiana, która daje szansę na poprawę sytuacji życiowej i rozpoczęcie nowej drogi zawodowej. Jednak decyzję warto podejmować świadomie, analizując zarówno korzyści, jak i konsekwencje.