Spadek eksportu pszenicy z Polski – co się dzieje?

Polska wyeksportowała tylko 1,98 mln ton pszenicy poza UE w sezonie 2024/25, co stanowi spadek o 57% względem rekordowego sezonu 2023/24 (4,55 mln ton). To zdecydowanie bardziej dotkliwy spadek niż średnia unijna, gdzie eksport pszenicy zmniejszył się o 31% r/r, do 25,0 mln ton.

Polska spadła na 7. miejsce w UE 27 pod względem udziału w eksporcie pszenicy miękkiej (9,7%) – przed nami znalazły się m.in. Rumunia (27%), Niemcy (14%), Litwa (13%), Łotwa (11%), Bułgaria (11%) i Francja (10%).

Unia Europejska pozostaje znaczącym graczem globalnym, mimo że w sezonie 2024/25 Kanada wyprzedziła UE w eksporcie pszenicy.

Prognozy na sezon 2025/26 są optymistyczne – FAO szacuje wzrost eksportu unijnego do 30,7 mln ton, a USDA nawet do 32,5 mln ton, co może oznaczać powrót na ścieżkę wzrostów.

Kukurydza bije rekordy – Polska liderem 

Sezon 2024/25 okazał się przełomowy dla polskiej kukurydzy: eksport poza UE wyniósł 617,5 tys. ton, co stanowi wzrost o 13% względem poprzedniego sezonu (548,4 tys. ton).

To osiągnięcie pozwoliło Polsce uplasować się na 2. miejscu w UE pod względem eksportu kukurydzy (udział 26%), za Rumunią (51%) i przed Francją (16%). Te trzy kraje odpowiadają aż za 94% unijnego eksportu kukurydzy.

Niemniej, UE jako całość nie stanowi znaczącego eksportera na globalnym rynku kukurydzy – większość zbiorów trafia na rynek wewnętrzny, a import (szacowany przez FAO na 19,5 mln ton) wciąż odgrywa dużą rol. 

Co to oznacza dla polskich rolników?

1. Spadek eksportu pszenicy może obniżać ceny skupu i ograniczać dochody rolników. 
2. Rekordowy eksport kukurydzy działa przeciwnie – zwiększa popyt, poprawia ceny i pozwala budować trwałe relacje handlowe. 
3. Stabilny eksport (przez cały sezon, nie tylko jednorazowe fale) pokazuje, że polska kukurydza zyskuje na światowych rynkach. 

Wyzwania i perspektywy

• Aby rywalizować z Rumunią w eksporcie pszenicy, niezbędne będą lepsze plony, konkurencyjne ceny i sprawna logistyka. 
• Korzystne prognozy na sezon 2025/26 importują nadzieję na odbicie eksportu pszenicy, ale wiele zależy od warunków pogodowych, popytu globalnego i funkcjonowania łańcuchów dostaw. 
• Polska może kapitalizować na rosnącym zapotrzebowaniu rynku zewnętrznego – zarówno w pszenicy, jak i kukurydzy – o ile poprawi skuteczność i wydajność sektora. 

Podsumowanie

Spadek eksportu pszenicy (-57%) to poważny cios dla sektora zbożowego w Polsce. Jednak rekordowy eksport kukurydzy (617,5 tys. ton, +13%) pokazuje, że Polska potrafi dominować w unijnym eksporcie. Kluczem są stabilny popyt zewnętrzny, dobre plony oraz efektywna logistyka. W sezonie 2025/26 szanse na odbicie eksportu pszenicy rosną – warto je wykorzystać.