W wielu regionach kraju pierwsza i druga dekada października cechowały się małą sumą opadów atmosferycznych, na niektórych obszarach taka sytuacja występowała też we wrześniu, na innych utrzymuje się w listopadzie. W jaki sposób jesienny i zimowy niedobór wody może wpływać na wzrost roślin?

Jeśli jesienią niedobór wody jest znaczny, może prowadzić do ograniczenia plonowania ozimin. Skutkiem niewielkich opadów jesienią jest hamowanie kiełkowania i wschodów oraz zaburzenia początkowych etapów wzrostu roślin. Niedobór wody m.in. ogranicza dostępność składników pokarmowych (pobieranych przez rośliny przede wszystkim z roztworu glebowego, w którym są rozpuszczone).

Małe sumy opadów w okresie jesienno-zimowym przekładają się na niski poziom wód gruntowych przed okresem wiosennej wegetacji roślin. Co ważne, zimą ważna jest nie tylko suma opadów, ale również stosunek sumy opadów stałych do ciekłych. Jeśli pokrywa śnieżna jest niewielka, opadów stałych jest mało (długotrwała bezśnieżna zima), zmniejsza się czas retencji wody, obniża się zwierciadło wód podziemnych. W efekcie susze wiosenne są bardziej dotkliwe dla roślin. Obecnie zwraca się uwagę na możliwość nasilania się tego mechanizmu w przyszłości (ma to związek ze zmianami klimatu).

Źródło:
1. Kędziora A., Kępińska-Kasprzak M., Kowalczak P., Kundzewicz Z.W., Miler A.T., Pierzgalski E., Tokarczyk T. 2014. Zagrożenia związane z niedoborem wody. Nauka, 1, 149-172.
2. Opracowanie materiałów merytorycznych do sporządzenia projektów planów przeciwdziałania skutkom suszy na obszarach dorzeczy. 2017. Opracowanie wieloautorskie (kierownik M. Stolarska) https://www.kzgw.gov.pl/files/aktual/20171109/aktualizacja-opracowania.pdf (dostęp online 17.11.2019)
3. Van Loon A.F., Van Lanen H.A.J., Hisdal H., Tallaksen L.M., Fendeková M., Oosterwijk J., Horvát O., Machlica A. 2010. Understanding hydrological winter drought in Europe. Proc. of the Sixth World FRIEND Conference, Fez, Morocco, October 2010, IAHS Publ. 340,189-197.