Wysokie plony rzepaku ozimego zaczynają się nie jesienią, lecz latem – od prawidłowego przygotowania stanowiska pod wysiew. Niezależnie od odmiany, terminów agrotechnicznych czy rodzaju gleby, odpowiednia struktura gleby, uregulowany odczyn oraz przemyślane nawożenie to fundamenty, na których roślina zbuduje swoją zimotrwałość i potencjał plonotwórczy.
1. Termin i technologia zbioru przedplonu – pierwszy krok do sukcesu
Po zbiorze zbóż należy jak najszybciej przystąpić do uprawek pożniwnych. Pozostawienie ścierniska bez reakcji sprzyja utracie wilgoci, a ta – zwłaszcza przy coraz częstszych okresach suszy – może znacznie utrudnić wschody rzepaku.
- Zabieg uprawek pożniwnych najlepiej wykonać w ciągu 24–48 godzin po zbiorze.
- Dokładne rozdrobnienie słomy i równomierne rozprowadzenie resztek pożniwnych to warunek sprawnego rozkładu materii organicznej. Jeżeli słoma nie jest zbierana, warto rozważyć jej nawożenie azotem w dawce 5–8 kg N/tona słomy i zastosowanie preparatu mikrobiologicznego lub kwasów humusowych.
2. Utrzymanie odpowiedniego pH gleby – rzepak nie lubi zakwaszenia
Rzepak najlepiej rośnie na glebach o odczynie lekko kwaśnym do obojętnego (pH 6,0–7,2). Zakwaszone stanowiska ograniczają pobieranie fosforu, wapnia i mikroelementów, a także zwiększają podatność roślin na choroby odglebowe.
- Jeśli pH spadło poniżej 5,5 – niezbędne jest wapnowanie. W przypadku krótkiego terminu do siewu najlepiej zastosować szybko działające formy wapnia i magnezu.
- Rekomendacja: Saletrzak 27 standard, Salmag – nawóz azotowy z wapniem i magnezem, który poprawia odczyn gleby i jednocześnie dostarcza łatwo dostępny azot.
Rzepak już w fazie 6-8 liści potrafi zmagazynować nawet 80% boru potrzebnego do dalszego rozwoju – dlatego jego jesienne dokarmianie tym mikroelementem ma kluczowe znaczenie dla plonowania
3. Uprawa roli – kluczowa dla struktury i wschodów
Rzepak potrzebuje gleby dobrze rozluźnionej w warstwie siewnej (0–20 cm), ale z zachowaną podsiąkliwością. Przesuszenie gleby lub zbyt głęboka orka mogą spowodować słabe wschody.
- W warunkach suszy warto rozważyć uprawę uproszczoną, np. głębsze gruberowanie zamiast orki.
- Jeżeli wykonywana jest orka w optymalnych warunkach wilgotnościowych należy zadbać o jej odpowiednie wyprzedzenie względem siewu – minimum 7–10 dni, by gleba miała czas na osiadanie.
- W przypadku niedoboru wody, aby zapewnić wyrównane wschody rzepaku należy orkę wykonać tuż przed siewem z wykorzystaniem wału kambella.
4. Nawożenie przedsiewne – dostosowane do zasobności gleby i potrzeb rzepaku
Makroskładniki
Rzepak potrzebuje dużych ilości fosforu i potasu już jesienią. Zbilansowane nawożenie przedsiewne wpływa na rozwój systemu korzeniowego i przygotowanie do zimy.
Wapń i siarka
Oprócz NPK, warto uwzględnić wapń, magnez i siarkę, które wpływają na rozwój korzeni, gospodarkę azotową i odporność na stresy.
- Rekomendacja: eNpluS – dostarcza azot w formie azotanowej i amonowej, a także wapń, niezbędny dla rzepaku w pierwszych fazach wzrostu.
5. Przemyślany siew – ostatni element układanki
Na dobrze przygotowanym stanowisku warto zastosować precyzyjny wysiew: gęstość, termin i głębokość muszą być dostosowane do warunków pogodowych.
- Termin: 5–25 sierpnia w zależności od regionu.
- Głębokość: 1,5–3 cm na wilgotne podłoże.
- Norma wysiewu: 35–55 nasion/m², zależnie od MTN i stanowiska.
Podsumowanie: rzepak plonuje już latem
Dobre stanowisko to gwarancja mocnego systemu korzeniowego, odpowiedniego rozwoju rozety i lepszej zimotrwałości. Każdy błąd popełniony przy przygotowaniu gleby kosztuje rolnika jesienią lub wiosną – w plonie. Dlatego warto przygotować się solidnie, wykorzystując wiedzę i nawozy dobrane do konkretnego pola i warunków.