Zwiększający się ciągle poziom intensywności uprawy zbóż prowadzi do stabilizacji lub przyrostów uzyskiwanych plonów, a także polepszenia ich wskaźników jakościowych. Z elementów agrotechniki do najważniejszych zalicza się nawożenie, zwłaszcza azotem, najbardziej plonotwórczym składnikiem.

Jak zacząć nawożenie zbóż jarych azotem?

Przy wyborze nawozu należy zwrócić na formę azotu jaka w nim występuje. Ważne, aby zawierał obie formy azotu, które są pobierane przez rośliny, czyli formę amonową (NH₄⁺) i formę azotanową (NO₃^–).

Forma amonowa pobierana jest w niewielkich ilościach w niskich temperaturach, nie ulega wymywaniu z gleby. Aby rośliny mogły z niej w pełni skorzystać musi przejść w procesie nitryfikacji do formy saletrzanej. Amonowa forma korzystnie wpływa na pobieranie fosforu, a co za tym idzie sprzyja ukorzenianiu się roślin i lepszemu pobieraniu innych składników pokarmowych ważnych dla młodych roślin. Forma azotanowa jest to forma szybko działająca jednak ulega przemieszczaniu się w głąb profilu glebowego wraz z opadającą wodą. Intensywność przemieszczania będzie również zależna od kategorii agronomicznej gleby.

Azot działa głównie:

• Zwiększając masę rośliny, zarówno jej część nadziemnej jak i podziemnej
• Wydłużając okres wegetacji
• Poprawiając, jakość i zawartość białka i innych substancji np. karotenu, chlorofilu itp.

Tabela 1. Pobranie azotu na 1t plonu głównego i ubocznego.

Roślina	Pszenica Jara	Jęczmień Jary	Owies	Kukurydza	Trwałe użytki zielone
Zapotrzebowanie na azot	25,1	21	22,2	28,4	25

Dzielone dawki i odpowiedni termin to podstawa!

Zanim jednak rozpoczniemy nawożenie zbóż jarych azotem, ważne jest ustalenie potrzeb pokarmowych danej rośliny. W tym celu należy pomnożyć zakładany plon rośliny uprawnej przez pobranie azotu. Obliczenie dawki nawozu następuje poprzez odjęcie od azotu potrzebnego, azotu, który rośliny mają do dyspozycji z gleby. Aby poznać zawartość azotu w glebie, należy wykonać analizę gleby na jej zawartość przed pierwszą dawką.

Kiedy wysiać pierwszą dawkę azotu?

Pierwsza dawka azotu pod zboża jare może zostać wysiana tuż przed siewem, zapewnia ona roślinom optymalny start już od początku ich rozwoju. W przypadku pszenicy jarej problemem jest chłodna gleba, którą roślina spotyka przy początkowym wzroście, a wiec forma amonowa znakomicie sprawdza się dla rośliny, jako łatwe źródło pokarmu. Dawki azotu można podzielić na 2 lub 3 w zależność od rejonu i naszych obserwacji dotyczących wody i jej dostępność dla roślin. Pierwsza dawka pod pszenicę jarą powinna stanowić około 40% całkowitych potrzeb nawozowych. W regionach Polski, gdzie nie występują okresowe niedobory wody, dawkę azotu można podzielić na trzy co wpłynie na efektywne wykorzystanie tego składnika.

Nawożenie azotem owsa i jęczmienia jarego

Inną strategię nawożenia należy przyjąć przy uprawie jęczmienia jarego na cele browarne. Tu należy unikać pogłównego podawania azotu ze względu na wzrostu zawartość białka, które w tej roślinie nie powinno wynosić więcej, jak 11,5% aby proces fermentacji przebiegał prawidłowo. Nawożenie owsa ogranicza się głównie do podania azotu przed siewem, wiąże się to głównie ze względów ekonomicznych. W oby przypadkach owsa jak i jęczmienia browarnego można całą dawkę nawozu wysiać przedsiewnie ze względu na krótki okres wegetacji.

Nawożenie trwałych użytków zielonych powinno rozpocząć się tuż przed ruszeniem wegetacji, aby pobudzić ruń do wzrostu. Na glebach mineralnych powinna wynosić ona od 80kg/ha N a na organicznych można zrezygnować lub podać do 140kg/ha N w zależność od rodzaju gleby. Zawartość w runi roślin bobowatych daje nam możliwość obniżenia dawki do 60 kg/ha N.

Saletrzak 27 Standard nawóz najbardziej zbilansowany pod zboża jare

Saletrzak zawiera 27% azotu i w porównaniu do innych nawozów azotowych zawiera, jako wypełniacz mączkę dolomitową. Sprawia ona, że jest to nawóz, który w najmniejszym stopniu zakwasza glebę, tak ważny czynnik przy uprawie pszenicy jarej. Wysokie wyrównanie kształtu granul, powyżej 94%, sprawia, że nawóz jest równomiernie rozsiewany na powierzchni, na którą spada. W skład tego nawozu wchodzą dwie formy azotu, amonowa i azotanowa, w równych proporcjach, co w przypadku warunków klimatyczno-glebowych Europy wykazuje największą skuteczność działania i najmniejsze starty azotu.

Forma amonowa zapewnia roślinom odpowiedni wzrost korzeni zaś forma azotanowa ciągły dostęp do tego składniku pokarmowego i do prawidłowego rozwoju liści. Taki skład doskonale sprawdza się pod nawożenie zbóż jarych, które posiadają krótszy okres do rozwoju niż zboża ozime.

110 N/ha wystarczy na plon pszenicy pomiędzy 6-6,5 tony z ha. Ta dawka w przypadku jednej dawki pogłównie dzielona jest na nawożenie przedsiewnie w dawce 250kg nawozu i pogłówne w dawce 150kg. W przypadku 2 dawek pogłównych: 200kg przedsiewnie i dwa razy po 100kg nawozu pogłównie. W przypadku gleb lekkich dawkę można zwiększyć o 50kg nawozu. Należy pamiętać o nieprzekraczalnej rocznej dawce azotu 170kg N/ha dostarczanego przez rolnika.

Autor: mgr inż. Kamil Młynarczyk
Źródło:AgroFakt