Siarka w glebie występuje w formie organicznej i mineralnej. Suma tych dwóch form daje tzw. siarkę całkowitą lub siarkę ogółem. Znajomość zawartości siarki ogółem nie pozwala jednak ocenić, jaka jest dokładna zawartość siarki przyswajalnej dla roślin (czyli formy siarczanowej). W przybliżeniu możemy jedynie stwierdzić, że siarka przyswajalna stanowi z reguły od kilku do kilkunastu procent zawartości siarki całkowitej.

Siarka organiczna nie jest bezpośrednio dostępna dla roślin. Stanowi „magazyn” składnika w glebie – prowadzony przez drobnoustroje rozkład związków organicznych prowadzi do uwolnienia siarczanów. Źródłem siarki organicznej są resztki pożniwne, komposty, obornik.

Rośliny pobierają siarkę mineralną – siarczanową (SO₄^2-). Jest to rozpuszczalna forma siarki (może ulegać wymyciu z gleby, co prowadzi do strat składnika). Siarka siarczanowa znajduje się w większości nawozów mineralnych. Poniżej przedstawiono przykłady nawozów mineralnych zawierających tę formę siarki:

Saletrosan® 26 – zawiera 13% S,
POLIFOSKA® 21 – zawiera 14% S,
Siarczan amonu AS 21 – zawiera 24% S,
Pulsar® N(S) 20,8-(24,2) – zawiera 24,2% S,
POLIDAP® NP(S) 18-46-(5) – zawiera 2% S,
nawozy typu POLIFOSKA®, np. POLIFOSKA® 6 NPK(S) 6-20-30-(7) – zawiera 2,8% S,
HOLIST® agro NK 10-31 – zawiera 11,2% S,
PULASKA® N(S) 20-(6) – zawiera 6% S,
RSM®S N(S) 26-(3), czyli roztwór saletrzano-mocznikowy z dodatkiem siarki – zawiera 3% S.

Dwa ostatnie z wymienionych nawozów są nawozami płynnymi, pozostałe to nawozy stałe. Co ważne, wszystkie wymienione produkty są nawozami doglebowymi (z tego powodu płynne nawozy należy aplikować techniką oprysku grubokroplistego lub techniką rozlewu). Nawozy zawierające siarkę stosuje się przedsiewnie lub pogłównie. Te z nawozów, które są nawozami typowo azotowo-siarkowymi, w uprawach ozimych stosuje się przede wszystkim wiosną, gdy wprowadza się pierwszą dawkę azotu (w przypadku roślin o większym zapotrzebowaniu na siarkę, jak rzepak ozimy, możliwe jest także stosowanie podczas aplikacji kolejnej dawki azotu). Oczywiście stosuje się je wiosną również pod inne rośliny uprawne. Nawozy wieloskładnikowe, w których siarka stanowi tylko uzupełnienie podstawowych składników pokarmowych (azotu, fosforu, potasu), stosuje się przedsiewnie, a w przypadku roślin ozimych możliwe jest zastosowanie także pogłównie, wczesną wiosną. Trzeba jednak pamiętać, że dawka siarki wniesiona z nawozem wieloskładnikowym może nie być wystarczająca do zaspokojenia potrzeb roślin i konieczne będzie zastosowanie dodatkowego źródła tego pierwiastka.

Zawartość siarki w nawozie może być podawana w przeliczeniu na siarkę pierwiastkową (% S) lub trójtlenek siarki (% SO₃). Porównując nawozy, warto sprawdzić, w jakiej formie podana została zawartość składnika. Każdy 1% S to 2,5% SO₃, łatwo więc przeliczyć zawartość podaną w % S na % SO₃ i odwrotnie. Przykładowo, zawartość siarki w Saletrosanie® 26 można podać jako 13% S lub 32,5% SO₃ (13% S x 2,5 = 32,5% SO₃).

Formą chemiczną, w jakiej siarka siarczanowa najczęściej występuje w nawozach, jest siarczan amonu. Nawozy mineralne mogą także zawierać siarczany potasu, wapnia czy magnezu. Siarkę w formie oprysku dolistnego stosuje się właśnie pod postacią siarczanu magnezu, często razem z mocznikiem, nawozami mikroelementowymi, środkami ochrony roślin. Niektóre z dostępnych na rynku nawozów zawierają tzw. siarkę elementarną, czyli pierwiastkową (S) (zawartość siarki elementarnej w nawozie może być znaczna, nawet ok. 90%). Siarka elementarna to forma nierozpuszczalna, bezpośrednio niedostępna dla roślin. Wprowadzona do gleby ulega utlenieniu do formy siarczanowej – dopiero wtedy może zostać pobrana przez rośliny. Tempo procesu utleniania zależy m.in. od temperatury i wilgotności gleby.

W środowisku występują też inne mineralne formy siarki, dla roślin nie mające jednak z reguły tak dużego znaczenia jak siarka siarczanowa. Naturalnie występujące minerały siarkowe to siarczki (np. piryt, chalkopiryt) lub siarczany (gips, anhydryt, kizeryt). Minerałem zawierającym siarkę elementarną jest siarka rodzima. Siarczany obecne w glebie są głównym źródłem siarki dla roślin. Małe ilości siarki rośliny pobierają także z powietrza – jako ditlenek siarki SO₂.

Literatura:
Grzebisz W. 2009. Nawożenie roślin uprawnych. Tom 2. Nawozy i systemy nawożenia. PWRiL, Poznań.