Magnez należy do grupy drugorzędowych składników pokarmowych, a rośliny pobierają go z roztworu glebowego w formie jonu Mg2+ wraz z prądem transpiracyjnym wody.
Na stanowiskach ubogich, jego pobieranie uzależnione jest od stopnia uwilgotnienia gleby, a podczas znacznego niedoboru wody przechodzi w formy trudno dostępne.
Jakie funkcje pełni magnez i jakie są skutki niedoborów?
Jest to pierwiastek niezbędny do prawidłowego wzrostu i rozwoju roślin, uczestniczący w szeregu procesów, m.in.
- fotosyntezie,
- aktywacji enzymów,
- przemianach energetycznych,
- regulacji bilansu kationowo-anionowego,
- transporcie składników mineralnych,
- stabilizacji struktur roślinnych – ścian i organelli komórkowych oraz molekuł takich jak białka, enzymy czy DNA.
Wśród roślin wrażliwych na niedobór tego pierwiastka znajdują się m.in. rzepak, buraki cukrowe i pastewne, kukurydza, ziemniaki, zboża ozime i jare, rośliny motylkowate czy warzywa – pomidor, cebula, papryka, ogórek.
Magnez kształtuje cechy jakościowe i ilościowe plonu roślin uprawnych. W roślinach strączkowych decyduje m.in. o intensywności wiązania azotu przez bakterie brodawkowe oraz zawartości białka w nasionach.
Młode rośliny pobierają magnez najsłabiej, zwłaszcza te o słabo rozwiniętym systemie korzeniowym.
Niedobór tego pierwiastka powoduje zakłócenie procesu pobierania i wykorzystania innych składników – zwłaszcza cechujących się małą ruchliwością, jak potas czy fosfor, pogłębiając tym samym poziom niedożywienia roślin. Magnez kształtuje cechy jakościowe plonu, takie jak zawartość białka i aminokwasów w ziarnie zbóż, zawartość oleju w ziarnie roślin oleistych, cukru w korzeniach buraka cukrowego czy skrobi w bulwach ziemniaka.
Jego niedostatek powoduje zmniejszenie zawartości chlorofilu w organach roślin, co finalnie oznacza uzyskanie mniejszego plonu ziarna, bulw czy korzeni roślin uprawnych.
Magnez jest pierwiastkiem mobilnym i łatwo przemieszcza się do młodszych organów, dlatego pierwsze objawy niedoboru obserwowane są na starszych liściach.
Symptomy niedoboru magnezu (widoczne na starszych liściach: chloroza i nekroza, marmurkowatość) pojawiają się dopiero w sytuacji wystąpienia jego znacznego deficytu – natomiast wcześniej następuje obniżenie cech jakościowych i ilościowych plonu.
Ubytek magnezu, poza wynoszeniem go wraz z plonem roślin, następuje wskutek zakwaszenia gleby i jej małej zdolności do zatrzymywania go w kompleksie sorpcyjnym, a także na drodze wymywania – okresem intensywnych strat jest zima, zwłaszcza deszczowa i o lekkim przebiegu.
Pierwiastek ten jest wnoszony do gleby podczas zabiegu wapnowania, stosowania nawozów naturalnych czy organicznych. Działając
profilaktycznie warto regularnie stosować magnez w połączeniu z innymi składnikami, aplikując nawozy mineralne – przykładowo w nawozach azotowych:
Salmag 20 Mg plus,
Saletromag 25,
Polifoska 21, w nawozach dwuskładnikowych, np.
Holist agro K (Mg) lub w nawozach wieloskładnikowych, np.
Polifoska 5,
Amofoska 4-12-12.