Symptomy niedoboru fosforu na częściach nadziemnych roślin mogą się ujawniać w całym okresie wegetacji kukurydzy. Skutkiem niedoboru tego pierwiastka jest zwykle płytki i słabo rozgałęziony system korzeniowy, zahamowanie wzrostu, skarłowacenie roślin i w efekcie niski plon. „Głód” fosforowy u kukurydzy można rozpoznać po specyficznych objawach u roślin.
Jak rozpoznać niedobór fosforu?
Pobieranie fosforu jest utrudnione w warunkach suszy.
Zdrowy liść kukurydzy jest błyszczący i ma ciemnozieloną soczystą barwę. Przy niedoborze fosforu brzegi i nerwy liści młodych roślin przybierają zabarwienie fioletowe (antocyjanowe) postępujące ku środkowi liści, spowodowane akumulacją antocyjanin. Po pewnym czasie liście żółkną i zasychają. Przy silnym niedoborze tego składnika przebarwienia występują również na łodygach kukurydzy. Zdrowe kolby kukurydzy ważą ok. 300 g, ziarno jest dorodne, a szczyt kolby wypełniony. Brak fosforu ma ujemny wpływ na zawiązywanie i wypełnianie ziarna.
Niedożywione rośliny wytwarzają małe kolby, często skręcone, ze zmniejszoną ilością ziaren w rzędzie i niedorozwiniętymi ziarniakami. Rośliny skrajnie niedożywione nie zawiązują kolb, lub są one tylko częściowo uziarnione (
Ciszewski, Agro News, 2018).
Najwięcej fosforu kukurydza potrzebuje w fazach od kiełkowania do 6-8 liści oraz tworzenia ziarna i dojrzewania. Niedobór fosforu w pierwszych fazach rozwojowych uniemożliwia roślinom wytworzenie prawidłowego systemu korzeniowego i w konsekwencji zaburza pobieranie wody i innych składników pokarmowych.
Niedoborów można się spodziewać na glebach zakwaszonych, o niskiej zawartości materii organicznej oraz przy chłodnej pogodzie i w warunkach suszy.
Charakterystycznym objawem niedoboru fosforu w kukurydzy jest fioletowe zabarwienie liści.
Przy niskich temperaturach 5-12°C osłabiona jest aktywność roślin do pobierania jonów fosforowych (zmniejsza się rozpuszczalność niektórych form fosforu). Objawy niedoboru mogą więc występować na roślinach przejściowo, a fosfor obecny w glebie będzie znów dostępny w wyższej temperaturze. O rzeczywistym niedoborze tego składnika świadczy brązowienie roślin w fazie 6-8 liści (wg Heidweilera).
Literatura:
D. Pikuła. 2014. Nawożenie kukurydzy uprawianej na ziarno, Studia i Raporty IUNG-PIB.