Jak przygotować glebę pod uprawę ziemniaków?
Odpowiednie nawożenie ziemniaka przed sadzeniem to fundament uzyskania wysokiego i jakościowego plonu. Kluczowe jest nie tylko dostarczenie odpowiednich ilości składników pokarmowych, ale także dostosowanie strategii nawożenia do typu gleby, kierunku użytkowania oraz planowanego poziomu plonowania.
Podstawowe zapotrzebowanie ziemniaka na składniki odżywcze
Ziemniak jest rośliną o wysokich wymaganiach pokarmowych. Aby wydać 10 ton bulw z 1 ha, roślina potrzebuje:
- 40 kg azotu (N),
- 15 kg fosforu (P₂O₅),
- 55–65 kg potasu (K₂O),
- 6 kg wapnia (CaO),
- 6–8 kg magnezu (MgO),
- 6 kg siarki (S).
oraz mikroelementów, takich jak bor (B), miedź (Cu), mangan (Mn), molibden (Mo) i cynk (Zn).
Aby zapewnić optymalne warunki odżywcze, nawożenie powinno opierać się na analizie gleby oraz bilansie składników mineralnych.
Obornik – najlepszy nawóz organiczny
Ziemniaki bardzo dobrze reagują na nawożenie organiczne, szczególnie na obornik. Najlepszym terminem jego stosowania jest jesień, ponieważ składniki pokarmowe zawarte w oborniku są wtedy lepiej dostępne dla roślin.
Dlaczego warto stosować obornik jesienią?
- Rośliny lepiej wykorzystują składniki pokarmowe zawarte w oborniku, w tym azot, fosfor i potas.
- Orka zimowa ogranicza straty azotu do atmosfery i pozwala uniknąć przesuszania gleby wiosną.
- Poprawia się struktura gleby i zwiększa zawartość próchnicy.
Zalecana dawka dobrze przefermentowanego obornika wynosi 25–30 t/ha, co dostarcza około 150 kg azotu, 90 kg fosforu i 200 kg potasu. Wiosenne stosowanie obornika jest mniej efektywne i może prowadzić do strat składników odżywczych.
Zbyt wysokie dawki azotu mogą nie tylko opóźnić dojrzewanie ziemniaków, ale także zwiększyć ryzyko ich uszkodzeń podczas zbioru i przechowywania
Azot – kluczowy, ale w odpowiedniej ilości
Azot jest jednym z najważniejszych składników wpływających na plon ziemniaka, a jego dawkowanie zależy od przeznaczenia plonu:
- Pod ziemniaki jadalne i sadzeniaki – cała dawka przed sadzeniem.
- Pod ziemniaki przemysłowe i późne odmiany – 60–70% przed sadzeniem, reszta przed zwarciem rzędów.
W nawożeniu azotem ziemniaków doskonale sprawdzi się Pulrea + INu – nowoczesny mocznik wzbogacony o inhibitor ureazy, który ogranicza straty azotu i zwiększa jego efektywność. W przypadku wczesnych odmian warto sięgnąć po Saletrzak (Salmag, Saletrzak 27 standard plus) lub Saletrę amonową (megAN 33,5).
Potas i fosfor – fundament jakości plonu
Rola potasu w uprawie ziemniaka:
- Reguluje pobieranie azotu, zwiększa zawartość witamin (B1, C).
- Poprawia efektywność transpiracji i ogranicza podatność bulw na uszkodzenia mechaniczne.
Fosfor – niezbędny dla tworzenia bulw:
- Wpływa na liczbę bulw.
- Przyspiesza dojrzewanie.
- Poprawia odporność roślin.
Jak i kiedy stosować nawożenie potasem i fosforem?
- Gleby zwięzłe – jesienią, najlepiej razem z obornikiem.
- Gleby lekkie – wiosną, przed uprawą roli.
Fosfor jest mało mobilny w glebie, dlatego nawozy zawierające ten składnik powinny być dokładnie wymieszane z glebą.
Przy nieznanej zasobności gleby w potas i fosfor należy stosować nawozy wieloskładnikowe, np. nawozy wieloskładnikowe z serii Polifoska, takie jak Polifoska 6 lub Polifoska Krzem, a także Amofoska 5-10-25 z dodatkiem boru.
Bilans składników – klucz do sukcesu
Odpowiednie nawożenie to nie tylko dostarczenie makroelementów, ale również utrzymanie ich równowagi.
- Zbyt dużo azotu powoduje spadek zawartości skrobi i witaminy C w bulwach.
- Zbyt niski poziom potasu zwiększa podatność ziemniaków na choroby i uszkodzenia mechaniczne.
Podsumowanie – jak najlepiej nawozić ziemniaki przed sadzeniem?
- Obornik – jesienią, w dawce 25–30 t/ha.
- Gnojowica/gnojówka – wiosną na glebach lekkich, jesienią na zwięzłych.
- Azot – w odpowiedniej dawce, w zależności od kierunku uprawy.
- Potas i fosfor – stosujemy przed sadzeniem, najlepiej jesienią na glebach ciężkich i wiosną na lekkich.
- Badanie gleby – kluczowe dla optymalizacji nawożenia.
Dobrze zaplanowane nawożenie to wyższy plon i lepsza jakość ziemniaków!
