Kukurydza jest wrażliwa na występujące w łanie chwasty. Pozostawienie plantacji bez ochrony herbicydowej prowadzi do znaczącego spadku, zarówno ilościowego, jak i jakościowego, plonu ziarna i zielonej masy. Chwasty są również pośrednimi żywicielami szkodników i patogenów chorobotwórczych, co może nasilić ich występowanie na plantacji. Straty w plonie powodowane nadmiernym zachwaszczeniem mogą wynosić nawet ponad 80%, a w skrajnych przypadkach kukurydza może w ogóle nie związać kolb.
Które chwasty są najbardziej uciążliwe?
Kukurydza jest najbardziej wrażliwa na konkurencję ze strony chwastów w początkowych fazach rozwojowych. Wrażliwość kukurydzy na konkurencyjne oddziaływanie chwastów we wczesnych fazach wynika z powolnego początkowego tempa jej wzrostu oraz uprawy w szerokich międzyrzędziach. Skutkuje to tym, że co najmniej przez miesiąc od siewu powierzchnia pola jest odsłonięta i pozbawiona konkurencji rośliny uprawnej. Jeżeli w tym czasie wystąpią opady deszczu w połączeniu z wysoką temperaturą, spowoduje to bardzo szybki wzrost roślinności niepożądanej. Oddziaływanie chwastów na roślinę uprawną uzależnione jest od ich liczebności, biomasy i składu gatunkowego. Najgroźniejsze w uprawie kukurydzy są gatunki odznaczające się dużą konkurencyjnością względem tej rośliny, takie jak: komosa biała, szarłat szorstki, chwastnica jednostronna.
Występowanie ich nawet w niewielkiej liczbie jest główną przyczyną ograniczającą potencjał plonotwórczy kukurydzy.
Częstym elementem zachwaszczenia kukurydzy są również, takie gatunki jak:
- rdest kolankowy,
- żółtlica drobnokwiatowa i owłosiona,
- maruna bezwonna,
- rumianek pospolity,
- ostrożeń polny,
- włośnica sina i zielona,
- palusznik krwawy i nitkowaty.
Aby chwasty nie wpływały znacząco na plonowanie powinny zostać wyeliminowane z łanu do 3 tygodni po wschodach kukurydzy. Badania wykazały, że plantacja kukurydzy wolna od chwastów od fazy 3 do 7-10 liści plonuje na poziomie 95% maksymalnych plonów. Z tego względu redukcja zachwaszczenia w uprawie powinna zostać przeprowadzona najpóźniej do fazy 8 liści właściwych kukurydzy (BBCH 18).
Zadbaj o skuteczną ochronę herbicydową
Dobór herbicydów, ich dawek oraz adiuwantów w uprawie kukurydzy musi być bardzo przemyślany, albowiem niektóre odmiany tej rośliny mogą ulec uszkodzeniu przez aplikowane substancje aktywne.
Fitotoksyczne działanie herbicydów może objawiać się zawijaniem i zniekształceniem liści oraz zahamowaniem wzrostu, co z kolei powoduje zmniejszenie długości i masy kolb, masy 1000 ziaren oraz plonu.
Chwastnica jednostronna, jest bardzo konkurencyjnym chwastem. W trakcie żniw obecność 6 roślin na m2 prowadzi do obniżki plonu o 5%.
Niektóre objawy mogą być tylko przejściowe i nie wpływać na plonowanie i parametry kukurydzy, jednakże stres herbicydowy po późno wykonanym zabiegu herbicydowym, wyższymi dawkami środka lub w niekorzystnych warunkach pogodowych może mieć negatywny wpływ na produktywność tego gatunku. Z punktu widzenia fitotoksyczności bezpieczniejsze są herbicydy doglebowe, ponieważ substancja rozkładana jest we wczesnych fazach rozwojowych rośliny uprawnej i w mniejszym stopniu niekorzystnie wpływa na rośliny. Jednocześnie stosowanie herbicydów przedwschodowych zabezpiecza uprawę przed konkurencją chwastów już od początku jej wzrostu, dzięki czemu plantacja jest wolna od chwastów w okresie największej wrażliwości kukurydzy na zachwaszczenie. W zwalczaniu chwastów herbicydami nalistnymi najlepszy efekt uzyskuje się, stosując je w początkowych fazach rozwojowych roślin niepożądanych. Wysoką skuteczność chwastobójczą herbicydów można uzyskać do fazy 4 liści właściwych chwastów (BBCH-14).
Efektywnym sposobem na pozbycie się chwastów z plantacji jest również aplikowanie herbicydów w systemie dawek dzielonych (50% dawki +50% dawki) w fazach BBCH 13 oraz BBCH 18 lub BBCH 12 oraz BBCH 16, które skutecznie chronią łan przed zachwaszczeniem wtórnym.
Jednym z najbardziej popularnych chwastów w uprawie kukurydzy jest komosa biała.
Im wcześniejsza eliminacja chwastów z łanu tym większe plony kukurydzy, a opóźniony termin zwalczania chwastów w kukurydzy jest najważniejszym czynnikiem obniżonego plonowania.
Wczesny termin odchwaszczania jest szczególnie ważny w sezonie o niekorzystnych warunkach pogodowych. Podczas suszy wiele gatunków chwastów wykazuje zwiększoną konkurencyjność z kukurydzą, a wysokie temperatury przyspieszają dodatkowo tempo wzrostu niektórych gatunków chwastów i skracają czas zastosowania herbicydów nalistnych. Ponadto wczesny termin zwalczania chwastów wpływa korzystnie na takie parametry struktury łanu i plonu jak: wysokość i biomasa roślin, długość i średnica kolby, liczba rzędów i ziarniaków w rzędzie, masa kolby, masa ziarniaków w kolbie oraz dorodność ziarna. Mała konkurencja chwastów o składniki odżywcze, wodę i światło sprzyja gromadzeniu białka i węglowodanów w ziarnie. W związku z czym opracowanie optymalnej technologii odchwaszczania umożliwiającej skuteczne i szybkie wyeliminowanie nadmiernego zachwaszczenia w łanie jest priorytetowym zadaniem w uprawie kukurydzy.
Osiągnięcie zadowalającego poziomu eliminacji chwastów, niepowodującego obniżenia plonu, staje się coraz trudniejsze ze względu na występującą odporność chwastów na herbicydy.
Na całym świecie 64 gatunki chwastów powszechnie występujące w kukurydzy wykształciły odporność na herbicydy. W bazie danych zanotowany został tylko jeden przypadek odporności z Polski z 1991 roku, jest to komosa biała odporna na atrazynę i metamitron. Przy czym w związku ze zwiększającą się z każdym rokiem powierzchnią zasiewu kukurydzy oraz częstą uprawą jej w monokulturze występowanie populacji chwastów odpornych na herbicydy jest coraz częstszym zjawiskiem.