W uprawie ziemniaka wielkość i struktura plonu zależy przede wszystkim od zastosowanego nawożenia mineralnego, bowiem roślina ta ma duże potrzeby pokarmowe w odniesieniu do azotu i fosforu, a zwłaszcza do potasu. Ziemniak z każdą toną bulw z odpowiednią masą łęcin pobiera z gleby około 4 kg N, 1,5 kg P2O5 i 5,5 – 6,5 kg K2O. W przypadku wyższych plonów potrzeby pokarmowe ziemniaka są proporcjonalnie wyższe. Potrzeby te zwiększają się również wraz z wydłużaniem okresu wegetacji roślin, stąd też niższymi całkowitymi potrzebami pokarmowymi charakteryzuje się ziemniak na wczesny zbiór, który ma niższy potencjał plonotwórczy. Jednak w tym przypadku pobranie jednostkowe składników pokarmowych może być większe, szczególnie w odniesieniu do azotu i potasu, w porównaniu do odmian ziemniaka średnio wczesnych i późnych. Wynika to z faktu, iż w efekcie krótkiego okresu wegetacji dość duża ilość składników pokarmowych pozostaje w łęcinach. W związku z tym, że ziemniaki te zbierane są przed osiągnięciem dojrzałości technologicznej przemieszczanie się składników zakumulowanych w łęcinach do powstających bulw jest zdecydowanie mniejsze w porównaniu do ziemniaków zbieranych później.
Intensywność nawożenia ziemniaka fosforem i potasem zależy od dawki azotu, a także od odmiany i kierunku użytkowania. W nawożeniu przy ustalaniu dawek składników nawozowych ważne jest także uwzględnienie odpowiedniego stosunku azotu do fosforu i do potasu, który ulega zmianie w zależności od dawki azotu, a także kierunku użytkowania.
- W uprawie ziemniaka jadalnego zalecany stosunek makroelementów wynosi 1:1:2-2,5, względnie 1:1:1,5.
- W uprawie ziemniaka skrobiowego stosunek N:P:K zależy od dawki azotu. W przypadku dawki azotu niższej od 100 kg na hektar zalecany stosunek makroelementów wynosi 1:1:1,5, podczas gdy przy dawce wyższej niż 100 kg/ha powinien wynosić 1:1,2:1,2-1,3 (względnie 1:1:1,2-1,3). Na glebach charakteryzujących się wysoką zasobnością w przyswajalny fosfor i potas dawki tych składników mogą być niższe.
Przy optymalnym zaopatrzeniu roślin w potas zwiększa się plon bulw i zawartość w nich skrobi
Jaki nawóz wybrać pod ziemniaki?
W uprawie ziemniaka jako źródło fosforu i potasu dobrze sprawdzają się nawozy wieloskładnikowe o dużej zawartości potasu, w tym między innymi Polifoska 6 czy Polifoska Krzem, których skład odzwierciedla potrzeby pokarmowe tej rośliny. Należy podkreślić, że ziemniak pobiera duże ilości potasu z gleby, niekiedy przewyższające potrzeby pokarmowe rośliny w stosunku do tego składnika pokarmowego. W całkowitej akumulacji makroelementów w ziemniaku udział potasu jest największy - stanowi około 40%. Stąd też obecne w tych nawozach znaczne ilości potasu w odniesieniu do pozostałych makroskładników w pełni zaspokajają zapotrzebowanie ziemniaka na ten pierwiastek. Nawozy te stanowią również źródło cennej w uprawie tej rośliny siarki. Podobne dobre działanie nawozowe w uprawie ziemniaka wykazuje Amofoska 5-10-25 z borem, która poza azotem, fosforem, potasem i siarką dostarcza roślinom niezbędnego wapnia odżywczego i boru.
Dobre zaopatrzenie ziemniaka w potas gwarantuje akumulację biomasy w bulwach trwającą do końca wegetacji, umożliwiając uzyskanie wysokiego plonu, o dobrej jakości technologicznej. Przyjmuje się, ze 1 kg K2O w nawozach wpływa na przyrost plonu bulw ziemniaka w granicach od 20 do 30 kg. Jednak aplikacja wysokich dawek potasu może wiązać się z obniżeniem zawartości skrobi w bulwach, a także wpływać na pogorszenie odporności bulw na uszkodzenia mechaniczne. Przy uprawie ziemniaka skrobiowego wzrost dawki potasu w formie soli potasowej stosowanej w okresie wiosennym powyżej 100 kg K2O/ha wiąże się ze spadkiem zawartości skrobi, wynoszącym od 0,2 do 0,4% na każde dodatkowe zastosowane 10 kg K2O.
