Perz właściwy (Elymus repens) to jeden z najgroźniejszych chwastów wieloletnich na polskich polach. Jego obecność na ściernisku po zbiorach zbóż czy rzepaku może znacząco utrudnić przygotowanie stanowiska pod roślinę następczą i zwiększyć koszty uprawy. Jak skutecznie ograniczyć perz i inne chwasty na ściernisku? Sprawdź sprawdzone metody, które pomogą Ci oczyścić pole i zyskać przewagę już po żniwach. 

Dlaczego perz na ściernisku to poważny problem?

• Perz rozmnaża się głównie przez rozłogi, które zostają w glebie po zbiorach i bardzo szybko się regenerują. 
• Silna konkurencja o wodę, światło i składniki pokarmowe ogranicza rozwój rośliny następczej. 
• Jest rezerwuarem chorób i szkodników (np. nicieni). 
• Trudno go zniszczyć mechanicznie – rozłogi mogą przetrwać wiele zabiegów. 

Ścierniskowanie – pierwszy krok do walki z perzem

Bezpośrednio po zbiorze zbóż lub rzepaku, najlepiej w ciągu kilku dni, wykonaj tzw. ścierniskowanie – płytką uprawę gleby (4–7 cm), która: 

• pobudza chwasty i perz do odrostu, co ułatwia ich późniejsze zwalczanie chemiczne, 
• przyspiesza rozkład resztek pożniwnych, 
• ogranicza parowanie wody z gleby. 

​Zwalczanie perzu herbicydami – skuteczne strategie

Po około 2–3 tygodniach od ścierniskowania, gdy perz zacznie wypuszczać nowe liście, warto sięgnąć po herbicydy totalne, najlepiej zawierające glifosat.

Co warto wiedzieć:

• Glifosat działa systemicznie – wnika przez liście i niszczy całą roślinę wraz z rozłogami. 
• Optymalna faza oprysku to 4–6 liści perzu. 
• Zabieg wykonuj przy pogodzie sprzyjającej wchłanianiu: temperatura 12–25°C, bez deszczu przez minimum 6 godzin po aplikacji. 
• Dodatek adiuwanta poprawia skuteczność oprysku, zwłaszcza przy suszy lub dużym zapyleniu roślin. 

Jak dobrać strategię zwalczania chwastów na ściernisku? Zależy, co planujesz siać

Wybór odpowiedniego postępowania po zbiorach powinien być ściśle powiązany z planowaną uprawą następczą: 

• Jeśli planujesz w kolejnym roku roślinę jarą (np. kukurydzę, buraki, soję) – masz więcej czasu. Warto wykonać ścierniskowanie, poczekać aż perz i inne chwasty odrosną, a następnie zastosować oprysk herbicydowy w optymalnej fazie.
• Jeśli planujesz szybki siew pszenicy ozimej lub rzepaku – nie wykonuj ścierniskowania. W takim przypadku najlepiej przeprowadzić oprysk herbicydowy bezpośrednio po zbiorze, zanim gleba zostanie wzruszona, co umożliwi pełne pobranie substancji przez liście chwastów. 

Jeden fragment rozłogu perzu długości zaledwie 1 cm potrafi dać początek nowej roślinie – dlatego tak trudno go całkowicie wyeliminować bez skutecznej strategii!

Zwalczanie perzu bez glifosatu? Alternatywy istnieją

W związku z ograniczeniami stosowania glifosatu, część gospodarstw szuka alternatyw. Oto kilka z nich: 

• Uprawki mechaniczne – kilkukrotne bronowanie, ale tylko przy odpowiednich warunkach wilgotności. 
• Płodozmian i uprawy konkurencyjne – np. żyto lub rośliny okrywowe, które szybko zadarniają glebę. 

Nie tylko perz – ściernisko siedliskiem wielu chwastów

Po żniwach rozwija się nie tylko perz, ale też inne chwasty, m.in.: 

• samosiewy rzepaku, 
• bodziszek drobny, 
• przetacznik perski, 
• tasznik pospolity. 

Dlatego kompleksowe podejście do ochrony ścierniska powinno łączyć: 

• zabiegi mechaniczne, 
• opryski herbicydowe, 
• odpowiednie przygotowanie stanowiska pod roślinę następną. 

Podsumowanie – najważniejsze zalecenia dla rolnika 

• Nie zwlekaj z uprawką ścierniskową – to fundament dalszych działań. 
• Monitoruj odrost perzu i wykonaj zabieg glifosatem w optymalnej fazie. 
• Rozważ alternatywy, jeśli nie możesz stosować herbicydów. 
• Zadbaj o precyzyjny dobór narzędzi i warunki oprysku. 

Czyste ściernisko to czysty start dla kolejnej uprawy. Zwalczanie perzu i chwastów po żniwach to inwestycja w zdrowe pole, wyższe plony i niższe koszty w kolejnym sezonie.