Powszechnie uważa się, że fioletowe przebarwienia liści sygnalizują o niedostatecznym zaopatrzeniu kukurydzy w fosfor i częściowo jest to prawdą. Jednak istnieją czynniki mogące zaburzać pobieranie tego pierwiastka z podłoża, nawet w sytuacji jego dostarczenia roślinom w odpowiedniej ilości. Generalnie, symptomy niedożywienia roślin fosforem obserwowane na części nadziemnej stanowią objaw wtórny. Pierwotnie stan ten ujawnia się w ograniczeniu rozwoju części podziemnej – systemu korzeniowego. 

Filetowe liście kukurydzy – przyczyn może być kilka

W okresie wiosennym problem z pobieraniem fosforu przez kukurydzę może być wynikiem niewystarczającego nagrzania podłoża. Aktywność młodych korzeni jest ograniczona w temperaturze od 5 do 12°C. Niska temperatura środowiska, w którym rozwijają się rośliny powoduje m.in. spowolnienie ich ogólnego metabolizmu oraz zmniejszenie rozpuszczalności nawozów fosforowych.

Kolejną barierą na drodze pobierania jonów fosforowych (i nie tylko) przez rośliny może być stres wodny. Zjawisko suszy rolniczej stało się szczególnie uciążliwe w ostatnich latach, zwłaszcza w północno-zachodniej części naszego kraju. Mniejsze uwilgotnienie gleby przyczynia się do ograniczenia wzrostu korzeni kukurydzy oraz dyfuzji składników w ich kierunku. Dodatkowo, niedobór wody powoduje zmniejszenie puli dostępnego dla roślin fosforu wskutek jego przejścia w amorficzne formy krystaliczne.

Szczególnie istotnym parametrem gleby, decydującym o przyswajalności tego pierwiastka jest jej odczyn. Rośliny pobierają fosfor najczęściej w formie jonów H₂PO₄^-, a jego dostępności sprzyja wartość pH podłoża wskazująca na odczyn od lekko kwaśnego do obojętnego. Natomiast w środowisku kwaśnym następuje uwstecznianie fosforu do słabo rozpuszczalnych połączeń z glinem i żelazem, a w środowisku alkalicznym – z wapniem. Dodatkowo, na stanowisku o nieuregulowanej wartości pH pula dostępnego fosforu może zostać zmniejszona m.in. wskutek jego wymywania do wód gruntowych i powierzchniowych. Również zaopatrzenie w pozostałe niezbędne składniki pokarmowe to czynniki zwiększające stopień wykorzystania fosforu przez rośliny. Przykładowo, nadmierne nawożenie azotem w formie azotanowej może przyczynić się do ograniczenia intensywności jego pobierania i transportu. Natomiast magnez, potas, azot w formie amonowej i krzem ułatwiają roślinom proces przyswajania omawianego pierwiastka.