Pierwsza dawka azotu na przedwiośniu jest kluczowym elementem strategii nawożenia roślin, szczególnie w uprawach ozimych, takich jak pszenica czy rzepak. Dostarczenie azotu w odpowiedniej formie i ilości na początku sezonu wegetacyjnego wpływa na rozwój systemu korzeniowego, intensywność krzewienia zbóż oraz wzrost roślin.RSM to popularny nawóz azotowy, ceniony za wysoką efektywność i uniwersalność. Jednak czy nadaje się do zastosowania jako pierwsza dawka azotu wiosną? W artykule analizujemy zalety, ograniczenia i optymalne warunki stosowania RSM, aby pomóc rolnikom w podjęciu decyzji.

Co to jest RSM? 

RSM, czyli roztwór saletrzano-mocznikowy, jest jednym z najpopularniejszych nawozów azotowych. To płynny nawóz składający się z azotanu amonu i mocznika, zawierający azot w trzech formach:

• Azotanowej (NO₃^-): szybko dostępnej dla roślin, 
• Amonowej (NH₄⁺): wolniej przyswajanej, stabilnej w glebie,
• Amidowej (CO(NH₂)₂): wymagającej przemian enzymatycznych, co zapewnia długotrwałe działanie.

Dzięki temu RSM łączy szybkie działanie z długofalowym odżywianiem roślin, co czyni go uniwersalnym wyborem dla wielu upraw. Na rynku dostępne są jego różne warianty roztworów saletrzano-mocznikowych produkowane w Grupie Azoty.

Należą do nich RSM, RSMS oraz RSM Optima. Każdy z nich ma swoje unikalne cechy, które warto poznać, by dopasować wybór do specyfiki upraw:

• RSM 28, RSM 30 i RSM 32: Produkty różniące się stężeniem azotu, gęstością i temperaturą krystalizacji. Dla przykładu RSM 28 zaczyna krystalizację przy -17 stopni Celcjusza, a RSM 32 w temperaturze 0 stopni. Jest to kluczowa różnica, która pozwala wybrać odpowiedni nawóz pod kątem przechowywania. 
• RSMS : Ten wariant RSM wzbogacono o siarkę, co czyni go idealnym wyborem zarówno pod zboża, jak i pod rośliny o wysokim zapotrzebowaniu na ten pierwiastek, takich jak rzepak. Siarka wspomaga przyswajanie azotu, co przekłada się na lepszy rozwój roślin i wyższe plony. 
• RSM Optima: To innowacyjny roztwór saletrzano-mocznikowy wzbogacony o miedź, bor i molibden, w niepowtarzalnym błękitnym kolorze. Mikroelementy z azotem trafiają do gleby, co wspiera rozwój roślin już od pierwszej dawki.
  

Każdy z tych produktów oferuje konkretne korzyści w zależności od potrzeb upraw i warunków środowiskowych. Dobór odpowiedniego wariantu RSM może znacząco wpłynąć na efektywność nawożenia i jakość plonów.

Zalety stosowania RSM jako pierwszej dawki azotu 

1. Kompleksowe działanie.
   RSM dostarcza azot w trzech formach, co pozwala na: 
   • Szybki start wegetacji dzięki formie azotanowej. 
   • Długotrwałe odżywianie dzięki formom amonowej i amidowej. 
     
2. Precyzyjna aplikacja.
   Płynna forma umożliwia równomierne dawkowanie z użyciem opryskiwaczy lub aplikatorów doglebowych, co ogranicza straty azotu i poprawia jego wykorzystanie.
3. Efektywność wczesną wiosną.
   Na dobrze uwilgotnionych glebach RSM szybko dostarcza azot roślinom, wspierając ich intensywny rozwój po zimie.

Ograniczenia i ryzyka stosowania RSM na pierwszą dawkę

1. Ryzyko poparzeń liści.
   Nie należy stosować RSM lub RSMS na oszronione lub mokre rośliny, ponieważ prowadzi to do poparzeń.
2. Konieczność precyzyjnego stosowania.
   Stosowanie przy użyciu niewłaściwych końcówek lub zbyt wysokie ciśnienie, niezgodnie z zaleceniami producenta rozlewaczy, może prowadzić do uzyskania małych kropel, które nie będą w stanie odbić się i spaść z rośliny, czego konsekwencją jest poparzenie roślin.

Kiedy unikać RSM jako pierwszej dawki?

RSM może być mniej skuteczny, gdy: 

• Potrzebne jest szybkie działanie: W osłabionych po zimie uprawach lub wymagających intensywnego krzewienia (np. pszenica po buraku cukrowym) lepszym wyborem może być saletra amonowa, saletrzak lub saletrosiarczan, zawierające większy udział procentowy formy azotanowej. Gdy w takiej sytuacji zdecydujemy się na stosowanie RSM należy zwiększyć wielkość dawki, tym samym wprowadzając więcej formy azotanowej.

Jak stosować RSM w pierwszej dawce? 

1. Wybierz odpowiedni termin.
   Aplikuj RSM zaraz po wznowieniu wegetacji, gdy gleba jest wilgotna. Dane o powiatach w których będzie dozwolone aplikowanie azotu przed 1 marca publikowane będą na stronie IMGW od pierwszego do ostatniego dnia lutego 2025r. Pamiętaj przy tym o pozostałych przepisach!!! 
2. Godzina aplikacji.
   Nie stosuj RSM zbyt wcześnie rano. Rośliny przed południem często są oszronione lub mokre. 3
3. Wybierz odpowiednią końcówkę.
   RSM wymaga oprysku grubokroplistego. Kropla musi uderzyć w roślinę, spaść z niej i trafić do gleby. Zbyt mała kropla może przykleić się do rośliny i prowadzić do poparzeń. 
4. Ustaw belkę na odpowiedniej wysokości.
   Zbyt niskie ustawienie belki prowadzi do efektu „zebry” czyli nierównej aplikacji. Zbyt wysokie powoduje nakładanie się na siebie kropel, co prowadzi do większego prawdopodobieństwa pozostania na roślinie cieczy, a w następstwie poparzeń. 
5. Dostosuj dawkę.
   Uwzględnij potrzeby roślin i wyniki analizy zasobności gleby w azot mineralny (Nmin). Gdy zdecydujesz się zastosować RSM w jednej dawce (np. w rzepaku) uważaj na nakładki!!!
   

Podsumowanie:
RSM z Grupy Azoty to skuteczny nawóz na pierwszą dawkę azotu stosowaną na przedwiośniu. Kluczowe jest jednak uwzględnienie warunków pogodowych, metody aplikacji i zapotrzebowania roślin. Trzy formy azotu pozwalają na sterowanie dawką celem uzyskania odpowiedniego rezultatu. Przykład: chcąc dokrzewić pszenice – zwiększ pierwszą dawkę np. do 70% azotu ogółem. Chcąc przeczekać krzewienie, przy optymalnej ilości źdźbeł kłosonośnych – zmniejsz pierwszą dawkę np. do 20/30% azotu ogółem, ale nie zwlekaj z aplikacją drugiej dawki!!! Wprowadzając różne ilości nawozu, możemy stymulować rośliny w różny sposób, tym samym produktem.

Bonus:
Pierwsza dawka „wybacza” więcej błędów niż druga, z uwagi na niższe temperatury i większą ilość wilgoci w glebie. Gdy dojdzie do niewielkich poparzeń staraj się zachować zimną krew. Po dwóch tygodniach nie powinno być śladu na roślinach. Żeby uniknąć niepotrzebnych nerwów działaj zgodnie z zaleceniami.