Chcąc utrzymać żyzność gleby musimy pamiętać o regularnym wapnowaniu. W warunkach uregulowanego pH składniki pokarmowe, stosowane w nawozach, są najlepiej wykorzystywane.
Najlepszą porą do przeprowadzenia zabiegu wapnowania gleb jest okres od zbiorów roślin do późnej jesieni. Taki termin zastosowania nawozów wapniowych umożliwia ich dobre wymieszanie z glebą, a tym samym efektywne działanie.
W okresie jesiennym zalecane jest również wapnowanie użytków zielonych. Mimo, że na użytkach zielonych nie jest możliwe wymieszanie nawozu z glebą, jednak opady w okresie zimowym czy późnojesiennym umożliwiają wnikanie składników nawozowych w głąb gleby.
W okresie zimowym nie powinno się stosować nawozów wapniowych. Okres ten można jedynie wykorzystać do ewentualnego wywiezienia na pole, które ma być wapnowane, wapna odpadowego zawierającego duże ilości wody, na przykład wapna defekacyjnego, czy też kredy łąkowej i jeziornej. Wapno to ułożone w małych pryzmach może w efekcie działania czynników atmosferycznych schnąć i kruszeć, co umożliwi jego efektywne rozwiezienie na polu w okresie wiosennym.
Przy wyborze terminu do przeprowadzenia zabiegu wapnowania gleby należy również wziąć pod uwagę reakcje nawozów wapniowych z innymi aplikowanymi na danym polu nawozami. Należy przy tym pamiętać, że nawozów fosforowych z grupy superfosfatów oraz nawozów wieloskładnikowych zawierających fosforan amonu nie należy stosować przed lub po zastosowaniu nawozów do odkwaszania gleb. Poza tym nie należy łączyć nawozów naturalnych z nawozami wapniowymi.
Forma tlenkowa czy węglanowa?
Przy wyborze nawozu do odkwaszania gleb należy brać pod uwagę szybkość jego działania. Nawozy wapniowe i wapniowo-magnezowe, w których wapń i magnez występują w formie tlenków lub wodorotlenków są nawozami szybko działającymi, które zalecane są do stosowania na gleby ciężkie.
Zastosowanie nawozów tlenkowych na gleby lekkie mogłoby spowodować zbyt gwałtowną zmianę ich odczynu, co wiązałoby się między innymi z zaburzeniem życia biologicznego, skutkując pogorszeniem rozwoju roślin uprawnych.
Nawozów typu tlenkowego nie powinno się, ze względu na właściwości żrące, stosować do wapnowania pogłównego oraz bezpośrednio przed siewem czy sadzeniem roślin.
Z kolei nawozy wapniowe typu węglanowego, ze względu na małą rozpuszczalność w wodzie, są nawozami wolno działającymi. Z tego względu są zalecane do wapnowania gleb lekkich. Najmniejszą rozpuszczalnością i tym samym najwolniejszym tempem odkwaszania gleb charakteryzują się nawozy krzemianowe, które zawierają wapń i magnez w formie krzemianu wapnia i magnezu oraz w małej ilości w formie wolnych tlenków wapnia i magnezu. Podobnie jak nawozy typu węglanowego zalecane są do wapnowania gleb lekkich o małym stopniu zbuforowania.